خبر بد به مردم درباره قیمت نجومی مرغ / رئیسی و قالیباف در سکوت

اقتصاد ۲۴: بسیاری از کارشناسان بارها پیش بینی کرده و اخطار داده بودند که قیمت مرغ به دلیل افزایش دستمزدها، هزینه حمل و نقل، دارو و مواد اولیه مورد نیاز پرورش دهندگان مرغ و جوجه بیشتر از سال گذشته افزایش خواهد یافت، اما گوش کابینه دولت رئیسی به تنها چیزی که بدهکار نبود همین اخطارها بود که بارها داده شد و نادیده گرفته شد.

قیمت مرغ به مرز ۱۰۰ هزار تومان رسیده است و به نظر می‌رسد ابدا نیز قصد ندارد از پرواز بلند خود دست بردارد و احتمالا بعید هم نیست که ارتفاع خود را بالاتر نیز ببرد. این پرواز بلند تاکنون این ماده غذایی پروتئینی را از سفره‌های خانواده‌های ایرانی حذف کرده است و معلوم نیست این حذف تا کی و کجا و کدام طبقه شهروندان را شامل شود و ادامه داشته باشد.

اما بسیاری از کارشناسان بارها پیش بینی کرده و اخطار داده بودند که قیمت مرغ به دلیل افزایش دستمزدها، هزینه حمل و نقل، دارو و مواد اولیه مورد نیاز پرورش دهندگان مرغ و جوجه بیشتر از سال گذشته افزایش خواهد یافت و روزهای بلندپروازانه تری برای قیمت مرغ‌های ایرانی پیش بینی می‌شود، اما به نظر می‌رسد گوش کابینه دولت رئیسی به تنها چیزی که بدهکار نبود همین اخطارها بود که بارها داده شد و نادیده گرفته شد.

البته در این بین باید به تشکیل قرارگاه مرغ نیز اشاره کرد، قرارگاهی که قرار بود قیمت مرغ را تثبیت کند، اما به نظر می‌رسد در همان ابتدای راه ناکام باقی ماند.

این در حالی است ستاد تنظیم بازار اخیرا قیمت مرغ را حدود ۷۳ هزار تومان اعلام کرده بود و این درحالی است که در گوشه کنار شهرهای کشور به ویژه تهران شاهد گرانفروشی مرغ تا کیلویی ۱۰۰ هزار تومان بدون نظارت جدی در این زمینه هستیم این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها با توجه به گرانی سرسام‌آور گوشت به مرغ پناه آورده بودند که با سه رقمی شدن قیمت این محصول، سفره خود را از انواع گوشت سفید و قرمز خالی کردند این در حالی است که با نزدیک شدن به ایام محرم پیش بینی می‌شود قیمت مرغ بیش از آنچه که هم اکنون در بازار موجود است بیشتر شود.

در واقع همواره سه مقطع زمانی تاثیر مستقیم بر روی قیمت مرغ و برخی کالاهای دیگر همچون شکر و برنج داشته است، به طور معمول روزهای منتهی به عید نوروز و ماه محرم و ماه رمضان به شکل محسوسی بر قیمت این کالاها تاثیر دارد و حال نیز نگرانی از بابت افزایش بیشتر قیمت مرغ و پرواز قیمت آن در ارتفاع بالاتر از هر کیلو ۱۰۰ هزار تومان نیز جدی است.

قرارگاه ساماندهی مرغ البته در حالی در نیمه فرودین سال ۱۴۰۰ تشکیل شده بود که در آن زمان قیمت مرغ از کیلویی حدود ۱۲ هزار تومان به ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان رسید. البته این بهای دولتی بود و بازار آزاد قیمت هر کیلو گوشت مرغ به کیلویی ۴۰ هزار تومان هم رسید.

حال بعد از گذشت حدود دو سال از رقم مرغ با کیلویی ۲۰ هزار تومان نه تنها قیمت مرغ به شکل نجومی افزایش یافته است، بلکه بنا به گزارش اقتصاد ۲۴ از بازار، به نظر می‌رسد مرغ‌های دولتی نه تنها با کاهش توزیع مواجه شده اند بلکه همزمان با افزایش قیمت نایاب‌تر از قبل نیز شده است.

