پیش‌بینی عجیب از هوای پاییز؛ هوا گرم‌تر می‌شود؟

در شرایطی که تابستان امسال سراسر جهان از جمله ایران امواج گرمایی بسیار شدیدی را تجربه کرد و حتی دمای بالای هوا در برخی کشورها ده ها و صدها قربانی گرفت، به نظر می رسد گرمایش جهانی پاییز ۱۴۰۱ را هم برای ایران و بسیاری از دیگر نقاط جهان به یک پاییز گرم و خشک تبدیل کند.

به گزارش عرشه آنلاین، احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور به رکنا می گوید که پاییز امسال قطعا متوسط دمای هوا در ایران از میانگین بلندمدت بیشتر خواهد بود و به احتمال قوی پیش بینی می شود که متوسط بارندگی های سراسر کشور در پاییز ۱۴۰۱ بین ۶۰ تا ۷۰ درصد از شرایط نرمال کمتر باشد.

در شش ماه گذشته، یک هشتم بشریت در گرمای شدید غرق شده بود و آن طور که گزارش اخیر هیات بین دولتی تغییرات اقلیمی تحت حمایت سازمان ملل متحد نشان می دهد، در شش ماه اخیر، مناطق عظیمی از هند، پاکستان، بنگلادش، نپال، سریلانکا و حتی کشورهای اروپایی نظر اسپانیا، انگلیس، پرتغال و فرانسه برای روزهای متوالی دمای بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد را ثبت کردند و با موج شدیدی از گرما مواجه بودند.

امواج گرما در هند بین ماه های مارس تا مه جان ۲۸۰ نفر را گرفت. چاندنی سینگ، یکی از نویسندگان ششمین گزارش ارزیابی هیات بین دولتی تغییرات اقلیمی در این باره گفته است که «تغییرات اقلیمی یک اتفاق کوتاه مدت نیست و افزایش شدید دمای هوا در آسیا و موج گرمای بی سابقه ای که اخیرا بخش هایی از اروپا را فراگرفته است، می‌تواند گفت و گوهایی را درباره چگونگی تقسیم هزینه های مبارزه و سازگاری با تغییرات اقلیمی در فاز بعدی مذاکرات جهانی آب و هوا در مصر شکل دهد.»

در این میان اما ایران نیز همراه با سایر نقاط جهان، در چند ماه گذشته گرمای شدید و خشکسالی را متحمل شده است. با توجه به این نکته هم که اساسا جهان در حال گرم شدن است و ایران هم جزو کشورهایی است که تا کنون بیش از متوسط جهانی با تبعات تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم کرده است، ما در آینده قطعا بیش از امروز با اثرات سوء ناشی از گرمایش جهانی مواجه خواهیم شد؛ بنابراین باید از همین امروز برای مقابله با تغییرات اقلیمی برنامه ریزی کنیم و اگر این کار را انجام ندهیم، قطعا بحران هایی مرگبار و ویران کننده در آینده ای نه چندان دور کشورمان را فراخواهد گرفت.

تابستان ۱۴۰۱ در کدام نقاط ایران رکورد افزایش دما ثبت شد؟

در همین راستا، احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور با اشاره به ثبت رکوردهای دمایی جدید در برخی نقاط کشور در تابستان امسال گفت: در سال جاری کشورمان تا حدودی بیشتر از سال های قبل با آثار گرمایش جهانی مواجه شد، به نحوی که در مرداد 1401 در چند نقطه از کشورمان شاهد ثبت رکوردهای دمایی بالا بودیم؛ به طور مثال، در روز 25 مرداد در شهرستان سراب آذربایجان شرقی شاهد ثبت شدن دمای 39.4 درجه سانتی گراد بودیم و این در حالی است که رکورد قبلی این ایستگاه 37.4 درجه در 12 مرداد 1390 بود.

وی افزود: مرداد امسال علاوه بر شهرستان سراب، در برخی از دیگر نقاط کشورمان نیز رکوردهای دمایی جدیدی ثبت شد؛ به طور مثال، در ایستگاه مریوان دمای 42 درجه سانتی گراد به ثبت رسید و این در حالی است که رکورد قبلی این ایستگاه 41.8 درجه سانتی گراد بود. یا مثلا در شهرستان بیجار استان کردستان شاهد ثبت دمای 38.2 درجه بودیم که 0.1 درجه از دمای قبلی این استان بیشتر بوده است. همچنین در شهرستان روانسر استان کرمانشاه امسال شاهد ثبت دمای 42 درجه بودیم که 0.2 درجه از رکورد قبلی این ایستگاه بیشتر بود.

این مقام مسئول در سازمان هواشناسی کشور تاکید کرد: تابستان امسال علاوه بر مناطق سردسیر، در مناطق گرمسیر کشور نیز شاهد افزایش محسوس دما و ثبت رکوردهای دمایی جدیدی بودیم؛ به نحوی که مرداد 1401 در شهرستان کهنوج استان کرمان دمای 48.8 درجه سانتی گراد ثبت شد که 0.4 درجه از رکورد قبلی این شهرستان بیشتر بود. یا مثلا در شهرستان خور و بیابانک استان اصفهان، مرداد امسال دمای 48.7 درجه ثبت شد که 1.1 درجه از رکورد قبلی این شهرستان بیشتر بود. البته باید توجه داشت که تمام این رکوردها مربوط به دمای بیشینه مناطق نامبرده شده است.

