زخم تبر بر تن فسیل‌های زنده هیرکانی

تعرض و کینه‌توزی قاچاقچیان به درختان هیرکانی در شرق گلستان اگر با اقدام قاطع و کوبنده‌ای پاسخ داده نشود، صیانت از این فسیل‌های چند میلیون ساله سخت‌تر خواهد شد.

به گزارش عرشه آنلاین، هفته گذشته، گزارشی با موضوع قطع چندین اصله درخت چند صد ساله هیرکانی در شرق گلستان خبرساز شد.

بن بری (قطع) چندین درخت قطور پهن برگ در روستای «محمدآباد» شهر خان ببین در همان ساعات اولیه واکنش طبیعت دوستان و استاندار گلستان را در پی داشت.

در دنیایی که تاکنون هزاران گونه گیاهی و جانوری منقرض شده اند، گلستان میراث دار بخشی از جنگل‌های ۴۰ میلیون ساله هیرکانی است، جنگل‌هایی که عمر آن را به دوره سوم زمین شناسی (ژوراسیک) و عصر دایناسور‌ها نسبت می‌دهند.

عرصه‌ای کهن با قدمتی این چنینی نه تنها یادگاری با ارزش از دل تاریخ است، بلکه منبع عظیمی از گونه‌های منحصربه فرد زنده است که باید حفظ شود.

جنگل‌های گلستان ویژگی‌های منحصر به فردی متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به آمیختگی تنوع گونه ها، برخورداری از وسیع‌ترین رویشگاه سرخدار ایران وغنی‌ترین رویشگاه‌های «بلوط بلندمازو» ایران و جهان اشاره کرد.

جنگل‌هایی که در حوزه باستان شناسی و گیاه شناسی یک موزه طبیعی به شمار می‌روند.

 قوانین بازدارندگی لازم را ندارد

با وجود تمام ارزش‌های زیست محیطی و ژنتیکی، اما این پهنه ارزشمند با تهدیدات متعددی دست به گریبان است.

وابستگی معیشتی جنگل‌نشینان به فعالیت‌های ناسازگار با حفظ جنگل همانند دامداری، زراعت، تأمین سوخت و تغییر کاربری در کنار دغدغه‌های دیگری همچون نارسایی قوانین و مقررات مربوط به جنگل و نبود ضمانت اجرایی قوانین موجود، نبود توجه به پیامد‌های محیط زیستی و ناهماهنگی در اجرای طرح‌های توسعه‌ای در عرصه‌های جنگلی فقط بخشی از چالش فراروی جنگل‌های هیرکانی محسوب می‌شوند.

مسئول تشکل‌های زیست محیطی غرب گلستان  گفت: موضوعی که در جنگل‌های رامیان اتفاق افتاد شبیه یک تسویه حساب است؛ متخلفان مبادرت به قطع درخت کرده و حتی شاخه‌ای از درختان قطع شده را خارج نکرده اند.

مظفر آذیش ادامه داد: انتقام گیری از ادارات منابع طبیعی یا محیط زیست در گذشته هم رایج بود وبرخی از قانون شکنان بیمار، دق و دلی خود را روی طبیعت خالی می‌کنند؛ به عنوان مثال شکارچیانی که دستگیر و در دادگاه محکوم می‌شوند، مبادرت به کشتار یا زخمی کردن جانوران بیگناه می‌کنند یا در برخی موارد متخلفان جنگل به سراغ قطع درختان چند صد ساله و ارزشمند می‌روند.

آذیش گفت: متاسفانه اکثر قوانین در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی مربوط به چند دهه قبل است و مجازات‌های تعیین شده آن بازدارندگی لازم را ندارند لذا شاهد تکرار تخلف از سوی قاچاقچیان هستیم.

وی بیان کرد: با توجه به کمبود شدید نیرو‌های حفاظتی در منابع طبیعی و محیط زیست انتظار ما از دستگاه قضا آن است که با چنین قاچاقچیان سابقه داری که قصد قدرت‌نمایی و جولان در مواهب الهی را دارند با شدت بیشتری برخورد و حتی آن‌ها را از منطقه تبعید کند.

پس از انعکاس این رخداد، بالاترین مقام اجرایی دولت در استان گلستان، نسبت به آن واکنش نشان داد، استاندار گلستان دستور ویژه برای رسیدگی و برخورد با عاملان قطع درختان در جنگل‌های شهرستان خان‌ببین شد. علی محمد زنگانه به مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان ماموریت داد تا با پایش مستقیم و میدانی و بررسی جزئیات وقوع این اتفاق، آن را گزارش داد تا با افراد خاطی برابر قانون رفتار شود.

