لانینا میهمان ناخوانده در تابستان جهنمی/ این دخترترسناک است؟+ عکس

ال نینو و لانینا، به  ایران می رسند؟ بر اساس پیش‌بینی‌ها، در فصل‌های تابستان، پاییز و زمستان ال نینو می رود و «لانینا» بر کشور حاکم می‌شود. ال‌نینو یا لانینا واژه‌هایی که این روزها زیاد اسمشان را می‌شنویم. معنی این کلمات چیست؟ این کلمات به چه پدیده‌ای اشاره دارند؟ سازمان هواشناسی از پدیده النینو در کشور و در پی آن وقوع خشکسالی آتی خبر می‌دهد. اما این واژه‌ها به چه معناست؟

رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت مخاطرات وضع هوا سازمان هواشناسی درباره یک پدیده آب و هوایی جدید موسوم به لانینا توضیحاتی ارائه داد.

 اخیرا مطلبی به نقل از رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت مخاطرات وضع هوا سازمان هواشناسی در فضای مجازی دست به دست شده که اعلام کرده است: «بارش‌های موسمی تابستان در جنوب‌شرقی ایران به نسبت سال گذشته افزایش می‌یابد و به احتمال زیاد بارش‌های پاییزی کشور امسال با تأخیر شروع می‌شود که این دو شاخص می‌تواند نشانه اثرگذاری پدیده آب‌وهوایی دورپیوندی "لانینا" بر ایران باشد.»

ال نینو در زبان اسپانیایی به معنای پسر کوچک است. لانینا مشابه ال نینو ولی سردتر از آن و بخشی از نوسان جنوبی ال‌نینو است. واژه La Niña از زبان اسپانیایی به معنای «دختر» (در قیاس با El Niño به معنای «پسر») گرفته شده‌است.

ال نینو  و لانینا، از جمله پدیده‌های جوی، اقیانوسی و حاصل فرآیندهای پیچیده‌ای هستند که تحت تاثیر انرژی تابشی خورشید به گردش در می‌آیند و بخش بزرگی از منطقه حاره را مستقیما تحت تاثیر تظاهرات خود قرار می‌دهند.

ال‌نینو و لانینا، از جمله پدیده‌های جوی، اقیانوسی و حاصل فرآیندهای پیچیده‌ای هستند که تحت تاثیر انرژی تابشی خورشید به گردش در می‌آیند و بخش بزرگی از منطقه حاره را مستقیما تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. هواشناسان و اقیانوس شناسان جهان در سالهای اخیر مطالعات زیاد و دقیقی در مورد مکانیزم ایجاد ال نینو و تاثیرات متقابل جو و اقیانوس انجام داده اند.

ال‌نینو کلمه‌ای اسپانیایی و یکی از چرخه‌های مشهور اقلیمی جهان است که دو تا هفت سال یک‌بار باعث ایجاد ناهنجاری‌های بزرگی در آب و هوای کره زمین می‌شود. از جمله ناهنجاری‌های بوجود آمده بعد از این پدیده، خشکسالی و قحطی است. ال نینو به معنی پسر کوچک است. ال نینو را در اصل ماهیگیران در سواحل جنوب امریکا در 1600 به رسمیت شناختند. 

ال‌نینیو به طور ساده عبارت است از یک رخداد اقلیمی کلان که در اثر رها شدن انرژی انباشته در بزرگترین حوزه اقیانوسی جهان یعنی جنوب اقیانوس آرام رخ می‌دهد. نشانه اولیه آن هم تغییر جهت جریان آب‌های سرد و گرم و همچنین بادهای این منطقه است. 

در طول پدیده ال نینو بادها در استوا بر روی اقیانوس از غرب به شرق می وزند. این بادها در سطح آب اقیانوس جابجا شده و آبهای گرم سطح اقیانوس را که بوسیله خورشید در مناطق گرمسیری حرارت دیده اند، به سواحل غربی شمال و جنوب قاره آمریکا می آورد. به دنبال آبهای گرم، بارندگی نیز به سمت مشرق متمایل می شود، به همراه سیل در پرو و خشکسالی در اندونزی و استرالیا. نشانه کلیدی ال نینو، افزایش دمای غیر عادی در امتداد و هر دو طرف خط استوا در اقیانوس آرام مرکزی و شرقی است. این جریان هر چند سال یکبار با یک گرمایش عظیم و غیر معمول همراه می شود. بطوری که در این حال دماهای سطح دریا حداقل برای چند ماه پیاپی در 3 تا 5 محل ساحلی بالای حد نرمال می رود. و در پی آن دمای سطح دریا برای یک سال و یا حتی بیشتر بصورت غیر عادی باقی می ماند و برای برگشت به شرایط عادی منطقه، حداقل تا ژانویه یا مارس آینده زمان لازم است.