این در حالی است که طی دو سال گذشته بارها انواع تصمیمات عجیب درباره توزیع مرغ و تخصیص ارز برای مرغداران گرفته شده است، اما در نهایت در کمتر از ۲ سال قیمت این ماده غذایی پروتئینی که با افزایش قیمت گوشت بر سفره بخش بزرگی از ایرانیان هنوز کم و بیش حضور داشت تا ۴ برابر افزایش یافته است.

پیش بینی که قرارگاه مرغ نداشت

عجیب اینکه آنالیز قیمتی مرغ در سال ۱۴۰۱ به خوبی نشان می‌داد که با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، انتظار افزایش قیمت مرغ تا ۱۰۰ تومان وجود داشته باشد، اما انگار همین مساله بدیهی را نیز در قرارگاه قیمت مرغ بررسی نکرده بودند.

این در حالی است که پیش از اینکه رییسی و مسئولان اقتصادی دولت سیزدهم حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را که دولت روحانی برای کالاهای اساسی در نظر گرفته بود، در دستور کار قرار دهند و به آن لقب جراحی بزرگ اقتصادی بدهند بسیاری از کارشناسان اقتصادی نسبت به تورم افسارگسیخته و گرانی‌های کمرشکن در پی این اقدام هشدار دادند، اما دولت سیزدهم آن‌ها را واقعی ندانست.

در نتیجه این بی درایتی، نه تنها وضعیت اقتصادی مردم با این جراحی اقتصادی بهتر نشده بلکه باعث شده تا کمر معیشت آنان فلج و قطع نخاع شود.

مساله این است که اگر به گزارش‌ها و اخطارهای همان دوره توجه شود یکی از مواردی که بارها درباره افزایش قیمت آن اخطار داده شده بود همین مساله افزایش قیمت مرغ و حتی پیش بینی برای سه رقمی شدن آن نیز بوده است. پیش بینی که به نظر می‌رسد باید در همان ستاد مرغی بررسی می‌شد که حداقل دو سال و سه ماه قبل تشکیل شده بود، اما به نظر می‌رسد دولت رئیسی درگیر ستادها و قرارگاه‌های تازه بود و وقتی برای بررسی یک پیش بینی مهم درباره قیمت مرغ نداشته است.

قیمت مرغ در ۲ سال، ۴ برابر شد

عجیب اینکه رسانه‌های جریان نزدیک به دولت سیزدهم، در حالی امروز درباره افزایش قیمت عجیب مرغ و کمیاب بودن آن سکوت کرده اند که روزگاری برای مرغ کیلویی ۳۲ هزارتومانی به دولت روحانی حمله می‌کردند و البته که این مساله درباره بخش بزرگی از اهالی سیاست نیز مصداق دارد.

خبرگزاری فارس در ۷ تیر ماه سال ۱۴۰۰ در گزارشی نوشته بود: «قیمت مرغ در بازار تهران به کیلویی ۳۲۵۰۰ تومان به فروش می‌رود این در حالی است که ۱۲ فروردین امسال قرارگاه مرغ که از سوی دولت برای ساماندهی بازار آشفته راه اندازی شد قیمت را برای عرضه در فروشگاه‌ها ۲۴۹۰۰ تومان تصویب کرده بود، اما هیچوقت بازار به این مصوبات توجهی نکرده و اکنون هم بازار مرغ راه خود را می‌رود.»

این خبرگزاری در بخش دیگری از همین گزارش خود حدود دو سال پیش از مشکلات شهروندان و خطر در رفتن فنر قیمت مرغ و لبنیات می‌نویسد و این در حالی است که مجموعه این جریان‌های رسانه‌ای درباره مرغ کیلویی ۱۰۰ هزار تومان و بحران مصرف لبنیات و افزایش ۷۰ درصدی قیمت آن در کمتر از ۳ ماه اخیر سکوت کرده اند.

نتیجه قرارگاه‌ها و ستادهای دولت چه شد؟

عجیب این که همین رسانه‌ها در حالی تشکیل قرارگاه مرغ توسط دولت روحانی را به تمسخر گرفته بودند که نگاهی به وضعیت قرارگاه‌های تشکیل شده در دولت رئیسی نیز شاید جالب باشد.

- ستاد مسکن

- ستاد نان

- قرارگاه خنثی سازی تحریم

- قرارگاه رصد گندم و آرد

- قرارگاه جوانی جمعیت

- قرارگاه امنیت غذایی

- قرارگاه جهاد آبرسانی

این موارد تنها بخشی از ستادها و قرارگاه‌هایی است که در فاصله سال ۱۴۰۱ تشکیل شده است و به نظر می‌رسد دیگر فقط قرارگاه مرغ نبود که پرواز مرغ‌ها در کشور را رقم زده است بلکه بیشتر این قرارگاه نیز نتوانستند کاری برای شهروندان و دغدغه معیشت آنان را پیش ببرند و وضعیت تقریبا در تمامی این موارد از آن چه بود برای شهروندان سخت‌تر شده است.

