پیش بینی نگران‌کننده از قیمت مسکن در ایران

رییس انجمن انبوه‌سازان استان تهران می‌گوید گرانی شدید قیمت مسکن سبب شده این کالا از دسترس خانوارها خارج شود. واقعا کسی قادر به خرید مسکن نیست. آمارهای منتشر شده بانک مرکزی هم نشان از جهش قیمت مسکن دارد و می‌گوید قیمت مسکن ظرف ۵ سال ۹۵۰ درصد رشد کرده است.

آمارهای مربوط به قیمت مسکن حالا جزو آمار محرمانه‌ای است که دیگر منتشر نمی‌شود. اما آخرین آمارها از دی ماه سال گذشته است که نشان می‌داد متوسط قیمت مسکن در تهران به متری ۵۰ میلیوهن تومان رسیده است. بیش از شش ماه است که گزارش قیمتی مسکن منتشر نمی‌شود و کارشناسان می‌گویند در این مدت قیمت مسکن رشد داشته و رکوردهای جدیدی را ثبت کرده است.

رئیس انجمن انبوه‌سازان به خبرآنلاین گفته متعارف حقوق در ایران بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است این در حالی است که یک متر مربع واحد مسکونی در تهران کمتر از چهل میلیون تومان نیست و همین فاصله نشان می‌دهد چطور مردم قدرت خرید خود را از دست داده‌اند.

مرکز پژوهش های مجلس هم چندی پیش گزارشی منتشر کرد که این گفته را تایید می‌کند. براساس این گزارش و طبق آمار منتشرشده بانک مرکزی، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در مناطق بیست و دوگانه تهران، طی ۵ سال (از آذر ۹۶ تا آذر ۱۴۰۱) از ۵ میلیون به ۴۸ میلیون تومان رسیده است که نشان‌دهنده رشد ۹۵۰ درصدی است. این در حالی است که حداقل دستمزد در این بازه زمانی تنها ۶۰۰ درصد افزایش داشته است.

این مساله سبب شده که توان خانوارها برای دسترسی به مسکن کاهش پیدا کند و فقط در تهران ۷۹ درصد خانوارها به مسکن «استطاعت‌پذیر» دسترسی نداشته باشند.

چرخه‌ای که عامل گرانی مسکن می‌شود

اما گرانی مسکن مشکل دیگری هم ایجاد می‌کند و آن ایجاد رکود در بازار و افزایش بیشتر قیمت‌هاست. یعنی چرخه‌ای که خود به گرانی بیشتر قیمت‌ها دامن می‌زند.

رئیس انجمن انبوه‌سازان در مورد این چرخه می‌گوید قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده است. این سبب شده که مردم نتوانند خانه بخرند و یا حتی خانه‌ای را پیش‌خرید کنند. کمبود تقاضا در بازار سبب شده که سرمایه‌ سازندگان در بازار دچار رسوب شود و دوره خواب سرمایه افزایش پیدا کند. در نتیجه این مساله سرمایه سازندگان قفل می‌شود و روند ساخت و ساز با کندی مواجه می‌شود.

در این شرایط کمبود عرضه رخ می‌دهد و این عرضه پاسخگوی تقاضای موجود در بازار نیست و تعادل بازار بر هم می‌خورد. در این شرایط چون تقاضا از عرضه پیشی می‌گیرد، قیمت‌ها بیشتر می‌شود و قدرت خرید مسکن در میان مردم باز هم کمتر می‌شود. در این شرایط تقاضا هم کاهش پیدا می‌کند و کاهش تقاضا از یک سو و خواب سرمایه از سوی دیگر، روند بازار را دچار مشکل می‌کند و به گرانی و کمبود خانه در بازار دامن می‌زند و این چرخه همچنان ادامه پیدا می‌کند.

نوبت مهاجرت به انبوه‌سازان رسید

رکود بازار مسکن نتیجه دیگری هم دارد آن هم مهاجرت سازندگان مسکن است. پیش از این هم این مساله عنوان شده بود که انبوه‌سازان ایرانی در حال مهاجرت به کشورهای دیگر هستند. این خبر را ایرج رهبر هم تایید می‌کند و می‌گوید در سایه رکود تورمی در ایران و بالا بودن هزینه تامین مسکن برای مردم، ترکیه، عراق، کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس برای سازندگان ایران فرض قرمز پهن کرده‌اند و ما شاهدیم که دوستان و همکارانمان هم سرمایه‌های خود را به این کشورها منتقل می‌کنند.

به گفته رهبر موج مهاجرت بنا بر اعلام فعالان حوزه ساخت‌وساز حالا به سازندگان مسکن و شرکت‌های ساختمانی و مهندسان ایرانی رسیده است. انبوه پروژه‌های ساخت‌وساز در کشورهای همسایه چون ترکیه و عراق و همچنین سایر کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس سبب شده است، نیاز به نیروی کار در این کشورها بالا باشد.

ایرج رهبر معتقد است شرایطی که این کشورها برای سازندگان مسکن فراهم می‌کنند شرایطی مناسب است و کافی است سیاستگذاران ایران مطالعه‌ای اجمالی داشته باشند تا دریابند چرا شرکت‌های ساخت و ساز حاضر به کار در این کشورها هستند اما اینجا پروژه‌های ساخت‌وساز با بحران و کندی روبروست.