واکنش تند استاندار به این قضیه سبب شد که یک روز پس از حادثه، متولیان مربوط روانه شهرستان رامیان شوند و بر اساس برخی از نقل قول ها، رئیس اداره منابع طبیعی و منابع طبیعی شهرستان رامیان، قبل آغاز رسمی فعالیت اداره و قبل از ساعت هفت و نیم برکنار و دو قرق بان هم اخراج شدند.

فرد متخلف هفته قبل احضار شده بود

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی گلستان در خصوص قطع درختان گفت: دستگیری عاملان تخلف و اقدامات خلاف قانون در حوزه منابع طبیعی فرایند بسیار سخت و پیچیده‌ای است؛ به عنوان مثال ۹۰ درصد آتش سوزی در جنگل‌ها توسط عامل انسانی به وقوع می‌پیوندد، اما دستگیری مرتکبان حین ارتکاب آتش سوزی عمدی در جنگل، کار دشواری است.

سرهنگ عیسی گل بینی مفرد افزود: در سال گذشته یکی از عاملان ایجاد حریق عمدی در شهرستان گالیکش در شرق استان گلستان، حین ارتکاب جرم (حریق عمدی) دستگیر شد و خوشبختانه با برخورد قاطع دستگاه قضا دیگر شاهد تکرار چنین حریق‌هایی در شرق استان نیستیم.

وی ادامه داد: در قضیه بریدن درختان در روستای محمدآباد دلند، هم شاهد وقوع جرم عمدی توسط مظنون پرونده بودیم، به طوری که این فرد فقط یک هفته قبل از بریدن درختان، برای یکی از پرونده‌های قبلی خود از سوی دستگاه قضا احضار شده بود.

گلبینی مفرد گفت: سرجنگلبانی که برای منطقه دلند معرفی شده بود یکی از افرادی بود که قبلاً فرد مظنون را به دلیل قطع درختان دستگیر و به مراجع قضایی معرفی کرده بود.

وی ادامه داد: براساس اخباری که به ما رسیده مظنون این پرونده قبل از این رخداد در مجامع عمومی تهدید به هجمه به طبیعت و انتقام از این فرد کرده بود تا ما را مجاب به تغییر این فرد کاربلد کند.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان ادامه داد: مظنون جرم اخیر فقط با نیت انتقام از ماموران اقدام به این کار کرده بود، زیرا چوب هیچ کدام از درختان قطع شده از جنگل خارج نشده است.

وی افزود: چنین رخداد‌هایی در گذشته هم ثبت شده است، یعنی متخلفان با هدف انتقام جویی و ایجاد جو روانی اقدام به قطع درختان جنگل می‌کنند تا جسارت و جدیت را از ماموران حفاظتی سلب کنند و با این قدرت‌نمایی مانع انجام وظایف قانونی حافظان طبیعت شوند.

گلبینی مفرد گفت: چنین رفتار‌هایی مختص به سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور نیست بلکه همکاران ما در سازمان حفاظت محیط زیست هم با چنین مشکلاتی مواجه هستند.

وی ادامه داد: هرچند مجموعه دستگاه قضایی همراهی و همکاری حداکثری با نهاد‌های حافظ طبیعت دارند، اما برخی از خلا‌ها و گپ‌های قانونی موجب اطاله پرونده می‌شود.

گلبینی مفرد به پرونده موریانه‌های جنگل‌های هیرکانی در کردکوی اشاره کرد و گفت: با وجود گذشت حدود ۲.۵ سال از این پرونده هنوز احکام و مجازات‌ها اجرا نشده است، این مسائل باعث جری شدن متخلفان می‌شود.

وی بیان کرد: متخلفان سعی می‌کنند با مشورت از برخی از وکلا و یا افراد آگاه به قانون در روند رسیدگی به پرونده وقفه ایجاد کنند و با این طریق بازدارندگی احکام و جرایم به حداقل ممکن می‌رسد.

فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان گفت: پیشنهاد ما آن است که مجموعه دستگاه قضا برای چنین متخلفانی که قصد قدرت نمایی و یا پرونده‌های پرتکرار در حوزه تعدی به جنگل و مرتع را دارند از مجازات‌های تبعید و حبس تعزیری استفاده کند.

حمید سلامتی، مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان   گفت که در خصوص حادثه قطع درختان در منطقه محمدآباد خان ببین رئیس اداره منابع طبیعی رامیان عزل شده و عذر دو نفر از نیرو‌های حفاظتی خواسته شده است.

  به طور قطع این دست برد به جنگل‌ها، آخرین نمونه از این دست نبوده و بار دیگر هم ما شاهد تکرار چنین رخداد‌هایی خواهیم بود، اما آنچه مهم است عکس العمل نهاد‌های متولی و جلوگیری از گسترش چنین مباحثی است تا میراث چندین میلیون ساله حفظ شده و به آیندگان برسد.