در روز‌های اخیر فیلم‌های متعددی از صف‌های طولانی در مراکز عرضه مرغ با نرخ دولتی منتشر شده و دلیل آن کمبود و گرانی مرغ در بازار آزاد عنوان می‌شود.

پس از رکوردشکنی‌های قیمت گوشت قرمز در زمستان سال گذشته، حال نوبت به پرواز قیمت مرغ رسید.

تصاویر  صف عریض و طویل مرغ یخ‌زده در شهریار  را ببینید:

همچنین تصاویری تحت عنوان «صف عریض و طویل مرغ یخ زده» در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که بحث‌برانگیز شده است.

صف‌های طولانی برای خرید مرغ منجمد

همشهری آنلاین نوشت: از ابتدای فروردین امسال مرغ گرم و تازه در بازار کمیاب است و در مراجعه به فروشگاه ها و مرغ فروشی های سطح شهر اکثرا یخچال های مرغ گرم خالی است و فروشندگان می گویند "مرغ گرم نداریم". البته اگر شانس با شما یار باشد و صبح زود به مراکزی که در میادین میوه و تره بار شهرداری تهران وجود دارند یا خرده فروشی های سطح شهر مراجعه کنید می توانید مرغ گرم تازه بخرید اما از ظهر به بعد موجودی بسیاری از فروشگاه ها به اتمام می رسد و به ناچار باید مرغ منجمد دولتی ۴۵ هزار تومانی خرید کنید. البته فقط در میادین میوه و تره بار می توانید مرغ گرم با نرخ مصوب گیر بیاورید اما از خرده فروشی های سطح شهر، فروشگاه های زنجیره ای و آنلاین شاپ ها باید مرغ گرم را کیلویی ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان بخرید. 

نبود مرغ گرم در سبد خرید آنلاین شاپ ها نیز مهر تاییدی بر کمبود آن در بازار است. کافیست سری به فروشگاه های آنلاین بزنید تا ببینید که میزان عرضه مرغ بسیار کم است. برخی از این فروشگاه های آنلاین هم تنها در حال عرضه مرغ های قطعه بندی شده منجمد هستند.

برای خرید مرغ گرم به یکی از فروشگاه های معروف سطح شهر می رویم اما اثری از مرغ نمی بینیم. وقتی از متصدی فروض سوال می کنیم می گوید که مرغ نداریم. « باری که به ما می رسد اندک است و زود تمام می شود.» به گفته او خیلی ها فقط برای خرید مرغ به فروشگاه مراجعه می کنند و با دیدن جای خالی آن دست خالی از فروشگاه بر می گردند.

با سر زدن به فروشگاهی دیگر هم اوضاع را اینچنین می بینیم. پس سری به مغازه های سطح شهر می زنیم. بسیاری از آنها مرغ گرم ندارند. آنهایی هم دارند با قیمت بالا عرضه می کنند و می گویند: «مرغ کم عرضه می شود و به همین علت گران است. عرضه محدود مرغ گرم در بازار موجب شده تا قیمت ها بالاتر از نرخ مصوب در بازار عرضه شود و به ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم مرغ گرم هم برسد.»

در بسیاری از میادین میوه و تره بار سطح شهر نیز فقط مرغ منجمد دولتی عرضه می شود البته برخی از میادین میوه و تره بار نیز عرضه مرغ گرم به شکل محدود دارند و نهایتا تا ساعت ۱۲ ظهر می توان مرغ گرم برای خرید پیدا کرد آن هم اگر صفی خلوت پیدا کنید.

به یکی از میادین میوه و تره بار مراجعه می کنیم. فقط مرغ منجمد عرضه می کنند و برای خرید آن هم مردم صف کشیده اند. از چند روز قبل صف طویلی برای خرید مرغ در میادین شکل گرفته است. اگر میادین مرغ گرم عرضه کنند به دلیل آنکه آن را با قیمت مصوب هر کیلو ۶۳ هزار تومان به فروش می رسانند شاید ایجاد صف های طولانی هستند. پس از اتمام مرغ گرم صف های خرید مرغ منجمد نیز در این میادین شکل می گیرد.

