جزئیات لایحه رتبه‌بندی معلمان چه مواردی را شامل می‌شود؟

در ماده۷ مصوبه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس عنوان شده است که در اجرای بند۶ سیاست‌های کلی نظام اداری مقام معظم رهبری و تبصره۳ ماده۲۹ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مجموع حقوق و مزایای معلمان با رتبه‌های مندرج در ماده۳ این قانون، نباید از ۸۰درصد حداقل مجموع حقوق و فوق‌العاده‌های اعضای هیات‌علمی مربی آموزشیار و مربی دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (برای معلمان با مدرک کارشناسی و پایین‌تر؛ مربی آموزشیار و برای معلمان با مدرک کارشناسی‌ارشد و بالاتر؛ مربی)، کمتر باشد و به‌ازای هر ارتقای رتبه که کسب کرده یا می‌کنند، به‌ترتیب ارتقا؛ ۲۵، ۲۰، ۱۵ و ۱۰درصد، به مجموع حقوق، مزایا و فوق‌العاده‌های مستمر و ارقام مندرج در احکام کارگزینی معلمان، افزوده می‌شود.
تبصره۱ ـ افزایش پرداختی ناشی از اجرای این قانون، همه‌ساله متناسب با تغییرات حقوق و فوق‌العاده‌های اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در احکام استخدامی معلمان با عنوان فوق‌العاده رتبه‌بندی لحاظ می‌شود و مشمول کسورات بازنشستگی می‌گردد.
 تبصره۲ ـ دولت مکلف است همه امتیازات و درصد‌های موضوع فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری را برابر سایر کارکنان دولت، به مشمولان این قانون اختصاص دهد و فوق‌العاده رتبه‌بندی موضوع این ماده علاوه‌بر امتیازات و درصد‌های مذبور است. با توجه به میزان افزایش حقوق در ازای هر ارتقای رتبه در مصوبه کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و مستقل از افزایش‌های سنواتی و رشد پایه‌ها (با فرض اینکه معلم در ابتدا و انتهای هر رتبه مستقل از اینکه سال‌اولی است که وارد این رتبه شده یا سال پنجم، یک میزان دریافتی یکسان داشته باشد)، در اثر رتبه‌بندی میزان افزایش حقوق به صورت زیر است:
با توجه به این مصوبه و با فرض درنظرگرفتن حداقل حقوق آموزشیار مربی برای سال اول، میزان دریافتی معلمان از کف ۷۱میلیون ریال برای معلم پایه، دارای تحصیلات کارشناسی و پایین‌تر و با پایه خدمتی (برای محاسبه دقیق میزان رشد نسبت‌به حقوق پایه لازم است علاوه‌بر ۹۰درصد فوق، رشد‌های ناشی از سابقه و سایر موارد که براساس قانون مدیریت خدمات کشوری موجب اختلاف دریافتی در درون رتبه‌ها می‌شود نیز به‌صورت مستقل محاسبه و در برآورد میزان افزایش حقوق اعمال گردد) آغاز و به سقف ۲۰۴میلیون ریال برای استاد معلم، دارای تحصیلات کارشناسی‌ارشد و دکتری و با پایه خدمتی۳۰ ختم می‌شود.
 
