شب چله چی بخوریم چی نخوریم؟

در این مطلب نکات مهمی برای سلامتی تان در شب یلدا آورده ایم.

به گزارش عرشه آنلاین؛ شب یلدا، طولانی‌ترین شب سال و یکی از آیین‌های کهن ماست. در این شب افراد دور هم جمع می‌شوند و با خوردن خوراکی‌های مختلف و صحبت کردن و گرفتن فال حافظ لحظه‌های شیرینی را کنار هم می‌گذرانند. خوراکی های شب یلدا متنوع و خوشمزه هستند و از هیچکدام نمی‌شود، گذشت اما بر طبق توصیه‌های طب سنتی نمی‌توان در شب یلدا همه خوراکی‌ها و غذاهای خوشمزه را مصرف کرد. در این گزارش توصیه‌های طب سنتی برای شب یلدا را آورده ایم.

محمدرضا نصیری، کارشناس طب سنتی در اصفهان با بیان اینکه در شب یلدا اغلب ما ایرانی‌ها دور هم جمع شده و خوراکی‌های متنوعی مانند انواع میوه‌ها، آجیل و شیرینی مصرف می‌کنیم، اظهار داشت: انار یکی از میوه‌های شب یلدا است، متخصصان طب سنتی توصیه می‌کنند انارهایی را مصرف کنید که رسیده‌تر و شیرین‌تر باشد زیرا از نظر مزاجی به اعتدال نزدیک‌تر است و باعث تولید خون و تقویت سلامت می‌شود.

انار با گلپر بخورید

وی با تأکید بر اینکه طبع انار سرد است و بهتر است آن را همراه با گلپر مصرف کنید تا دچار مشکل نشوید، افزود: مصرف تنقلاتی مانند مغزها (بادام، فندق، بادام زمینی، پسته) که کم حجم و پرانرژی هستند در فصل زمستان برای کودکان و بزرگسالان توصیه می‌شود.

نصیری با اشاره به اینکه از میان مغزها استفاده از مغز بادام بهتر است، زیرا به اعتدال نزدیک‌تر است، گفت: بعد از بادام، مصرف پسته و پس از آن، بادام زمینی و فندق و بعد گردو، نباید به تنهایی و به مقدار زیاد خورده شود.

این کارشناس طب سنتی بیان کرد: مصرف پسته به دلیل خون ساز بودن و تقویت دستگاه گوارش توصیه می‌شود اما باید پسته را خوب بجوید، بهتر است مغزهای دارای پوست و تازه را بخرید و مصرف کنید؛ ۵ بادام، ۸ پسته، ۷ فندق و یک قاشق غذاخوری کنجد و تخمه کدو یا آفتابگردان هر یک ۴۵ کیلوکالری انرژی دارند.

مراقب خوردن هندوانه باشید

وی با بیان اینکه هندوانه یکی از میوه‌های شب یلدایی است که از قدیم الایام در سفره شب یلدا وجود داشته است، ادامه داد: خواص هندوانه و فواید آن بر بدن پوشیده نیست اما این میوه باید در فصل خودش مصرف شود، طبع و مزاج هندوانه سرد و تر است و مزاج و طبع فصل زمستان نیز سرد و تر است بنابراین نباید در زمستان میوه‌هایی با طبع سرد مصرف کرد.

نصیری تصریح کرد: اگر می‌توانید حتما از خوردن هندوانه چشم پوشی کنید و برای تزیئن سفره از آن استفاده کنید، اگر نمی‌توانید از هندوانه شب یلدا چشم پوشی کنید، بعد از خوردن هندوانه، از گل قند(ترکیب گل محمدی و خاک قند) و عسل به عنوان مصلح آن، استفاده کنید یا حتماً از آجیل‌های گرم مثل گردو، پسته، بادام، کشمش و مویز به مقدار زیادتر از حد معمول خود استفاده کنید تا از سردی هندوانه بکاهد.