لانینیا به معنی دختر کوچک در اسپانیا است. لانینیا همچنین گاهی اوقات ال ویجو، ضد ال نینو، و یا به سادگی به نام یک رویداد سرد گفته می شود.

لانینیا وضعیتی است که در قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام، آب سردتر از حالت طبیعی می‌شود. لانینا تقریبا متضاد ال نینو است. لانینا در هر سه تا هفت سال اتفاق می‌افتد و درجه حرارت آب دریا سرد می‌شود. این پدیده حاصل تغییر اختلاف فشار منطقه است و اجازه می دهد سطح آب‌های اقیانوس در قسمت شرقی سردتر از حالت معمول شود و در قسمت‌های حاره غربی گرم‌تر از حالت عادی گسترش یابد. علل لانینا برعکس عواملی است که در ایجاد ال نینو موثر هستند

صادق ضیائیان رئیس مرکز پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات جوی سازمان هواشناسی در توضیح این پدیده به تابناک گفته است: «بر خلاف آنچه در شبکه‌های اجتماعی مطرح‌می‌شود، می‌گوید: پدیده لانینا نه خطرناک است و نه ترسناک!»

ضیائیان در خصوص پدیده لانینا، می‌افزاید: «با نوسان جنوبگان در اقیانوس در نزدیکی خط استوا این پدیده شکل می‌گیرد و این پدیده‌ی دور پیوند است؛ به عبارت دیگر پدیده‌ای است که در جای دیگری رخ می‌دهد و ممکن است اثراتی بر ایران بگذارد،  این که گفته می‌شود این پدیده به کشور نزدیک می‌شود صحیح نیست و دورپیوند است. این پدیده ممکن است اثراتی بر روی کشور‌های مختلف بگذارد، اما با توجه به اینکه محل وقوع آن فاصله زیادی با ایران دارد، طبیعتا  اثرگذاری کمتری نیز نسبت به سایر کشور‌ها بر کشور ما خواهد داشت. اثرگذاری این دور پیوند قطعی نیست چرا که ممکن است عوامل دیگر اثرات آن را تضعیف و یا تقویت کنند و به همین خاطر احتمال اثرگذاری این پدیده را حدودا ۶۰ درصد در نظر گرفت.»

به گفته رئیس مرکز پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات جوی سازمان هواشناسی، در صورت وقوع این پدیده، دو اتفاق متصور است اول تقویت بارش‌های موسمی  جنوب شرق کشور و دوم تاخیر در بارش‌های پاییزی.

پدیده لانینا چیست؟

لانینا یک الگوی آب و هوایی پیچیده است که هر چند سال یک بار در نتیجه تغییرات دمایی در نوار استوایی اقیانوس آرام رخ می دهد. این پدیده زمانی رخ می دهد که بادهای قوی آب گرم را در سطح اقیانوس از آمریکای جنوبی دور کرده و در سراسر اقیانوس آرام به سمت شرق می برند.

لانینا گاهی اوقات ضد ال نینو یا "یک رویداد سرد"نامیده می شود. لانینا اثری برعکس ال نینو دارد و در طول رویدادهای لانینا، بادهای  قوی تر از حد معمول وزیده می شوند و آب گرم بیشتری را به سمت آسیا می راندند. در سواحل غربی قاره آمریکا، بالا آمدن آب افزایش می یابد و آب سرد، و غنی از مواد مغذی به سطح می آید.

این آب های سرد در اقیانوس آرام به سمت شمال می روند که  منجر به خشکسالی در جنوب ایالات متحده و باران های شدید و سیل در شمال غربی اقیانوس آرام و کانادا می شود و با ورود آب‌های سرد به سطح سواحل آمریکای جنوبی که به آن طغیان گفته می‌شود اساسا دمای هوا پایین می‌آید. هنگام وقوع پدیده لانینا، زمستان در جنوب گرمتر از حد معمول و در شمال سردتر از حد نرمال است و در این ایام ساکنان جنوب شاهد شرایط گرم تر و خشک تر از حد معمول هستند. 

در طول ال نینو، که عمدتا در منطقه گرمسیری اقیانوس آرام اتفاق می افتد گردش هوایی از غرب اقیانوس آرام به سمت شرق و گاهی تا ساحل غربی آمریکای جنوبی گسترش می باید و آب گرم به سمت سواحل غربی قاره آمریکا رانده می شود.

ال نینو می تواند به طور قابل توجهی بر آب و هوا تأثیر بگذارد. آبهای گرمتر باعث می شود ، مناطق شمال ایالات متحده و کانادا خشک‌تر و گرم‌تر از حد معمول شوند. اما در سواحل خلیج‌فارس و جنوب شرقی ایالات متحده، این دوره‌ها مرطوب‌تر از حد معمول هستند و باعث افزایش سیل می شوند . در طول زمستان، این پدیده منجر به شرایط مرطوب‌تر از حد معمول در جنوب ایالات متحده و شرایط گرم‌تر و خشک‌تر در شمال می‌شود.