وزیر آموزش و پرورش جنجال آفرید/ماجرای تشبیه اتومبیل مدل بالا با مدارس!

-وزیر آموزش و پرورش در اظهارنظری عجیب، کیفیت‎ طلبی و در جست وجوی مدرسه خوب بودن و شهریه بالای مدارس غیرانتفاعی را با خرید یک اتومبیل مدل بالا مقایسه کرد و گفت: «شما اگر بخواهید یک ماشین مدل بالا هم سوار شوید، باید پول بیشتری بدهید!»البته این حرف وزیر با واکنش تند خضریان نماینده مجلس همراه شد که گفت،استیضاح وی را کلید خواهد زد.

به نظر دور از ذهن است که وزیر آموزش و پرورش، نگاهی کالامآبانه به مقوله آموزش و مدرسه داشته باشد. آن هم وزیری که دست‎کم نسبت به سایر وزیران پیشین، در آغاز کار خود، بیشترین اظهارنظرها را درباره عدالت آموزشی و ضرورت کیفیت‎بخشی به مدارس دولتی داشته است. در عین حال، از گفتار آقای رضامراد صحرایی، وزیر نسبتا جوان آموزش و پرورش، در یک برنامه تلویزیونی به گونه‎ای می‎توان برداشت کرد که وی، آموزش، کیفیت بهتر و برندبودن مدرسه را با خرید یک اتومبیل مدل بالا مقایسه می‎کند که برای تهیه آن باید پول بیشتری پرداخت کرد.

آقای وزیر خودتان می دانید که...

با این که اصل ۳۰ قانون اساسی می‎گوید: «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد»؛ اما آقای وزیر خودتان می‎دانید که آن چه امروز، با عنوان مدارس دولتی می‎شناسیم، اگرچه اغلب رایگان است، اما فاقد کیفیت لازم است. کم‎کیفیتی و بعضا بی‎کیفیتی مدارس دولتی را نمی‎توانید کتمان کنید. چرا خودتان به مدیران و مسئولان توصیه کردید، فرزندانشان را در مدارس دولتی ثبت‎نام کنند؟ چون آن‎قدر کم‎توجهی به این مدارس صورت گرفته که یکی از راهکارهایتان این است که با حضور فرزندان مسئولان در این مدارس، «توجه مدیران مناطق به مدارس دولتی افزوده می‌شود.»

 همه به دنبال کیفیت بهتر هستند

آقای وزیر، مردم آن‎قدر غربت مدارس دولتی و بی‎عدالتی آموزشی را لمس کردند که اگر آن چنان پهلوی چربی هم نداشته باشند، تلاش می‎کنند از زیر سنگ هم که شده، درآورند تا خرج آموزش فرزندانشان در مدارس باکیفیت کنند. چون آمار و ارقام قبولی‎های کنکور را در روایت‎های رسمی می‎بینند که در سال ۱۴۰۱ از میان ۴۰ نفر رتبه‌های برتر، فقط یک نفر از مدرسه دولتی بود و در کنکور ۱۴۰۲ فقط سه نفر در این جمع حضور داشتند که دو داوطلب از هنرستان هنرهای زیبای اصفهان بوده‌اند؛ مدرسه‌ای که شرایط تحصیل در آن هم نسبت به مدارس دولتی خاص است. همین مسئله نشان می‌دهد هنوز راه زیادی برای بهبود وضعیت دولتی‌ها در میان نفرات برتر وجود دارد.

به طور قطع، رابطه عمیقی میان کسب رتبه ها، رشته ها و دانشگاه های برتر و شرایط اقتصادی داوطلبان وجود دارد؛ رابطه‎ای که تحلیل آن، قصه «عدالت آموزشی» و گاهی رویای آن را به ذهن متبادر می‎کند. به این آمارها به نقل از قائم مقام و دبیر ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور از کنکور ۹۹ و ۱۴۰۰ دقت کنید:

-۸۰ درصد قبول‌شدگان (تا رتبه ۳ هزار)، از دهک ۸ و ۹ و ۱۰ یعنی سه دهک بالای جامعه هستند.

- ۸۶ درصد رتبه‌های برتر (تا رتبه ۳ هزار) در رشته‌های پرطرفدار جزو سه دهک بالای جامعه هستند.

 -در رشته های پرطرفدار در هزار نفر اول از دو دهک پایین جامعه ( یک و ۲) نداشتیم.