لایحه رتبه‌بندی چقدر برای دولت خرج دارد؟
 برآورد‌های مختلفی درمورد هزینه‌های اجرای این مساله عنوان می‌شود؛ از ۱۶هزار میلیارد تومان تا ۳۰۰هزار میلیارد تومان. از منظر تامین منابع، منابع قابل‌حصولی در لایحه رتبه‌بندی (ارسالی به مجلس در اسفندماه۹۹) و قانون بودجه سال۱۴۰۰ بند و تبصره۲ برای موضوع رتبه‌بندی معلمان در نظر گرفته نشده است. این در حالی است که محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه‌وبودجه دولت دوازدهم گفته بود: در رابطه با رتبه‌بندی فرهنگیان، حتی قبل از ارائه لایحه دولت به مجلس، مبلغ هشت‌هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه۱۴۰۰ دیده شد. پس جای هیچ نگرانی نیست. دو ردیف مختص شما عزیزان در لایحه بودجه، در نظر گرفته شده است. یک ردیف همیشگی و یک ردیف رزرو که اگر سرریز‌هایی در اجرا پیش آمد، به‌خاطر کمبود منابع مالی، متوقف نشویم. کما اینکه در سال جاری نیز برای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان همین کار را کردیم و هزار میلیارد تومان به این موضوع اختصاص یافت. برای سال بعد هم ۹۰هزار میلیارد تومان برای این منظور در نظر گرفته شده است.براساس این گزارش، افزایش بیش از ۵۰درصدی متوسط حقوق معلمان برای تخمین بار مالی لازم است که شیوه قرار گرفتن معلم‌ها در رتبه‌های پنج‌گانه مشخص باشد که این موضوع به آیین‌نامه واگذار شده است. باوجوداین درصورتی‌که فرض شود که براساس سنوات معلم‌ها در پایه‌های مذکور توزیع می‌شوند؛ میانگین حقوق و مزایای معلمان به ۱۳.۵میلیون تومان در ماه خواهد رسید. درحال‌حاضر میانگین حقوق معلمان شاغل عضو صندوق کشوری براساس اطلاعات حق‌بیمه پرداخت شده حدود ۸.۹میلیون است.بدین ترتیب با فرض ۷۵۰هزار نفر مشمول بار مالی سالانه برای شاغلان آموزش‌وپرورش (براساس آمار‌های وزارت آموزش‌وپرورش، بیش از ۷۳۳هزار نفر مشمول این رتبه‌بندی خواهند شد که بیش از ۵۳۸هزار نفر از آن‌ها دارای مدرک کارشناسی و پایین‌تر، بیش از ۱۹۰هزار نفر دارای مدرک کارشناسی‌ارشد و حدود ۵.۵هزار نفر هم دارای مدرک دکتری هستند) برابر با ۴۱.۴هزار میلیارد تومان خواهد بود.علاوه‌بر موضوع شاغلان، با توجه به تاکید صورت‌گرفته در متن تبصره۱ ماده۷ مصوبه بر کسورات بازنشستگی و همچنین اقدامات انجام‌شده در راستای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان، صندوق‌های بازنشستگی به‌خصوص صندوق بازنشستگی کشوری (از مجموع ۹۰۰هزار نفر شاغل کسورپرداز صندوق بازنشستگی کشوری، ۷۰۰هزار نفر فرهنگی و همچنین از مجموعه یک‌میلیون و ۵۷۰هزار نفر بازنشسته تحت‌پوشش صندوق، ۹۰۰هزار نفر فرهنگی هستند) درنتیجه تصویب این لایحه به‌شدت تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند. این صندوق که درحال‌حاضر نیز به‌صورت کامل به بودجه وابسته است بیشترین کسری را در بین صندوق‌های بازنشستگی به خود اختصاص می‌دهد و با تصویب این قانون، به بحران ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی به‌شدت دامن زده می‌شود. درحال‌حاضر میانگین مستمری بازنشستگان فرهنگی عضو صندوق بازنشستگی حدود ۷.۱میلیون تومان است. با فرض اینکه در صورت همسان‌سازی، میانگین دریافتی آن‌ها به ۹۰درصد میانگین شاغلان افزایش یابد بار مالی یک‌ساله اجرای این همسان‌سازی برای ۹۰۰هزار بازنشسته عضو صندوق کشوری بالغ بر ۴۰هزار میلیارد تومان خواهد بود.با توجه به محاسبات فوق، این مصوبه بار سالانه بالغ بر ۸۰هزار میلیارد تومان را به همراه خواهد داشت. درحالی‌که یک مقام مسوول در سازمان برنامه‌وبودجه گفته بود که دولت پولی برای اجرای لایحه رتبه‌بندی معلمان ندارد اما رییس کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی دیروز اعلام کرده که دولت با تخصیص ۲۵هزار میلیارد تومان برای اجرای لایحه رتبه‌بندی معلمان موافقت کرده است. هرچند این مقدار نیز کفاف هزینه‌های لایحه رتبه‌بندی را نمی‌دهد اما پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا دولت در سال جاری با کسری بودجه شدیدی که مواجه است اساسا امکان تخصیص این بودجه را دارد یا نه و آیا فقط وعده‌ای برای التیام دردهای معلمان است. به اضافه آنکه لایحه همچنان در مجلس مانده و ممکن است حتی در صورت تصویب، شورای نگهبان با آن مخالفت کند.

برآورد‌های مختلفی درمورد هزینه‌های اجرای این مساله عنوان می‌شود؛ از ۱۶هزار میلیارد تومان تا ۳۰۰هزار میلیارد تومان. از منظر تامین منابع، منابع قابل حصولی در لایحه رتبه‌بندی و قانون بودجه سال۱۴۰۰ بند و تبصره۲ برای موضوع رتبه‌بندی معلمان در نظر گرفته نشده است