میوه خشک بخورید

این کارشناس طب سنتی اضافه کرد: میوه خشک از تنقلاتی است که خوردن آن در شب یلدا پسندیده است زیرا کمک کننده و بسیار سالم است و حتی اگراین میوه ها مخصول فصل دیگری باشند، به واسطه خشک شدن مصرف شان بی اشکال است، برگه هلو و یا زردآلو را زیاد نخورید و همراه آنها بهتر است از مواد گرم‌تر استفاده کنید.

وی عنوان کرد: در کل نباید با این تصور که میوه‌های خشک هیچ کالری ندارند در مصرفشان زیاده‌روی کرد؛ مثلا هر ۵ عدد انجیر، ۸ برگه زردآلو، نصف لیوان توت خشک یا ۲ قاشق غذاخوری کشمش، ۶۰ کیلوکالری انرژی دارند.

شلغم و لبو بخورید

نصیری ادامه داد: مصرف شلغم در افزایش سلامت بدنتان مؤثر است، مصرف چغندر یا لبو، می‌تواند موجب یبوست شود، اما آبی که چغندر در آن پخته می شود، ملین طبع است؛ پس لبو را با کمی از آب آن میل کنید.

کدو  را به جای هندوانه مصرف کنید

این کارشناس طب سنتی گفت: به جای کدو، از هندوانه در شب یلدا استفاده نکنید، مصرف کدو بهتر از هندوانه است، یکی از بهترین اشکال کدو به شکل تنوری پختن آن است، می توانید از کدو در غذاها استفاده کنید.

کشمش بخوریم یا مویز

وی افزود: حکما توصیه می‌کنند برای زمستان که طبع سردتر غالب است، از مویز که رطوبت بخشی کمتری نسبت به کشمش دارد، استفاده کرده و در فصل پاییز که طبع سرد و خشک دارد، مصرف کشمش را که مزاجی گرم و تر دارد توصیه می‌کنند.

انگور با دانه ریز و پوست نازک بخورید

نصیری بیان کرد: اگر انگور جزو میوه‌های شب یلدای شما است هنگام خرید آن انگورهایی با دانه ریز و پوست نازک را انتخاب کنید؛ رازیانه و زیره مصلح خوبی برای انگور بوده و بهتر است پس از خوردن انگور، آب سرد خورده نشود.

انجیر خشک سفید بهتر است

این کارشناس طب سنتی بیان کرد: به جای مصرف انجیر سیاه توصیه می‎شود انجیر خشک سفید استفاده کنید، به ازای هر شش دانه انجیر، چهار عدد گردو میل شود زیرا مصلح انجیر، گردو است.

به و سیب را با مصلحاتشان بخورید

وی اضافه کرد: اگر به و سیب جزو میوه‌های یلدایی شما هستند، این دو میوه را مصرف کنید، سیب مقوی دل، مغز و معده است، مصلح سیب دارچین بوده و توصیه می‌‌شود سیب را رنده کرده و با گلاب و دارچین میل کنید؛ میوه به، سنگین است بنابراین بهتر است آن را به صورت پرورده با عسل و بخارپز شده مصرف کنید.

پرتقال و نارنگی را همراه مویز بخورید

نصیری خاطرنشان کرد: مزاج پرتقال و نارنگی سرد است و بهتر است به همراه مویز مصرف شود، به جای خوردن پرتقال می‌توان مرغ را در آب پرتقال پخت تا علاوه بر استفاده از مزایای پرتقال، غذا نیز خوشمزه شود و هم سردی این میوه گرفته شود.

از خوردن شیرینی‌های خامه دار خودداری کنید

این کارشناس طب سنتی بیان کرد: خوردن شکلات و شیرینی‌های خامه‌ای کالری فراوانی وارد بدنتان می‌کند، به جای اینکه چای را با شیرینی یا شکلات بخورید آن را با چند عدد کشمش یا توت خشک یا یک عدد انجیر خشک بنوشید، حتی بهتر است در میان انواع شیرینی‌های تر به دنبال کوچکترین‌ها و کم خامه‌ترین ها باشید.

فاصله زمانی بین خوردن شام و میوه را رعایت کنید

وی با بیان اینکه شام را سبک و سر شب میل کنید و بین خوردن شام و مواد دیگر فاصله دهید، خاطرنشان کرد: شام باید در ساعت بعد از ۵ و تا قبل از ساعت ۸ خورده شود که اکثر مردم آن را به ساعات پایانی شب و زمان استراحت موکول می‌کنند.

