مثل یحیی گل ‌محمدی باشیم یا فرهادمجیدی؟

مهدی سودآوری| ‌ روان شناس و مدرس دانشگاه :  قهرمانی با استقلال‌تهران در لیگ برتر، آن هم بدون حتی یک شکست، فرهاد مجیدی را به قله آرزوهایش رساند. او توانست با قهرمانی در لیگ بیست‌و‌یکم، رکوردهای متعددی را جابه‌جا کند تا نامش برای همیشه در تاریخ این باشگاه و فوتبال کشورمان ماندگار شود. مجیدی با دریافت ۳۵/۱ میلیون دلار(معادل ۴۲ میلیارد تومان) از اتحاد کلبای امارات به گران‌ترین مربی ایرانی تاریخ تبدیل شد و در اوج از استقلال رفت. تصمیمی که یحیی گل‌محمدی، برعکس آن را گرفت و بعد از دو قهرمانی در پرسپولیس و یک نایب‌قهرمانی در آسیا، باز هم در این تیم ماند. در این مطلب، می‌خواهیم به این سوال پاسخ بدهیم که از منظر روان‌شناسی بهتر است در اوج خداحافظی کنیم یا بمانیم و برای کسب موفقیت‌های بیشتر به همراه تجربه چالش‌های سخت و احتمال ناکامی، تلاش کنیم؟

  مهارت «رها کردن» اهداف

«مجیدی» با قهرمان‌کردن استقلال بعد از ۱۰ فصل فوتبالی، از این تیم رفت و به‌نوعی در اوج خداحافظی کرد. سرمربی استقلال این چالش را نپذیرفت تا در این تیم بماند و دوباره استقلال را قهرمان لیگ‌برتر کند یا حتی برای این تیم، افتخار آسیایی کسب کند. در این بین، باید از «رها کردن» گفت، یک مهارت مهم فردی که باید با آن آشنا بود تا باعث شود اعتبار بیشتری برای فرد رقم بخورد. مهارتی که کمک‌مان می‌کند تشخیص بدهیم چه زمانی مناسب‌ترین موقع برای رها کردن یک هدف است. استفاده از این مهارت، باعث می‌شود کارنامه درخشان‌تری از خود در زندگی به‌جا بگذاریم.

 رها کردن به معنای تسلیم شدن نیست

همه ما هدف‌هایی در زندگی داریم که طبیعتا بعد از رسیدن به آن‌ها، باز هم می‌توانیم یک گام به جلوتر برداریم و یک هدف جدیدتر تعیین کنیم. توجه داشته باشید مهارت رها کردن اهداف به معنای تسلیم شدن نیست یعنی آگاهانه تصمیم بگیریم که یک موضوع بیشتر ارزش خرج انرژی ندارد و دستاوردها در یک حوزه بنا به دلایل مختلف شخصی یا حتی بیرونی، برای تلاش بیشتر ارزش ندارد.

خداحافظی در اوج یا ماندن و تلاش؟

حالا سوال این است که خداحافظی در اوج مانند سرمربی استقلال یا ماندن سرمربی پرسپولیس بعد از دو قهرمانی و تجربه چالش‌های بعدی، کدام تصمیم بهتری است؟ واضح است که هیچ فرمول واحدی برای این تصمیم وجود ندارد. ماندن و تلاش دوباره یا در اوج خداحافظی کردن، یک تصمیم‌گیری مهم بر اساس اطلاعات و شرایط موجود است. اما دو عامل مهم وجود دارد که می‌تواند به افراد برای گرفتن تصمیم نهایی در زمان‌هایی که در موقعیت مشابه قرار می‌گیرند، کمک کند: آیا ادامه مسیر باعث رشد بیشتر من می‌شود یا نه؟ و آیا با توجه به شرایط محیطی می‌توانم بهترین حالت خود باشم یا نه؟ گاهی برای قرار گرفتن در جایی باید قد خود را کوتاه کرد و گاهی ماندن و تلاش کردن چالش جدیدی است برای بهتر شدن. برای مثال فرهاد مجیدی تصمیم گرفت جایی نماند که امکان بروز تمام ظرفیت خود را ندارد. اما برانکو، سه فصل ماند و با پرسپولیسی که پنجره‌اش بسته بود، قهرمان لیگ شد و تا یک قدمی قهرمانی در آسیا هم رفت. یحیی گل‌محمدی هم می‌توانست بعد از یک یا دو قهرمانی در لیگ، ریسک نکند و از پرسپولیس برود تا خاطره خوبی از خودش در ذهن هواداران به‌جا بگذارد اما تصمیم دیگری گرفت.

موانع استفاده اصولی از مهارت «رها کردن»

تصمیمات از بیرون ساده به نظر می‌رسند اما معمولا تعداد زیادی متغیر در هر تصمیم نقش دارند.  شرایط بیرونی، محیطی و شخصی هم قطعا تاثیر دارند اما مهارت رها کردن به‌موقع، بسیار برای سلامت روان انسان‌ها مفید است. گاهی نوستالژی و دلبستگی به گذشته مانع رها کردن است، گاهی طمع بیشتر و ... . تعادل بین گذشته و آینده برای رها کردن شرط اساسی است. گاهی تردید در رها کردن می‌تواند تمام دستاوردهای قبلی را هم از بین ببرد و صرفا حسرت گذشته را به ارمغان بیاورد. از سوی دیگر، امکان بیشتر به دست آوردن انسان را وسوسه می‌کند که اگر ادامه می‌دادم، چه می شد؟ پاسخ به این سوالات و حفظ تعادل در این زمینه، خروجی را مشخص خواهد کرد.