برای دُز چهارم چه واکسنی بزنیم؟

مدیر تحقیق و توسعه موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی با بیان این که ایمنی بیشتر افراد جامعه حاصل واکسیناسیون و ایمنی طبیعی است، گفت: برای دوز یادآور توصیه به مصرف واکسن‌هایی بر پایه پروتئین نوترکیب است.

۸۰ درصد سبد واکسیناسیون در ایران سهم سینوفارم است و بیشتر افراد در ایران واکسن سینوفارم زده‌اند که واکسن غیرفعال است، تحقیقات نشان می‌دهد دوز بوستر اگر واکسن متفاوت نوترکیب باشد؛ چه واکسن پروتئینی یا نوترکیبی، ایمنی بیشتری ایجاد می‌کند. واکسن‌های پاستوکووک، اسپایکوژن و کوورازی، واکسن‌های پروتئینی هستند که برای دوز چهارم توصیه می‌شوند. چنانچه این واکسن‌ها در دسترس نبودند پیشنهاد متخصصان تزریق واکسن آسترازنکاست و اگر هیچ‌کدام از این واکسن‌ها در دسترس نبودند پیشنهاد می‌شود واکسن مشابه ۳ دوز قبلی تزریق شود.

دکتر سید رضا بنی هاشمی، عضو هیئت علمی موسسه رازی درباره این که آیا واکسن‌های استفاده شده در ایران موجب ایمنی کنونی شده یا هزینه‌های بیشتری را بابت این ایمنی پرداخت کرده‌ایم؟ گفت: با توجه به آمار مجله لنست درباره تعداد افراد درگیر به ویروس کرونا و مقدار مرگ و میر ناشی از آن می‌توان گفت علت مصونیتی که هم اکنون در کشور شاهد آن هستیم، پدیده ایمنی ترکیبی (hybrid Immunity) است.

او با بیان این که بیشترین واکسن های تزریق شده در ایران، واکسن های ویروس غیر فعال بود که از نظر ایمنی زایی و اثربخشی نمی توانست به تنهایی باعث افزایش چنین سطح ایمنی شود تاکید کرد: ابتلای شمار زیادی از مردم به ویروس کرونا عامل دیگر آرام شدن موقتی این ویروس در کشور بوده است.

بنی هاشمی با اشاره به این که ایمنی ترکیبی با گذشت بیش از ۶ ماه ضعیف شده و برای واریانت‌های جدید کارایی مطلوبی ندارد، تاکید کرد: واریانت های اومیکرون که به احتمال بسیار زیاد به دلیل رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی و ترددهای مرزی، به داخل کشور منتقل می‌شود احتمالا از واریانت BA۴ و یا BA۵ باشد که توانایی سرایت فوق العاده‌ای دارد، اگرچه شاید این واریانت‌ها به مرگ و میر و بستری‌های طولانی منجر نشوند اما از خصوصیات آنها، ایجاد عوارض طولانی مدت به ویژه مشکلات ذهنی است.

پژوهشگر حوزه ایمونولوژی و واکسن موسسه رازی، افراد واکسن نزده را در معرض بیشترین خطر ابتلا به ‌واریانت‌های جدید عنوان کرد و گفت: پس از گذشت بیش از ۲ سال از شیوع پاندمی کرونا، سیستم ایمنی همچون سال ۹۸ دست و پا بسته نیست و می‌تواند با کمک حافظه قبلی مقابل این ویروس به خوبی مقابله کند؛ به همین دلیل کسانی که هیچ دوزی از واکسن دریافت نکرده اند خصوصیت ذکر شده را ندارند و در معرض خطر جدی خواهند بود.

بنی هاشمی با بیان این که اگر فردی از سطح بالای ایمنی‌زایی برخوردار باشد می‌تواند این پیک را با کمترین عوارض پشت سر گذارد، محقق شدن این شرایط را دریافت دوزهای یادآور عنوان کرد و گفت: برای شارژ سیستم ایمنی و با توجه به عفونت‌های مختلف در دوران کرونا و افزایش عوامل التهابی باید در انتخاب نوع واکسن بسیار دقت کرد. ایمنی ایجاد شده بیشتر افراد جامعه ایمنی ترکیبی است که حاصل برخورد با پیکره کامل ویروس و واکسن‌هایی است که از جرم کامل ویروس و یا وکتورهای ویروسی استفاده شده است. به همین علت برای دوز یادآور توصیه به مصرف پلتفرم پروتئین نوترکیب است.

مدیر تحقیق و توسعه موسسه رازی، در پاسخ به این سوال که آیا باید منتظر نسل‌های جدید واکسن برای زیر واریانت‌های اومیکرون باشیم، بیان کرد: سرعت انتشار ویروس و تجربه سیستم بهداشتی کشور نشان می‌دهد تا مطالعات این واریانت انجام شود و مطالعات واکسن جدید پایان یابد، به صورت طبیعی با واریانت جدید مواجه خواهیم شد. به همین دلیل توصیه می‌شود که با همین واکسن‌های موجود و تزریق دوزهای یادآور، آمادگی سیستم ایمنی به حداکثر میزان ممکن رسانده شود. بهتر است مردم در دریافت دوز یادآور با واکسن‌های مناسب تاخیر نداشته باشند چرا که کادر بهداشت و درمان به دلیل ناملایمات دوران کرونا توانایی روحی و جسمی سابق را ندارند و جامعه هم بیش از این نمی‌تواند در پاندمی کرونا قربانی بدهد.