نصیری تصریح کرد: میل کردن شام در اول شب و با حجم کمتر سبب می‌شود بتوانید از خوراکی‌های شب چله استفاده کنید، حداقل دو ساعت فاصله زمانی بین خوردن شام یا میوه داشته باشید، خوردن مایعات با فاصله‌ای ازغذا یا میوه توصیه نمی‌شود.

ماهی غذای مناسبی برای شب یلدا نیست

این کارشناس طب سنتی با تأکید بر اینکه برای شام یلدا ماهی غذای مناسبی نیست و فاجعه و سردی است، گفت: به جای ماهی خورش‌هایی مانند قورمه سبزی بپزید و غذاهای سبک و کم حجم میل کنید.

وی افزود: بهتر است از گوشت‌های لطیف مانند گوشت گوسفند استفاده کنید، برای کم شدن غلظت گوشت می‌توان هنگامی پختن گوشت چند قاشق سرکه به آن اضافه کنند و اگر بخواهند لطیف تر شود می‌توانند آن را با آب نخود بپزید.

زیاده روی نکنید

نصیری بیان کرد: در خوردن غذا و خوراکی‌های شب یلدا زیاده‌روی نکنید زیرا دچار دردسرهای زیادی خواهید شد، متخصصان طب سنتی، درهم خوری، روی هم خوری و پر خوری را در این شب منع کرده زیرا این کار به سلامت کبد، قلب و مغز ضرر می‌رساند.

شب یلدا دمنوش گل گاوزبان بخورید

از دمنوش ها استفاده کنید

این کارشناس طب سنتی بیان کرد: ایرانی‌ها بر حسب عادت در این شب چای زیادی می‌نوشند، به جای چای یا در کنار آن می‌توانید از دمنوش استفاده کنید، دمنوش‌ها فواید بسیاری را برای بدن دارند مانند دمنوش‌های بادرنجبویه و یا گل گاوزبان که باعث تقویت و بازسازی قلب و مغز و جلوگیری از سرماخوردگی می‌شود؛ دمنوش «به» نیز معده و به طور کلی دستگاه گوارش را تقویت می‌کند.

سرد مزاجان در شب یلدا مراقب خوردنی‌های خود باشند

وی ادامه داد: از نظر طب سنتی، خوردن یا آشامیدن خنکی جات همچون هندوانه، انار ترش، مرکبات ترش  توصیه نمی‌شود، در این شب حساب مزاج خود را هم داشته باشید.

نصیری افزود: افراد با مزاج سرد باید مراقب باشند که یا اصلا از این خوراکی‌ها را نخورند و یا در صورت میل کردن، از گرمی جاتی مانند چای یا عرق نعناع، چای دارچین یا زعفران شیرین شده با کمی نبات یا عسل شیرین استفاده کنند یا بعد از غذا از پودر زیره سبز با کمی شکر استفاده کنند.

این کارشناس طب سنتی تصریح کرد: در صورت سرد بودن مزاج، کسالت و خواب آلودگی، مشکلات مفصلی مانند تورم و درد و اختلالات گوارشی مانند نفخ معده و روده مخصوصا با مصرف سردی‌جات مانند هندوانه، لبنیات، ترشی جات، برگه‌ها تشدید می‌شود.

گرم مزاجان نیز مراقب باشند

وی اضافه کرد: گرم مزاجان نباید در این شب در خوردن گرمی‌جات زیاده روی کنند و می‌توانند از خنکی جات استفاده کنند تا دچار غلبه حرارت، خارش و تحریک پوست، تلخی دهان، سردرد و بی خوابی شبانه نشوند.

در آخر برای هضم غذا این کارها را انجام دهید

نصیری بیان کرد: اگر شب یلدا زیاده‌روی کردید و خوراکی‌های خوشمزه یلدایی را بیش از حد مصرف کردید، در انتها از مختصری آب غوره یا آب لیمو یا کمی سرکه رقیق شده در آب جوش خنک شده استفاده کنید تا به هضم این غذاهای سنگین کمک کند.