در جست و جوی دلایل افزایش قیمت

اما به موضوع مرغ و سه رقمی شدن قیمت آن در هر کیلو بازگردیم. مساله رسیدن قیمت مرغ به مرز شکننده ۱۰۰ هزار تومان و امکان افزایش آن در حالی است که مشاور اتحادیه مرغداران گوشتی هفته اول خرداد ماه سال جاری خبر داده بود که با توجه به افزایش جوجه‌ریزی نسبت به اسفندماه، «هیچ کمبودی در عرضه مرغ گرم به بازار نداریم».

محمدعلی کمالی همچنین با اشاره به رقم بالای جوجه‌ریزی در مرغداری‌های کشور، میزان تولید مرغ در خرداد ماه را مازاد بر مصرف کشور پیش‌بینی کرد و گفت که دولت باید برای جمع‌آوری این تولید مازاد از بازار آمادگی داشته باشد؛ اما با گذشت یک هفته از این گفته‌ها، مرغ در بازار تهران به‌شدت کمیاب و بی‌نهایت گران شده است.

اما از سوی دیگر اخیرا پرویز فروغی، دبیر کانون مرغداران گوشتی کشور درباره دلایل افزایش قیمت مرغ گفته بود: «عرضه مرغ در بازار کاهش یافته و با کمبود مرغ در بازار مواجه هستیم به همین خاطر قیمت مرغ نیز در بازار افزایش یافته است. بعد از برداشته شدن ارز ۴۲۰۰ نهاده‌های دامی هزینه‌های تولید مرغ افزایش یافته است که این امر باعث شده برخی از تولیدکنندگان سرمایه در گردش لازم برای تولید را نداشته باشند به همین دلیل تولید را متوقف کرده‌اند یا با ظرفیت پایینی تولید می‌کنند. همچنین مبلغ مورد نیاز برای جوجه‌ریزی در یک واحد ۲۰ هزار واحدی مرغ ۴ تا ۵ میلیارد تومان سرمایه در گردش است که برخی مرغداران نمی‌توانند آن را تامین کنند به همین دلیل تولید نیز کاهش یافته است.»

این سخنان دبیر کانون مرغدارات گوشتی کشور روشن می‌کند که نظرات برخی کارشناسان این حوزه که با رصد شرایط وعده رسیدن چنین بحرانی را می‌داده اند کاملا به جا و درست بوده است و احتمالا این وضعیت با توجه به عدم تغییر شرایط احتمالا منجر به گران‌تر شدن مرغ در بازار نیز خواهد شد.

قیمت مرغ به صورت بسته بندی نیز با افزایش محسوس مواجه شده است و اکنون قیمت مرغ به صورت تکه شده و بسته بندی از مرز ۱۲۰ هزار تومان نیز در مواردی افزون‌تر است. کما اینکه بنا به شرکت‌های تولید و بسته بندی، قیمت این مدل مرغ بسته بندی شده از ۱۲۶ هزار تومان تا ۱۴۵ هزار تومان در نوسان است.

با توجه به رصد بازار می‌توان این طور نیز ارزیابی کرد که افزایش نجومی قیمت مرغ بسته بندی شده در هر کیلو نیز منجر به افزایش درخواست و تقاضا برای مرغ‌های دولتی شده و همین موضوع نیز میزان این مرغ را در بازار به طور محسوس با کاهش بیشتر مواجه کرده است.

در وافع بخشی از مصرف کنندگان که به سراغ مرغ بسته بندی شده می‌رفتند حالا با توجه به افزایش قیمت آن ترجیح می‌دهند به سراغ خرید مرغ به صورت سالم و نه تکه شده بروند و در چنین شرایطی که عرضه این مرغ‌ها کاهش یافته پس منجر به نایاب شدن بیشتر نیزمی شود و کاش در این شرایط حداقل اعضای قرارگاه مرغ گزارشی از عملکرد دو ساله بدهند تا حداقل شهروندان بدانند کارهایی در دست انجام است حتی اگر نتیجه‌ای را در پی نداشته است.