ماجرای جنجالی «بانک ملّاک» در دیوارنگاره میدان ولیعصر

چه بر سر دیوارنگاره میدان ولیعصر آمد؟

طی روز‌های اخیر دیوارنگاره‌ای با عنوان «بانک مَلّاک» بر فراز میدان ولیعصر نقش بست، اما برخلاف روند معمول چند روز بعد از نصب، جمع‌آوری شد.

بامداد روز دوشنبه ـ ۲۷ شهریور ماه ـ از دیوارنگاره‌ای جدیدی با عنوان «بانک مَلّاک» در میدان ولیعصر رونمایی شد که بر مقابله با بنگاه‌داری بانک‌ها و آسیب زدن این موسسات به اقتصاد کشور تاکید می‌کرد.

بر اساس آنچه یکی از مسوولان خانه طراحان انقلاب اسلامی اعلام کرد، شعار اصلی این دیوارنگاره با توجه به جمله‌ای از مقام معظم رهبری انتخاب شده بود و چنین عنوان می‌کرد، «بانک‌ها غلط می‌کنند با پول مردم بنگاه‌داری کنند».

نصب این دیوارنگاره در هفته اخیر، واکنش‌هایی را در پی داشت که در همین راستا علی بایبردی ـ مسئول آتلیه گرافیک خانه طراحان انقلاب اسلامی وابسته به سازمان اوج ـ توضیحاتی را در این زمینه ارائه کرد. او گفت که برای تولید طرح مورد نظر جلسه‌ای تشکیل و نتیجه این جلسه پرداختن به یکی از رویکرد‌های پر بحث مسکن، یعنی موضوع بنگاه‌داری بانک‌ها بوده است. «نتیجه‌گیری این جلسه این بود که یکی از رویکرد‌های پر بحث مسکن، موضوع بنگاه‌داری بانک‌هاست. موضوعی که مقام معظم رهبری نیز سال ۱۳۹۷ به آن اشاره کردند و تاکید داشتند بانک‌ها بنگاه‌داری می‌کنند و این کار اشتباه است.»

او در توضیحات خود با اشاره به انتخاب این طرح از میان پنج طرح دیگر، گفت: «بهترین طرحی که مفهوم مورد نظر را در ساده‌ترین شکل ممکن به مخاطب می‌رساند همین طرحی بود که در حال حاضر بر روی دیوار میدان ولیعصر (عج) شاهد آن هستید.»

بایبردی درباره استفاده از لوگویی مشابه لوگوی حقیقی بانک‌ها نیز گفت: «انتخاب لوگوی بانک‌ها به طور مستقیم امکان‌پذیر نبود. چون بانک‌های ثبت شده هستند و از نظر حقوقی طرح با مشکل مواجه می‌شد؛ لذا به صورت کنایه لوگو‌ها را تغییر داده؛ اما تغییرات به صورتی که مخاطب متوجه خواهد شد منظور چه بانک‌هایی هستند. بانک‌های زیادی بودند؛ اما از یک طرف بیشتر تلاش بر آن بوده تا هم از لوگو‌های نزدیک به بانک‌های دولتی و هم خصوصی استفاده شود و هم از طرف دیگر لوگو‌هایی بیشتر مدنظر بود که باعث آسیب به طرح گرافیکی نشود.»

او بر این موضوع نیز تاکید کرده بود که دیوارنگاره میدان ولیعصر برای اولین بار به یک موضوع غیرمناسبتی ورود کرده و واکنش‌ها به آن در فضای مجازی را مثبت دانست. «البته اینطور نیست و اولین بار نیست که به دغدغه مردم توجه شده باشد؛ اما به این صورت که کنایه‌ای، صریح و دقیق باشد معدود بوده. با این حال واکنش‌ها از این رو مثبت بود که می‌گفتند یک دغدغه مهم مردم بر روی دیوارنگاره به نمایش درآمده و رویکرد خوبی هم انتخاب شده. چون به نظر می‌رسد همه دل‌شان از بانک‌ها خون باشد.»

به‌رغم چنین نگاهی، دیوارنگاره میدان ولیعصر چند روز پس از نصب، جمع‌آوری شد تا از سوی برخی فعالان رسانه‌ای، دلیل اصلی پایین کشیدن این دیوارنگاره فشار بانک‌ها اعلام شود.

دیوارنگاره «بانک ملّاک» محصول خانه طراحان انقلاب اسلامی، وابسته به سازمان هنری رسانه‌ای اوج بود و در پی جمع‌آوری آن در روز جمعه، دیوارنگاره‌ی قبلی که برای ماه رمضان سال گذشته، نصب شده بود، مجددا برپا شد. این دیوارنگاره، تصویری از بزرگترین قرآن جهان است که نورپردازی‌های خاصی هم دارد.