نقش آموزش و پرورش در کاهش قتل‌های ناموسی چیست؟

رامین کریمی‌نیا؛ کارشناس آموزش و پرورش درباره نقش آموزش و پرورش در آموزش‌های مهارت‌هایی نظیر کنترل خشم و ریشه‌یابی قتل‌های ناموسی، گفت: پیش از آنکه به بررسی نقش آموزش و پرورش بپردازیم باید اول به دنبال دلایل قتل‌های ناموسی بگردیم و ببینیم مشکل از کجاست و بعد در پی اصلاح ضعف‌ها باشیم. قتل‌های ناموسی گاهی برگرفته از ضعف‌های موجود درموضوعات اجتماعی شامل فرهنگ و سنت است و گاه در مشکل فرد در هوش هیجانی و مسائل روانی ریشه دارد. موضوع نگاه اجتماع و فرهنگ بسیار اهمیت دارد، فشار اجتماعی و فرهنگ یک منطقه باعث می‌شود که فرد دست به کار غیرعادی بزند. در بررسی جنایتی که در اهواز رخ داد باید گفت که قاتل ابتدا تحت فشار اجتماعی کنترل خود را از دست داده و در مرحله بعد به دلیل ضعف در آموزش کنترل هیجانات، خشم او تبدیل به عصبانیت شده و این جنایت رخ داده است.

او ادامه داد: ضعف در آموزش تاب‌آوری هم موضوع بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. نکته مهم دیگری که در این اقدام وجود دارد این است که قاتل سعی داشته با انجام این کار در ملاعام به دیگران یادآوری کند که اگر دختر دیگری مرتکب این کار شود این سرانجام را خواهد داشت؛ در واقع به دنبال تایید اجتماعی و الگو ساختن از خود است. مقتول هم آموزش‌های لازم در مدیریت هیجان و تاب آوری را ندیده و نمی‌دانسته که چطور باید عمل کند و راهی ترکیه شده است.

کریمی‌نیا توضیح داد: آموزش و پرورش هم یکی از حلقه‌های زنجیره است که در آموزش‌ مهارت‌ها مسئولیت دارد. در آموزش و پرورش باید مهارت‌های زندگی آموزش داده شود البته این موضوع در حال انجام است اما آموزش‌ها کاربردی نیست. از طرفی تا زمانی که صدا و سیما در کنار آموزش و پرورش، آموزش ندهد و فرهنگ‌سازی نکند، یادگیری تثبیت نمی‌شود. اهمیت آموزش مهارت‌های ده گانه یونسکو اینجا خود را نشان می‌دهد. این آموزش‌ها در مدارس وجود دارند اما چندان به آن‌ها بها داده نمی‌شود.

او افزود: آموزش و پرورش چندان به این موضوع اهمیت نمی‌دهد و آموزش مهارت‌های زندگی را به افرادی می‌سپارد که تبحری در این حوزه ندارند و زمانی هم به این درس اختصاص می‌دهد که مناسب و کافی نیست. علاوه بر آموزش و پرورش این مهارت‌ها باید پیش از ازدواج آموزش داده شود و آموزش آن برای همه زوج‌های در آستانه ازدواج اجباری شود و بیاموزند که چطور باهم ارتباط درستی داشته باشند، چگونه خشم خود را کنترل کنند و در شرایطی که دچار تعارض شدند، چه کاری انجام دهند. امروز کلاس‌هایی برای این کار برگزار می‌شود اما هزینه‌های بسیار زیادی دارند و جوان‌ها به ویژه در نقاط محروم نمی‌توانند در این کلاس‌ها شرکت کنند. من چند سال پیش این موضوع را در همایش بین المللی آسیب‌های خانواده مطرح کردم و پذیرفته شد اما مشکل بودجه وجود داشت که حتی پیشنهاد دادم که رایگان این کار را انجام دهم.

کریمی‌نیا عنوان کرد: صدا و سیما هم در ساخت فیلم و تولید محتوای مناسب برای آموزش کنترل خشم و مهارت‌های رفتاری مسئول است. علاوه بر این باید میزگردهای متعدد انجام شود و به بررسی ابعاد اینجور اتفاقات بپردازند و عواقب بعد از آن را بررسی کنند.

او ادامه داد: در حقیقت موضوع از پایه باید اصلاح شود و آموزش‌های لازم در حوزه تاب آوری و انعطاف پذیری در مدارس جدی گرفته شود. مشکل دیگری که وجود دارد بحث مشاوران در مدارس است، زمانی که به حضور مشاور در مدرسه اختصاص داده می‌شود، کم بوده و عملا فرصتی برای رسیدگی ندارد درحالی که در مدارس غیردولتی مشاور هر روز در مدرسه حضور دارد و به محض مشاهده مشکل وارد عمل می‌شود.

این کارشناس آموزش و پرورش عنوان کرد: مشاور مدرسه نقش مهمی در رسیدگی به مشکلات و ضعف‌های موجود در دانش آموزان دارد و کمک می‌کند که کودکان و نوجوانان کمتر دچار مشکلات روحی و روانی شوند. اگر آموزش و پرورش به این موضوع اهمیت دهد، آمار خشونت و مشکلات رفتاری کاهش پیدا می‌کند. البته باید در نظر داشت که در شرایط فعلی که دولت بودجه کافی برای سرانه مدارس ندارد، تامین هزینه حضور هر روزه مشاور در مدرسه دشوار است. اگر حل ریشه‌ای آسیب‌های اجتماعی برای مسئولان اولویت باشد به آموزش مهارت‌ها در مدارس هم اهمیت می‌دهند.