علت اصلی کمبود جوجه ریزی

گفته می شود، دولت برای تنظیم بازار، در حال عرضه مرغ منجمد ۴۵ هزار تومانی در ۲۲۷ مرکز میادین میوه و تره بار شهرداری است.  به گفته مهدی یوسف خانی، رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی تهران تفاوت حدود ۲۰ هزار تومانی مرغ منجمد با مرغ گرم و کمبود مرغ گرم موجب شده تا صف های خرید مرغ منجمد در میادین میوه و تره بار شهر تهران شلوغ باشد. وی در گفت و گو با همشهری آنلاین گفت: گرچه روزانه ۱۲۰ تن مرغ منجمد در مراکزی که در میادین شهرداری تهران وجود دارد عرضه می شود اما این به معنای نبود مرغ گرم در بازار نیست. روزانه ۲۰۰ تن هم مرغ گرم در کشتارگاه میدان بهمن توزیع می شود اما علت عرضه کم مرغ، کاهش جوجه ریزی است.

وی ادامه داد: علت اصلی کمبود جوجه ریزی در اسفند سال گذشته به خاطر گرانی نهاده های دامی موجب شده تا عرضه مرغ گرم در بازار به نسبت سال گذشته کم باشد. فروردین سال گذشته ۴۰۰ تن مرغ توزیع می شد در حالی که امسال ۲۰۰ تن مرغ در میادین مرکزی توزیع شده است.

رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی تهران در پاسخ به این سوال که ممکن است برخی مرغداری ها از عرضه مرغ به بازار خودداری و بخواهند از موقعیت پیش آمده سواستفاده کنند، گفت: مرغداری ها نمی توانند احتکار کنند. آنها نمی توانند مرغ را بعد از پرورش نگه دارند و نهایتا یکی دو روز می توانند این کار را انجام بدهند اما روز سوم باید محصول تولیدی شان را به بازار عرضه کنند.

به گفته وی، کمبود مرغ گرم تا ۲۰ اردیبهشت ماه طول می کشد تا تولید مجددا وارد بازار شود. مسئولان جهاد کشاورزی هم همین وعده را داده اند و گفته اند که از ۲۰ اردیبهشت ماه تولید به حالت قبل برمی گردد و کمبود در بازار برطرف می شود. 

طبق گفته رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی قیمت ها افزایش پیدا نخواهد کرد اما باید دید برنامه وزیر جدید جهاد کشاورزی در خصوص افزایش نرخ مصوب مرغ گرم چیست؟

این درحالی است که  یک منبع آگاه در این مورد به همشهری آنلاین گفت: قیمت مصوب مرغ بعد از ماه رمضان به خاطر افزایش هزینه های تولیدکنندگان ممکن است چند درصدی(۲ تا ۳ هزار تومان) افزایش پیدا کند.

وی ادامه داد: طبق اعلام جهاد کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی برای تنظیم بازار مرغ در کنار عرضه مرغ منجمد تولید داخل، مرغ های منجمد وارداتی محدود از ترکیه و برزیل در بازار توزیع کرده است. البته  واردات مرغ از این دو کشور محدود است. چرا که نمی توان در حجم بالا مرغ را از کشورهای همسایه وارد کرد چون آنها کالاهای خود را از قبل ثبت سفارش کرده اند لذا اگر کشور ما بخواهد یک دفعه و بدون هماهنگی قبلی از کشوری مرغ وارد کند، به عنوان مثال اگر کشوری بخواهد به ما ۱۰۰ هزار تن مرغ بدهند این امکان وجود ندارد چرا که ممکن است اصلا نداشته باشند و نهایتا بتوانند به ما ۵ هزار تن مرغ بدهند. 

