اخراج استادان قدیمی دانشگاه و جذب نیروهای ارزشی!

جریان «خالص سازی» که از انتخابات مجلس و ریاست جمهوری اخیر جان تازه‌ای گرفته، وارد دانشگاه‌های کشور شده و با استناد به موضع‌گیری استادان در اعتراضات پاییز ۱۴۰۱، قصد پاکسازی دانشگاه از نگاه‌های مخالف خود را دارد. فهرست ۱۱۰۰ نفری استادانی که آن زمان یک بیانیه اعتراضی را امضا کردند، مرجع خوبی برای تشخیص اخراج است!

به گزارش عرشه آنلاین، «این اساتیدی که اینجا هستند را بروید درباره این‌ها بحث کنید، بگویید که این‌ها بهایی بودند، ضد انقلاب بودند. شما بروید این افراد را افشا کنید»؛ این عباراتی است که «احمد فردید» مبدع واژه «غرب‌زدگی» و بنیانگذار بخش مهمی از تفکر انقلابیون درباره جهان غرب در نخستین روز‌های انقلاب اسلامی در جمع دانشجویان دانشگاه تهران مطرح کرد. فردید بر این باور بود که «این انقلاب باید پایانی بر تاریخ جهانی غرب‌زدگی باشد و به همین دلیل باید از شر انحراف و افکار طاغوت‌زده مصون بماند.»

همین تفکر زمینه‌ساز انقلاب دوم بعد از انقلاب اسلامی بهمن ۵۷ شد. انقلاب فرهنگی به مجموعه حوادثی اطلاق می‌شود که بین سال‌های ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲ با هدف پاکسازی اساتید و دانشجویانی که از دید حکومت تازه ایران «غرب‌زده» و «ضدانقلاب» محسوب می‌شدند، رخ داد. انقلاب فرهنگی یکبار در دوره احمدی‌نژاد به اوج خود رسید و حالا یکبار دیگر در دولت رئیسی به اوج خود رسیده است.

اخراج استادان به خاطر حمایت از معترضان ۱۴۰۱

«علی شریفی زارچی» استاد دانشگاه شریف خبر داده که نامه اخراجش از دانشگاه را دریافت کرده است. گزارش‌هایی از اخراج «آمنه عالی» و «حمیده خادمی» دو عضو هیات علمی دانشکده روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی هم منتشر شده است. هفته‌های گذشته خبر «قطع همکاری» دانشگاه علامه با «مهدی خویی» استاد جامعه این دانشگاه هم رسانه‌ای شده بود. خویی این خبر را با انتشار پستی در توییتر خود اعلام کرده و گفته بود «من مهدی خویی، معلم جامعه‌شناسی در دانشگاه علامه که به کسی باجی نداد و خدایش می‌داند که خود را تنها و فقط به مردم و دانشجو متعهد می‌دید، بعد از ۷ سال تدریس نامه قطع همکاری (اخراج) گرفته‌ام.»

محسن برهانی استاد حقوق دانشگاه تهران هم بعد از انتقاد‌ها به اعدام دو تن از معترضان پاییز و نحوه برخورد با اعتراضات مردمی، در نهایت صبر مدیران دانشگاه را لبریز کرد و اخراج شد. گفته می‌شود داریوش رحمانیان استاد ممتاز تاریخ دانشگاه تهران هم از دانشگاه اخراج شده است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده علت اخراج مهدی خویی، آمنه عالی و حمیده خادمی، حمایت از دانشجویان در جریان اعتراضات پاییز سال گذشته بوده است.

پیش از این جریان اعتراضات پاییز صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، علی سرزعیم عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، محمد راغب استاد دانشگاه شهید بهشتی، محمد فاضلی استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی، رضا امیدی استاد گروه توسعه و سیاست‌گذاری اجتماعی دانشگاه تهران، امیر مازیار استاد دانشگاه هنر، عمار عاشوری استاد معماری دانشگاه آزاد تهران، ایرج مهرکی استاد ادبیات دانشگاه آزاد کرج، آرمین امیر استاد دانشگاه علامه و آرش باذری استاد فلسفه گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف هم از دانشگاه اخراج شده بودند.

