ماجرای قبرهای ابدون اسم برای زنانی که به قتل رسیده اند چیست؟

در یکی از قبرستان‌های کردستان عراق قبر‌هایی برای زنان قربانی جنایات خشونت خانگی وجود دارد که نام و نشانی ندارند.

به گزارش عرشه آنلاین، خشونت علیه زنان پدیده‌ای رایج در عراق به طور عام و اقلیم کردستان به طور خاص است که در آن زنان به خاطر ناموسی و اخلاق یا به دلیل فعالیت در شبکه‌های اجتماعی یا حتی صرفاً به این دلیل که شخصی را دوست دارند کشته می‌شوند.

صبح هر جمعه مردم در قبرستان سیوان در سلیمانیه در شمال عراق گرد هم می‌آیند تا به زیارت مردگان خود بروند...، اما در گوشه‌ای دورافتاده و بدون بازدیدکننده، سنگ قبر زنان بی نامی وجود دارد که در جنایات ناموسی و خشونت خانگی جان باخته اند.

در بزرگترین قبرستان سلیمانیه، دومین شهر بزرگ کردستان خودمختار عراق، بسیاری از سنگ قبر‌ها نام یا جزئیاتی در مورد زنان مدفون در زیر این قبر‌ها ندارند، در حالی که برخی دیگر دارای اعداد یا کلمه "زندگی" هستند.

روزکار ابراهیم که هنگام ایستادن در کنار قبر زنان ناشناس لباس سیاه پوشیده بود، افزود: آن‌ها بدون نام، نشانی و هیچ اطلاعاتی در قبرشان دفن شده‌اند. بدون حضور بستگان و بدون برگزاری مراسم ترحیم به خاک سپرده می‌شوند.

این فعال حقوق زنان همچنین توضیح می‌دهد که اکثر زنانی که به اتهامات اخلاقی کشته شده اند شب دفن می‌شوند، زیرا این خطر وجود دارد که بستگانشان بیایند و قبر را خراب کنند.

آمار دقیقی برای این زنان وجود ندارد، اما عثمان صالح (۵۵ ساله) به خبرگزاری فرانسه گفت که در طول ۱۵ سال، ۲۰۰ زن و دختر بدون نام، که سن آن‌ها بین ۱۳ تا ۵۰ سال بوده به خاک سپرده شدند.

او توضیح می‌دهد: این زنان کشته، سوزانده یا خفه شدند.

روزکار ابراهیم که سال‌ها برای پایان دادن به پدیده تدفین‌های بی‌نام در قبرستان تلاش می‌کند، می‌گوید: دفن هیچ‌کس اعم از زن، کودک و مرد بدون نام جایز نیست.

او به سه قبر پشت سر خود اشاره می‌کند و داستان مرد و زن و کودکی را که در آن دفن شده اند می‌گوید: زن و مرد یکدیگر را دوست داشتند و فرزندی به دنیا آوردند و با او گریختند.

وی افزود: بستگان آن‌ها آن‌ها را در مرز دستگیر و به اقلیم کردستان بازگرداندند و در آنجا کشته شدند.

سازمان ملل می‌گوید که بیش از یک میلیون زن و دختر در سراسر عراق با جمعیت ۴۳ میلیون نفری در معرض خشونت مبتنی بر جنسیت هستند که در دوره‌های درگیری بدتر می‌شود.

اقلیم کردستان که مایل است تصویری از ثبات و تساهل نسبی را در کشوری که بیش از ۴۰ سال درگیر درگیری‌ها است به نمایش بگذارد، از کشتار زنان و جنایات بر اساس جنسیت نیز رنج می‌برد.

در سال ۲۰۲۰، قباد طالبانی، معاون نخست وزیر اقلیم کردستان، دستور داد که قبر‌هایی که کلمه "زندگی" در آن‌ها وجود ندارد برچسب زده شود و گفت که قربانیان خشونت جنسی باید با نام کامل خود دفن شوند.

سالانه ده‌ها قتل زنان در این منطقه گزارش می‌شود، اگرچه مقامات محلی در سال ۲۰۱۱ قانونی را تصویب کردند که خشونت خانگی را جرم انگاری می‌کند.

با گذشت زمان، نماد‌های روی سنگ قبر‌ها شروع به محو شدن کردند و علف‌های هرز شروع به رشد در اطراف آن‌ها کردند که شناسایی قبر‌ها را دشوار می‌کرد.

روزکار ابراهیم می‌گوید: تشخیص شماره قبر‌ها دشوار است، بنابراین برای یافتن اطلاعات و نشانی دفن‌ها باید به پزشکی قانونی متوسل شویم.

رازاو صالحی، محقق عفو بین‌الملل خاطرنشان می‌کند که جنایات قتل و مثله‌کردن زنان و دختران به دست بستگان مردشان، در بیشتر موارد با سرعت نگران‌کننده‌ای اتفاق می‌افتد.

این سازمان معتقد است که نرخ پایین پاسخگویی برای عاملان این جنایات علیرغم دستیابی به پیشرفت مهم در سطح قانونگذاری، به فرهنگ معافیت از مجازات دامن می‌زند.

عفو بین الملل به زودی گزارشی از خشونت خانگی در کردستان عراق منتشر خواهد کرد.

بر اساس آخرین آمار رسمی به دست آمده توسط خبرگزاری فرانسه، در سال ۲۰۲۱، اقلیم کردستان ۴۵ مورد قتل زنان - در مقایسه با ۲۵ مورد در سال ۲۰۲۰ - ثبت کرده است.

به گفته سرکوت عمر، مدیر اداره کل مبارزه با خشونت علیه زنان و خانواده در استان سلیمانیه، اما تعداد جنایت ناموسی در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است.

۲۱ سال است که برزان محمد، رئیس پزشکی قانونی سلیمانیه شاهد مرگ‌های وحشتناک بوده است.

او خاطرنشان می‌کند که قتل با سلاح گرم رایج‌ترین قتل است. همچنین با مواردی از خفه کردن با دست یا طناب مواجه شدیم، با یادآوری پرونده زنی که کشته شد و سپس بدنش را سوزاندند تا به طوری که تحقیقات نتوانست هویت او را مشخص کند.

وی افزود: موارد کشتن با یک گلوله و همچنین قتل با ده گلوله وجود دارد.

بناز جمع علی، ۴۳ ساله که از خشونت خانگی جان سالم به در برده است، می‌گوید که چگونه ضرب و شتم شدید شوهرش او را مجبور به فرار به خانه پدر و مادرش کرد، جایی که برادرش نیز او را کتک زد و بینی او را شکست.

او در تماسی با خبرگزاری فرانسه گفت: نمی‌خواستم به خانه شوهرم برگردم، اما برادرم اسلحه را به سمت سرم گرفت و به من گفت: اگر برنگردی، تو را می‌کشم و سپس خودم را می‌کشم.

وی افزود: برادرم دو بار جلوی چشمان فرزندانم و پدر و مادرم اسلحه را به سرم زد. او از ترس جان خود چهار سال پیش برای فرار از خانواده اش از کشور گریخت.

او ادامه داد: من خبر قبر زنان ناشناس را می‌شنیدم و می‌ترسیدم مانند آن‌ها کشته شوم و بدنم گم شود و کسی آن را نشناسد./فرارو