همچنین طبق اخبار رسیده از جهاد کشاورزی، دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی، پیرو نظارت مستمر خود بر توزیع مرغ و گوشت کشور، نمایندگانی را جهت نظارت و رصد میدانی به استان‌ها اعزام کرده است تا احتکاری در بازار عرضه از سوی مرغداران اتفاق نیفتد. 

با این اوصاف چاره ای جز مدارا از سوی مردم وجود ندارد تا مرغ گرم وارد بازار شود.

گوشت مرغ، به. عنوان اصلی‌ترین منبع پروتئینی سبد غذایی مردم، در ماه‌های پایانی سال قبل به نسبت سایر مواد غذایی کمترین نوسان را تجربه کرد؛ حتی در مقطعی قیمت مرغ به پایین‌تر از نرخ مصوب رسید. اما با شروع سال جدید و با همزمانی ایام نوروز و ماه رمضان، بازار به نسبت آرام مرغ توفانی شد و قیمت مرغ با یک پرش عجیب به کیلویی ۸۰ هزار تومان و بعد از مدت کوتاهی به کانال ۹۰ هزار تومانی رسید و تسنیم گزارش داد که قیمت مرغ در برخی از مرغ‌فروشی‌های لوکس حتی به کیلویی ۱۰۰ هزار تومان هم رسیده است. این در حالی است که مسعود امراللهی، مدیر کل بازرسی و نظارت بر کالا‌های اساسی وزارت جهاد کشاورزی، تاکید کرده که قیمت نرخ مصوب مرغ کیلویی ۶۳ هزار تومان تغییری نکرده، اما بررسی بازار نشان گویای اتفاق دیگری است.

روزنامه سازندگی دراین باره نوشت: مرغ تنها در میادین میوه و تره‌بار شهرداری با نرخ مصوب در حال فروش است. آشفته شدن بازار مرغ در حالی است که مسئولان وعده آرامش در بازار کالای اساسی تا پایان ماه رمضان را داده بودند. همزمان مسئولان به‌جای بررسی قیمت کف بازار، قیمت میادین میوه و تره‌بار شهرداری را ملاک گفته‌های خود عنوان می‌کنند و زیر بار افزایش قیمت در سطح بازار نیز نمی‌روند. این در حالی است که اختلاف قیمت در میادین تا سطح بازار بسیار زیاد است و نیاز درصدی کمی از مردم از طریق میادین میوه و تره‌بار تامین می‌شود؛ چراکه درصد قابل توجهی از مردم دسترسی مناسبی به این میادین ندارند. در این آشفته بازار بی‌وزیری، تولیدکنندگان از نرسیدن نهاده‌ها دامی گلایه می‌کنند.

تامین ارز نشد، نهاده‌ها در گمرک ماندند

شاهی، یکی از تولیدکنندگان مرغ گوشتی در این باره به روزنامه سازندگی می‌گوید: به تولیدکنندگان نهاده‌های دامی نرسیده است. البته واردت‌کنندگان، نهاده وارد کرده‌اند، اما به دلیل تامین نشدن ارز، آن‌ها نهاده‌ها را از گمرک خارج نمی‌کنند و در نتیجه نهاده در بازار کم شده است. او ادامه می‌دهد: وقتی نهاده در بازار کم باشد، مرغداران جوجه‌ریزی را متوقف یا کم می‌کنند و قاعدتاً وقتی بازار با کمبود روبه‌رو باشد، مرغ گران می‌شود. وزارت جهاد کشاورزی اگر می‌خواهد به ناگاه با یک ابرکمبود در این حوزه روبه‌رو نشود باید تامین ارز نهاده‌های دامی به‌عنوان منبع تولید مواد گوشتی را اولویت قرار بدهد. مگر تامین مرغ و گوشت مردم کم اهمیت است که به تامین ارز آن اولویت نمی‌دهند؟ بعد گوشت مرغ گران می‌شود، می‌گویند دلال کرد و مرغدار، وزارتخانه، اما نه نظارت می‌کند و نه حمایت. حالا که دیگر وزیر هم نداریم.