در بحبوحه اعتراضات سراسری پاییز سال گذشته محمد راغب، استاد ادبیات دانشگاه شهید بهشتی با انتشار پستی در اینستاگرام از اخراج خود خبر داد و گفت «به‌دلیل آنکه در اعتراض به وضعیت خیابان و دانشگاه تاکنون در کلاس حضور نیافته‌ام و در تجمع دانشجویی به همراه دیگر همکارانم شرکت کرده‌ام، بی هیچ اعلام رسمی از ریاست مرکز بین‌المللی آزفا و سرپرستی مرکز پژوهشی شهید رواقی، برکنار شدم و دسترسی من به کارتابل و ایمیل دانشگاهی و سامانه گلستان مسدود شد. همچنین پیش‌از حضور در هیئت بدوی انتظامی دانشگاه و اعلام رأی، وضعیت (عضویت) هیئت‌علمی من به حالت تعلیق درآمد و حقوق ماهانه‌ام قطع شد.»

فهرست استادان اخراجی کجاست؟

نام اکثر اساتید اخراج شده در فهرست امضا‌کنندگان بیانیه ۱۱۰۰ نفری اساتید دانشگاه در اعتراض به بازداشت دانشجویان دیده می‌شود. این بیانیه مهر ماه ۱۴۰۱ در بحبوحه اعتراضات پاییز بعد از مرگ مهسا امینی که بازداشت پرشمار دانشجویان منجر شده بود به همت «علی شریفی زارچی» تهیه و توسط ۱۱۰۰ تن از استادان دانشگاه‌های مختلف کشور امضا شد.

در حقیقت فهرست استادان اخراجی بر اساس موضع‌گیری آنها در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ صورت گرفته است؛ چه آنکه نگاهی به لیست اخراجی‌ها نشان می‌دهد نام همه آنها در بیانیه‌ای که آن زمان ۱۱۰۰ نفری استادان امضا کردند، وجود دارد. این یعنی همان بیانیه مرجع خوبی برای تشخیص اخراج است!

جریان «خالص‌سازی» که از انتخابات مجلس و ریاست جمهوری اخیر جان تازه‌ای گرفته، وارد دانشگاه‌های کشور شده و با استناد به موضع‌گیری اساتید در اعتراضات پاییز گذشته، قصد پاکسازی دانشگاه از نگاه‌های مخالف خود را دارد. از این رو فهرست ۱۱۰۰ نفری اساتید مرجع خوبی برای تشخیص این موضع‌گیری‌هاست. آنچه در این فهرست جالب توجه است، حضور برخی چهره‌ها و همزمان غیبت برخی دیگر در میان امضا کنندگان بیانیه است.

در میان امضاکنندگان چهره‌های مختلفی همچون رضا فرجی‌دانا، محمود مروارید، یوسف اباذری، علی مطهری، فرشاد مومنی، سارا شریعتی، مصطفی معین، مقصود فراستخواه، هادی خانیکی، سیدعلیرضا بهشتی، محمد کیانوش‌راد، جواد اطاعت، احمد شیرزاد، غلامرضا ظریفیان، بیژن زنگنه و حمیدرضا جلایی‌پور دیده می‌شود. همزمان جای محمدرضا عارف در بیانیه خالی است. خبرگزاری تسنیم گزارش داده که «محمدرضا عارف عضو هیات اجرایی جذب دانشگاه شریف است و از جمله افرادی بوده که به پایان همکاری شریفی‌زارچی رای داده است.» این موضوع البته توسط دفتر عارف تکذیب شده است.

در بین اسامی امضا کنندگان نامه حمایت از دانشجویان بازداشتی در اعتراضات پاییز سال گذشته یک نام جلب توجه می‌کند؛ «سیروس عسگری»؛ استاد دانشکده متالوژی دانشگاه شریف که سال ۲۰۱۷ به اتهام سرقت اسرار تجاری در آمریکا بازداشت شد و سه سال بعد با تلاش وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به ایران برگشت.