افزایش ۱.۲ درجه ای متوسط دمای هوای ایران نسبت به میانگین بلندمدت

وظیفه در پاسخ به این سوال که امسال در کدام مناطق کشور شاهد تعداد زیادی روزهای فوق گرم بودیم، توضیح داد: ما در سازمان هواشناسی برای مشخص شدن شدت گرمای یک منطقه، از دمای هوای کمینه و بیشینه آن منطقه در طول روز میانگین می گیریم و اگر متوسط دمای هوای یک شبانه روز یک منطقه برای پنج روز متوالی از شرایط نُرمال بیشتر باشد، می گوییم آن شهر دچار یک موج گرمایی بوده است. به طور مثال، امسال در برخی نقاط سردسیر کشور از جمله شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی شاهد بروز موج های گرمایی شدیدی بودیم و این شهرستان در فاصله 24 تا 27 مرداد موج گرمایی را تجربه کرد که به طور متوسط 6.9 درجه از شرایط نرمال بیشتر بود.

وی در ادامه تاکید کرد: در تابستان امسال با ورود امواج گرمایی مختلف به کشورمان شاهد آن بودیم که دمای هوای متوسط در بسیاری از نقاط کشور بین 1 تا 1.5 درجه سانتی گراد از شرایط نرمال بیشتر بود؛ به طور مثال، در تابستان امسال یعنی از یکم تیر تا یکم شهریور میانگین دمای هوای سراسر ایران 29.6 درجه سانتی گراد بوده است که افزایشی 0.7 درجه ای نسبت به متوسط بلندمدت را نشان می دهد. همچنین در سال زراعی جاری یعنی از یکم مهر 1400 تا یکم شهریور 1401، متوسط دمای هوای کشور 18.6 درجه سانتی گراد بوده است که از شرایط نرمال 1.2 درجه سانتی گراد بیشتر بود. البته باید توجه داشت که منظور از شرایط نرمال یا همان میانگین بلندمدت بازه زمانی سال های 63 تا 98 است.

پاییز امسال از پاییز پارسال هم کم‌بارش‌تر خواهد بود

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ضمن پیش بینی گرمتر بودن پاییز 1401 نسبت به شرایط نُرمال گفت: پاییز و زمستان سال گذشته از متوسط بلندمدت گرمتر بود و بهار امسال هم به شدت از شرایط نرمال گرمتر بود. امسال ما همچنین تابستان گرمتری را از شرایط نرمال گرمتر تجربه کردیم و انتظار ما این است که در پاییز آینده هم دمای هوا از متوسط بلندمدت بیشتر باشد؛ زیرا پیش بینی می شود در پاییز امسال شاهد یک پاییز کم بارش باشیم و پیش بینی های ما نشان می دهد که پاییز 1401 به احتمال قوی متوسط بارندگی ها در سطح کشور در حدود 60 تا 70 درصد از میانگین بلندمدت کمتر باشد.

وی در ادامه اظهار داشت: پیش بینی های ما نشان می دهد که پاییز امسال نه تنها بارندگی ها از متوسط بلندمدت کمتر خواهد بود، بلکه میزان بارش متوسط در سراسر کشور از پاییز سال گذشته نیز کمتر می شود، به نحوی که در پاییز سال 1400 شاهد افت 34 درصدی میزان بارندگی های متوسط ایران نسبت به میانگین بلندمدت بودیم، ولی ما با احتمال بالا پیش بینی می کنیم که پاییز امسال میزان بارندگی های متوسط در سراسر کشور نسبت به میانگین بلندمدت بین 60 تا 70 درصد کمتر باشد.

پاییز امسال شدت کم بارشی در کدام نقاط ایران بیشتر است؟

وظیفه با اشاره به مناطقی که در پاییز 1400 وضعیت بارشی بسیاربدتری را نسبت به شرایط نرمال تجربه کردند، گفت: در پاییز سال گذشته نه تنها در بسیاری از نقاط کشور شاهد بارندگی های کمتری از متوسط بلندمدت بودیم، بلکه در استان هایی مثل بوشهر، فارس، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سمنان، کرمان، کرمانشاه و ایلام شاهد وضعیت بسیاربدتر بارندگی نسبت به شرایط نرمال بودیم.

وی در پایان تصریح کرد: ما برای پاییز امسال پیش بینی می کنیم که میزان بارندگی ها در سراسر ایران به طور متوسط به شکل محسوسی کمتر از نرمال باشد، اما به نظر می رسد در برخی مناطق کشور از جمله غرب، جنوب غرب، بخش مرکزی و شمال شرق کشور شدت کم بارشی از سایر نقاط ایران بیشتر خواهد بود./ رکنا