ماجرای ادغام رشته‌های دبیرستان چیست؟

درحالی‌که انتشار خبر اجرای طرح ادغام رشته‌های مقطع متوسطه دوم، پرسش‌های زیادی را برای صاحبنظران مسائل آموزشی، خانواده‌ها، معلمان و دانش‌آموزان ایجاد کرده، حجت‌الاسلام علی لطیفی تغییرات مقطع متوسطه را اقدامی در جهت متناسب‌سازی سیستم آموزشی این مقطع با نیازهای جامعه عنوان می‌کند.

به گزارش عرشه آنلاین، معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش به گلایه و نارضایتی دانش‌آموزان از محتوای کتاب‌های درسی رشته‌های نظری مقطع متوسطه دوم اشاره می‌کند و می‌گوید: «بسیاری از دانش‌آموزان در پایان تحصیلات این دوره احساس می‌کنند مطالب و محفوظاتی آموخته‌اند که در آینده برای‌شان کاربردی ندارد و در بهبود زندگی آنها موثر نیست. بنابراین تصمیم گرفتیم فرایند آموزش در این دوره را مورد بازنگری قرار دهیم تا آموزش‌ها جنبه عملیاتی پیدا کنند و مطالبی متناسب با اهداف سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و نیازهای روز جامعه در کتاب‌های درسی این دوره گنجانده شود.» این اظهارنظر او می‌تواند ما را به اهداف و چشم‌انداز اجرای طرح ادغام رشته‌های دوره متوسطه خوشبین کند، اما باز هم چگونگی اعمال تغییرات در محتوای آموزشی مقطع دبیرستان ابهامی است که بی‌پاسخ می‌ماند.

تغییرات مداوم و سرنوشت‌ساز

به قطعیت نرسیدن تغییراتی که در این مقطع ایجاد می‌شود سبب شده جزئیات طرح ادغام رشته‌های مقطع متوسطه به روشنی اعلام نشود و مشخص نبودن جزئیات این طرح مهم، نگرانی و اظهارنظرهای متفاوت کارشناسان آموزشی را در پی داشته است. یکی از مهمترین مسائلی که در این زمینه مطرح می‌شود، فشار روانی است که تغییرات پی در پی و بی‌وقفه به دانش‌آموزان این مقطع وارد می‌کند. این دانش‌آموزان که سال گذشته با تغییراتی بنیادین در کنکور مواجه بودند و به فراخور این تغییرات دگرگونی‌های زیادی را در شیوه آموزش این مقطع تجربه کردند، باید باز هم منتظر تغییراتی اساسی در این مقطع باشند که بدون تردید روال برگزاری کنکور را دوباره با چالش و دگرگونی روبرو خواهد کرد.

صاحبنظرانی مانند محمد داوری معتقدند در صورتی ادغام رشته‌های مقطع متوسطه می‌تواند تغییری مثبت تلقی شود که به سمت حذف کنکور و ایجاد سازوکاری اصولی و عادلانه در جذب دانشجو پیش برویم. اگر در کنار نظر این سخنگوی سازمان معلمان، پیش‌بینی عبدالرسول پورعباس درباره مسیر کنکور را موردتوجه قرار دهیم، شاید فلسفه موکول کردن اجرای طرح به ٢ سال دیگر روشن شود. پورعباس می‌گوید: «باید نتایج حاصل از افزایش تاثیر سوابق تحصیلی و کاهش آزمون کنکور در تحقق عدالت آموزشی را لااقل در ٣ دوره مورد پایش قرار دهیم و اگر این رصد و بررسی تایید کند که کم‌اثر کردن آزمون کنکور به عادلانه‌تر شدن فرایند ورود به دانشگاه‌ها می‌انجامد، شاید سیاست‌گذاران نظام آموزش‌وپرورش کشور برای حذف کامل کنکور هم خیز بردارند.» حال اگر این تامل تعمدی را منطقی بدانیم، باز هم نمی‌توان مکتوم ماندن جزئیات طرح را تمام‌وکمال پذیرفت.

گفتمان کارشناسی جلب اعتماد می‌کند

به قول محمدرضا نیک نژاد با وجود آن که تغییر در روش‌های سنتی و حرکت به سمت شیوه‌های نوین آموزشی یک ضرورت است، اما شفاف‌سازی جزئیات و روش اجرای این طرح مهم برای عموم جامعه، زمینه گفتمانی جامع و نخبگانی را به وجود می‌آورد که نه‌تنها امکان خطای طرح را کاهش می‌دهد، بلکه نگرانی‌ها و گمانه‌زنی‌های پیرامون اجرای طرح را مرتفع می‌سازد. این کارشناس آموزشی معتقد است اگر ادغام رشته‌های مقطع متوسطه دوم به جهت‌دهی صحیح و اصولی استعداد دانش‌آموزان بیانجامد، بسیاری از چالش‌های بازار کار و نیازهای جامعه را پاسخ می‌دهد.

محمدمهدی کاظمی معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش‌وپرورش روز چهارشنبه خبر ادغام رشته‌های مقطع متوسطه را اعلام کرده و گفته است: «در بازطراحی شاخه‌ها و رشته‌های تحصیلی متوسطه دوم الگوهای مختلفی مدنظر است و این احتمال که فقط دو رشته یا یک رشته واحد داشته باشیم، در دست بررسی است.».

او عنوان کرده است: «در صورت تعیین یک رشته واحد برای تمام دانش‌آموزان، دروس مشترک برای همه دانش‌آموزان مدنظر قرار می‌گیرد و در مقابل خود دانش‌آموزان یکسری دروس را متناسب با علایق و استعدادهایشان انتخاب می‌کنند. در این صورت ممکن است عمده دانش‌آموزان ۸ ساعت یک درس را بخوانند ولی دانش‌آموزی که به همان درس علاقه‌مند است، ۱۲ ساعت آن درس را بخواند.»