- پذیرفته‎شدگان در دانشگاه‎های برتر همچون امیرکبیر، تهران، شریف و... از دهک‎های ۸ ، ۹ و ۱۰ یعنی سه دهک بالای جامعه هستند.

اگر بخواهیم جزئی‌تر نیز به آمار کنکور سال ۹۹ نظر بیفکنیم، توجه به این آمار هم بد نیست: «قبولی‌های رشته‌های پزشکی، داروسازی و دندان‌پزشکی، در سال ۱۳۹۹، ۱۴ درصد از ۷ دهک پایین و ۸۶ درصد از سه دهک بالای درآمدی بودند. قبولی رشته روان‌شناسی با رتبه زیر ۳هزار، در سال ۱۳۹۹، ۱۹درصد از ۷ دهک پایین و ۸۱ درصد از سه دهک بالا بودند.» و همچنین غصه قدیمی مهجور ماندن مدارس دولتی هم به نحوی دیگر خودش را در آمار کنکور نشان داده است.

 عدالت آموزشی با تقویت مدارس دولتی محقق می شود

بی‎شک، یکی از مهم‎ترین ابعاد و مسائل تحقق عدالت آموزشی، کیفیت‎بخشی به مدارس دولتی است؛ امر مسلم و بدیهی که رهبر انقلاب نیز اردیبهشت امسال درباره آن به نکات مهمی اشاره کردند: «تقویت مدارس دولتی مهم است. نباید در کشور جوری باشد که وقتی گفته می‎شود «مدرسه‌ دولتی»، اوّلین چیزی که در مقابل انسان نقش می‎بندد ضعف مدرسه باشد؛ این نباید باشد. معلّمینِ خوب، مربّیانِ خوب، مربّیانِ تربیتیِ خوب، معلّمینِ متعهّد، فضاهای آموزشی قابل قبول، در مدارس دولتی باید وجود داشته باشد؛ این مطلب اوّل. وقتی ما به مدرسه‌ دولتی کم‌اعتنایی بکنیم، معنایش این است که اگر کسی بنیه‌ مالی‌اش آن قدر نبود که بتواند در آن مدرسه‌ای که شهریّه می‎گیرد ثبت نام بکند، ناچار است که تن به ضعف بدهد؛ معنایش این است که کسی که بنیه‌ مالی ندارد، بنیه‌ علمی هم نداشته باشد. این بی‌عدالتیِ محض است؛ این‌ بی‌عدالتی به هیچ وجه قابل قبول نیست.»

 شورای عالی اقتصادی آموزش و پرورش باید تشکیل شود

ما برای بررسی موضوع، به سراغ دکتر محمود فرشیدی از وزرای سابق آموزش و پرورش می‎رویم. او تقویت بنیه‎های اقتصادی این وزارتخانه را از مهم‎ترین راهکارها برای تحقق عدالت آموزشی می‎داند. او معتقد است: وزارتخانه آموزش و پرورش، یک مجموعه راهبردی است که باید به نیازهای آن توجه شود. هم‎اکنون ده‎ها شورای عالی درخصوص مسائل اقتصادی داریم که معتقدم باید در کنار این موارد، «شورای عالی اقتصادی آموزش و پرورش» با حضور رئیس جمهور یا معاون اول، وزرای اقتصاد، نفت و رئیس بانک مرکزی و سایر وزرای مرتبط تشکیل شود. جایگاه وزیر آموزش و پرورش، جایگاهی اقتصادی نیست؛ بنابراین ارکان اقتصادی دولت باید این مجموعه را در پیشبرد اهداف اقتصادی و قوی شدن در این بخش یاری برسانند. با توجه به تجربه‎ای که در این وزارتخانه داشتم، تصور می‎کنم برای تحقق اهداف متعالی آموزش و پرورش، به بودجه‎های بسیار کلان‎تر از بودجه‎های سالانه و لوایح بودجه‎ای نیاز است. فرشیدی می گوید: موضوع دیگری که می‎توان به عنوان یک راهکار به آن اشاره کرد، تقویت رویکرد و جذب مشارکت است. مشارکت در حوزه آموزش و پرورش از جنس تعلیم و تربیت است؛ هرکس دغدغه تربیت آیندگان را دارد، باید اجازه پیدا کند در این نهاد نقش ایفا کند. ما امروز چاره‎ای نداریم جز این که متخصصان و دلسوزان را در تربیت و آموزش فرزندان این سرزمین سهیم کنیم.

منبع خراسان