نام عسگری و بسیاری از فعالان سیاسی و علمی شناسنامه‌دار در بین امضا کنندگان نامه حمایت از دانشجویان بازداشتی نشان می‌دهد فرآیند تسویه اساتید، فرآیندی تمامیت‌خواهانه خواهد بود و در نهایت به حضور انحصاری جریانی در دانشگاه‌ها و آموزش عالی کشور منتهی می‌شود که هیچ نسبتی با جایگاه دانشگاه در کشور ندارند. نمونه آن استخدام عجیب «امیرحسین ثابتی» به عنوان استاد دانشگاه شریف است!

اخراج استادان قدیمی دانشگاه و جذب نیروهای ارزشی

همزمان با خبر اخراج دسته‌جمعی استادان منتقد از دانشگاه، خبر آغاز کلاس‌های «انقلاب اسلامی» امیرحسین ثابتی فرمانده سابق بسیج دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، فعال سیاسی نزدیک به سعید جلیلی و مجری برنامه جهان‌آرا در شبکه افق هم منتشر شده است. ظاهرا ثابتی استاد گروه معارف دانشگاه صنعتی شریف شده است.

موج اخراج اساتید در دوره جدید، یادآور موج بازنشستگی‌های اجباری اساتید دهه ۸۰ است. خرداد ۱۳۸۵ در دولت احمدی نژاد حکم بازنشستگی همزمان ۱۰ استاد برجسته دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران صادر شد. احمد ساعی، حسین بشیریه، عبدالله رمضان‌زاده، محمد آشوری، حسین صفایی و رضا رئیس طوسی همگی در همین دهه از دانشگاه کنار گذاشته شدند.

دی ماه ۱۳۹۱ مرکز نظارت و ارزیابی وزارت علوم از جذب ۱۲ هزار عضو جدید هیات علمی خبر داد و عملا معمای چرایی اخراج و بازنشستگی اجباری اساتید بین سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۰ را حل کرد. در این مدت دانشگاه‌های مادر کشور شاهد روی کار آمدن چهره‌هایی نظیر صدرالدین شریعتی رئیس دانشگاه علامه در دوره احمدی نژاد بود که با افتخار اعلام می‌کرد «من علیه غرب‌زدگی، خرافات و جهل در دانشگاه علامه طباطبایی کودتا کردم. استاد مومن جذب کردم تا در کلاس درباره سکولار حرف نزند.»

حالا هم با این دست فرمان باید منتظر شنیدن نام‌های بیشتری در فهرست اخراج شدگان از دانشگاه‌ها باشیم. جریانی که در چهارسال گذشته موفق شده همه نهاد‌های انتخابی و انتصابی را اشغال کند، بر سرشاخ نظام علمی کشور نشسته و بن می‌برد؛ چنانچه این بار هم در پی اخراج اتوبوسی اساتید منتقد از دانشگاه، نامه محرمانه استخدام ۱۵ هزار عضو هیات علمی جدید و «انقلابی» افشا شده است. دایره نظام برای تحمل چهره‌های منتقد در هر دهه تنگ‌تر شده و کار به جایی رسیده که افرادی نظیر سیروس عسگری که با تلاش‌های جمهوری اسلامی از زندان آمریکا رهایی پیدا کرده اند هم حاضر به تحمل شرایط حاکم بر دانشگاه‌ها نیستند. موج جدید اخراج از دانشگاه‌ها هم نشان می‌دهد آستانه تحمل انتقاد بسیار پایین است و صرف اعتراض به بازداشت دانشجویان می‌تواند تبعات سنگینی برای اساتید به دنبال داشته باشد.  

در حالی که همه نهاد‌های مربوطه نسبت به موج شدید مهاجرت نخبگان از ایران هشدار داده‌اند، اخراج اساتید و تهی شدن دانشگاه‌ها از معلمان اندیشمند می‌تواند بر این موج در سال‌های آتی دامن بزند. دانشگاه‌هایی که یک زمان اعتبارشان را از نام استادان پر افتخار می‌گرفتند، این روز‌ها یکی‌یکی شاهد افول ستاره‌هایشان هستند. / رویداد۲۴