مرغ گران است، چون هزینه فرآیند تولید گران است،

 اما یکی از کارشناسان حوزه دام و طیور و استاد دانشگاه معتقد است، حتی به فرض ورود نهاده‌های دامی به مرغداری‌ها باز هم فرآیند تولید مرغ تا زمانی که به دست مصرف کننده برسد، گران تمام می‌شود و در نهایت مرغ گران سر سفره مردم می‌آید. صابری توضیح می‌دهد: برای پرورش یک مرغ نزدیک دو کیلو باید حداقل یک کیلو دانه صرف شود که می‌شود کیلویی ۳۸ هزار تومان، ۱۰ هزار تومان هم می‌شود هزینه کارگر، ۷ تومان می‌شود هزینه مکان و اجاره که تا اینجا قیمت به ۵۵ تومان می‌رسد. کسی که مرغ را پرورش داده به ازای هر مرغ ۵ هزار تومان برای خودش برمی‌دارد و بعد به کشتارگاه می‌برد که ۲۴ درصد افت می‌کند، چون پَر، سر و خون آن جدا می‌شود. کشتارگاه هزینه برمی‌دارد که روی قیمت کلی مرغ می‌آید، کسی که مرغ را از کشتارگاه جابه‌جا می‌کند و به شهر می‌رساند نیز هزینه برمی‌دارد و در نهایت وقتی به مرغداری هم می‌رسد، مرغدار مقداری گران می‌کند، اگر سهم هر کدام را حساب کنید، به‌طوری که میانگین بین ۱۰ تا ۵ هزار تومان اضافه کنند، مرغ زمانی که به دست مصرف‌کننده می‌رسد، قیمتش ۸۹ هزار تومان می‌شود، پس وقتی فرآیند گران است، قیمت مصرف‌کننده هم گران است. او توضیح می‌دهد: فضای پرورش دام و طیور کشور فضای کاملا رقابتی است. یک بازار خورده مالکی با ۲۰ هزار مرغدار که اگر مرغش را سر موقع عرضه نکند، خودش ضرر می‌کنند، در واقع به ازای هر روزی که مرغ در مرغداری بماند باید غذای بیشتری بدهد، مرغ موجود زنده است، سیمان و بلوک نیست که بشود آن را انبار کرد باید به‌محض تولید آن را عرضه کرد. پس مرغدار در گرانی مرغ اساساً اختیاری ندارد، چون فضا کاملا رقابتی است، هم عرضه‌کننده زیاد است و هم مصرف‌کننده، پس وقتی دولت تقصیر را گردن تولید‌کننده می‌اندازد باید از دولت یا آقای وزیر بخواهیم خودش بیاید مرغ تولید کند، اگر توانست با هزینه کمتر تولید کند و به دست مصرف‌کننده برساند، آن وقت کاسه کوزه‌ها را گردن تولیدکننده بیندازد. مشکل گرانی فرآیندهاست که مشکلات اقتصادی، فرآیند‌های ناقص و پراشکال و قیمت دلار بر آن تاثیر می‌گذارد. 

صف مرغ از صف انتخابات مجلس طولانی‌تر خواهد شد 

جلال محمودزاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه جوجه‌ریزی حدود ۶۰ درصد مرغداری‌ها انجام نمی‌شود، گفت: وقتی قیمت گوشت قرمز به ۴۵۰ تا ۵۰۰ هزار تومان و قیمت ماهی به ۱۷۵ هزار تومان رسیده است پس مردم برای جبران پروتئین به سمت خرید مرغ می‌روند و کمبود مرغ هم علاوه‌بر فشار به معیشت مردم باعث ایجاد صف‌های طولانی در بعضی از شهر‌ها شده است. عده‌ای از مردم سوال می‌کنند که آیا صف مرغ طولانی‌تر خواهد بود یا صف انتخابات مجلس! به عقیده من صف مربع طولانی‌تر از صف انتخابات بعدی خواهد بود. این وضعیت، افتضاحی است که وزارت جهاد و صمت به بار آورده است.