مهم‌ترین علت بروز مسمومیت در ایران

رئیس سازمان غذا و دارو، در پیامی به مناسبت هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها، شایع‌ترین علت بروز مسمومیت در جهان را مصرف داروها بیش از مقادیر درمانی عنوان کرد.

بهرام دارایی در این پیام آورده است: در جوامع کنونی و سهولت دسترسی به انواع مواد شیمیایی، داروها و سموم بدون داشتن اطلاعات کافی از نحوه نگهداری، مصرف، عوارض، خطرات و هشدارهای مربوط به آن، شیوع مسمومیت‌های اتفاقی و تعمدی را به میزان زیادی افزایش داده است. در دو سال گذشته همزمان با همه گیری بیماری کرونا در جهان، تمرکز آموزش‌ها معطوف به نحوه نگهداری و مصرف صحیح فرآورده‌های ضدعفونی کننده خانگی، صنعتی و الکل بوده است و تلاش شد آموزش‌های لازم به جامعه ارائه شود تا داروهای مصرفی در کرونا از مجاری قانونی و مراکز درمانی و بیمارستان‌ها تهیه شود و با توجه به مصرف صحیح فرآورده‌های الکلی و ضدعفونی کننده، صدمات ناشی از مصرف آنها به حداقل برسد.

لازم به ذکر است بسیاری از ضایعات ناشی از بروز مسمومیت‌ها به سادگی قابل پیشگیری هستند. متأسفانه سهل انگاری در نگهداری صحیح داروها و مواد شیمیایی در منزل، منجر به عوارض دائمی و آزار دهنده ناشی از مسمومیت‌ها خصوصاً در کودکان خواهد شد. وقوع مسمومیت‌های حرفه‌ای حاد و مزمن در کارگران شاغل در کارخانجات صنایع شیمیایی، استفاده از وسایل گاز سوز و مواد شیمیایی و شوینده در منازل و فقدان آگاهی‌های کافی در اغلب خانواده‌ها، همگی منجر به بروز خطر و مسمومیت خواهد شد. همچنین سوءمصرف مواد مخدر و محرک، خود می‌تواند عامل بروز مسمومیت با این مواد باشد.

آمار بالای مصرف داروها در جامعه از یک سو احتمال بروز تداخلات دارویی را بالا خواهد برد و از سوی دیگر اشتباهاتی که ضمن تجویز و مصرف دارو به صورت ناخواسته صورت می‌گیرد ممکن است بیمار را به سمت مصرف مقادیر بالاتر از دوز درمانی و عوارض ناشی از مسمومیت با داروها سوق دهد.

ضمن اشاره به دلایل فوق، اجرای فعالیت‌های مرتبط با پیشگیری از مسمومیت‌ها در هفته نخست آبان ماه هر سال می‌تواند در امر آموزش و اطلاع رسانی تمامی اقشار جامعه و کاهش موارد مسمومیت‌های اتفاقی و تعمدی مفید واقع شود و با توجه به محدودیت تخت‌های بیمارستانی و هزینه‌های بالای دارو و درمان، پیشگیری از مسمومیت می‌تواند کمک شایانی به تأمین سلامت جامعه بنماید.

در هفته نخست آبان ماه سال جاری، اطلاع رسانی نحوه پیشگیری از مسمومیت‌ها از طریق انتشار مطالب، انجام تبلیغات شهری، اجرای آموزش‌های مجازی برای مخاطبین دانش آموز، دانشجو، شاغلین و مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی-درمانی، کارخانجات، مؤسسات، مساجد و انجام عملیات وسیع اطلاع رسانی از طریق رسانه‌های عمومی شامل خبرگزاری‌ها، روزنامه‌ها، رادیو و تلویزیون، ارسال پیامک، درج پیام‌های مربوط به هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها در سربرگ‌های اداری، قبوض آب و برق و فیش حقوقی کارمندان و پخش مصاحبه‌ها و توصیه‌های علمی اساتید امر صورت می‌گیرد.

برگزاری هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها برنامه‌ای است که در بسیاری از کشورهای جهان اجرا می‌شود و در کشور ما نیز هفده سال است که هفته نخست آبان ماه به عنوان هفته «پیشگیری از مسمومیت ها» نامگذاری شده است و در این هفته در خصوص راه‌های پیشگیری از بروز انواع مسمومیت‌ها و چگونگی کنترل آن و نحوه انجام اقدامات اولیه در مواجهه با فرد مسموم، اطلاع رسانی و آموزش عمومی به صورت وسیع و گسترده‌ای انجام می‌پذیرد.

امید است تا با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور، مراکز اطلاع رسانی داروها و سموم سراسر کشور و سازمان‌ها و نهادهای همکار، مانند معاونت بهداشت، معاونت درمان، سازمان پزشکی قانونی کشور، سازمان اورژانس کشور، سازمان آتش نشانی، سازمان آموزش و پرورش و بسیاری دیگر، این هفته با شعار: «با افزایش آگاهی، مانع مسمومیت دارویی شویم»، به بهترین و پرمحتواترین شکل برگزار شود و دستیابی به اهدافی مانند ارتقا دانش جامعه در خصوص داروها، مواد شیمیایی و سموم، کاهش مرگ و میر ناشی از مسمومیت‌ها، کاهش مراجعات مسمومیت به اورژانس بیمارستان‌ها و نحوه برخورد با حوادث شیمیایی میسر شود./ مهر