چه زمانی نگران تنگی نفسمان باشیم؟

 وقتی احساس می کنید نمی توانید به اندازه کافی و عمیق نفس بکشید، نمی توانید هوای کافی دریافت کنید یا برای نفس کشیدن خیلی سخت تلاش می کنید ، دچار تنگی نفس شده اید.

همه گاهی اوقات تنگی نفس را تجربه می کنند. ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که سخت ورزش کرده اید یا می خورید یا اضطراب و استرس را تجربه می کنید.

برخی از شرایط پزشکی نیز می توانند باعث تنگی نفس شوند. آنها شامل آسم،آلرژی، بیماری های قلبی، بیماری مزمن انسدادی ریه و COVID-۱۹ می شوند.

اگر مکرراً احساس تنگی نفس می‌کنید، یا به نظر می‌رسد که با گذشت زمان نفس کشیدن سخت تر و بدتر می‌شود، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید تا علت آن را بیابید.

اما در موارد شدید تر که به هیچ عنوان نمی توانید نفس بکشید یا نفس کشیدن به دشوارترین حالت خود رسیده است، ممکن است نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشید.

چه زمانی تنگی نفس، احتیاج به مراقبت فوری پزشکی دارد

اگر شما یا کسی که با او هستید هر یک از این علائم را داشت، با ۱۱۵ تماس بگیرید یا فوراً به اورژانس بروید:

مشکل تنفسی شما ناگهانی و جدی است

وقتی استراحت می کنید بهتر نمی شود

احساس ناراحتی یا درد در قفسه سینه خود می کنید

شما غذا یا جسمی را استنشاق کرده اید که بر تنفس شما تأثیر می گذارد

لب ها یا ناخن های شما آبی رنگ یا خاکستری دارند

احساس ضعف یا حالت تهوع می کنید

شما گیج یا خواب آلود هستید

خون سرفه می کنید

شما تب یا لرز دارید

به دلیل مشکلات تنفسی نمی توانید بخوابید یا فعالیت دیگری انجام دهید

ضربان قلب شما بسیار سریعتر از حد معمول است.

همچنین اگر سابقه برونشیت، ذات الریه، آسم مزمن یا بیماری‌های تنفسی دیگری دارید، برای تنگی نفس ناگهانی فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.

مشکلات تنفسی یکی از رایج ترین دلایلی است که مردم به دنبال کمک در اورژانس بیمارستان هستند.

پس از مراجعه به پزشک انتظار چه چیزی را داشته باشیم؟

اغلب، اولین کاری که پزشک، پرستار یا تکنسین فوریت های پزشکی انجام می دهد این است که به شما اکسیژن اضافی بدهد (اکسیژن درمانی).

شما آن را از طریق لوله های موجود در بینی یا نای یا از طریق ماسکی که روی بینی و دهان خود قرار داده اید دریافت می کنید. این کمک می کند تا اکسیژن بیشتری به ریه ها و جریان خون شما برسد. سطح اکسیژن خون شما کنترل می شود تا مطمئن شوید که به اندازه کافی اکسیژن دریافت می کنید.

بسیاری از چیزها می توانند باعث تنگی نفس شوند. بنابراین کارکنان اورژانس سعی خواهند کرد به سرعت بفهمند که چرا شما در تنفس مشکل دارید . آنها شما را معاینه می کنند و در مورد سابقه سلامتی و احساس شما سوال می پرسند.

در مواردی پرستار به تشخیص دکتر ممکن است آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا اشعه ایکس را انجام دهد.

بسته به اینکه چه چیزی باعث تنگی نفس شما شده است، آنها ممکن است انواع مختلفی از داروها را به شما بدهند . شما ممکن است آنها را از طریق استنشاق یا از طریق IV دریافت کنید.

اگر یک بیماری طولانی‌مدت مانند COPD یا آسم منجر به مشکلات تنفسی شما شده است، به مراقبت‌های بعدی توسط پزشک خود نیاز خواهید داشت. برنامه درمانی مناسب می تواند به جلوگیری از تنگی نفس کمک کند.

سوالات رایج درباره ی تنگی نفس

با دکتر حمید سهراب پور، فوق تخصص بیماریهای ریوی واستاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در همین خصوص به گفتگو نشسته ایم.

علامت تنگی نفس در چه بیماری هایی دیده می شود؟

خیلی از بیماری ها. می شود گفت تنگی نفس یکی از مهمترین علایم بیماری های ریوی است که در آسم، بیماریهای انسدادی مزمن ریه، نارسایی احتقانی قلب، سینه پهلو، پنوموتوراکس یا حبس هوا، آمبولی ریه و حتی در اختلالات اضطرابی مشاهده می شود.

اگر موافقید از تنگی نفس در بیماری آسم آغاز کنیم.

بله، آسم بیماری مزمنی است که در پی التهاب مجاری هوایی اصلی ریه )نایژ هها( ایجاد می شود. عضلات دیواره های نایژه تنگ و کشیده شده و غشای مخاطی که سطح داخلی این مجاری را می پوشاند، مخاط بیشتری ترشح می کند که خود باعث تنگی راههای هوایی می شود. این موضوع می تواند به هر اتفاقی از یک خس خس جزیی گرفته تا مشکل شدید تنفسی منجر گردد. هر حمله آسم از چند دقیقه تا چند روز طول می کشد.

تنگی نفس بیماری آسم چگونه تشدید می یابد؟

این بیماری ممکن است با حساسیت، عفونت تنفسی، هوای سرد یا ورزش تشدید شود.

تنگی نفس در بیماری های انسدادی مزمن ریوی چطور؟

این عبارت در کل به دو اختلال اشاره می کند: برونشیت مزمن و آمفیزم. این بیماریها به تدریج ایجاد می شود و در مراحل اولیه علایم کمی تولید می کند. از آنجا که مردم معمولا وقتی پیرتر می شوند فعالیتشان نیز کاهش می یابد لذا آسانتر این است که علایم این بیماری را به سن بالا یا عدم تناسب اندام خود نسبت دهند. همانطور که گفته شد تنگی نفس یکی از مهمترین علایم این مشکلات است و همچنین سرفه مزمن خلط دار.

این بیماری چرا بروز می کند؟

در صورت مصرف سیگار،احتمال ابتلا به بیماری انسدادی مزمن ریوی افزایش می یابد. دود سیگار و قلیان استنشاق شده، مو یا مژه های بسیار ظریف پوشاننده نایژه ها را فلج می کند. در نتیجه مواد محرک و میکرو بها که در ترشحات تنفسی گیر افتاده اند، در نایژه ها باقی می مانند زیرا مژه ها قادر نیستند آنها را به سمت بیرون جارو کنند. به دنبال آن، غشاهای نایژه ای ملتهب شده و درنهایت انسداد مزمن ایجاد می شود.ناگفته نماند اگر چه مصرف سیگار شایعترین علت بیماری و تنگی نفس ناشی از آن است اما تماس شغلی با بخارات شیمیایی یا گرد و غبار پنبه، چوب، زغال سنگ یا سایر مواد نیز می تواند افراد را در معرض خطر قرار دهد. علاوه بر این، آلودگی هوا هم در ایجاد این بیماری در افراد سیگاری نقش دارد.

اگر سیگار را ترک کنیم، چه؟

ترک سیگار به پ یشگیری از پیشرفت بیماری کمک می کند اما نمی تواند به طور کامل آسیبی را که قبلا ایجاد شده است، ترمیم نماید.

سینه پهلو هم نفس را تنگ می کند؟

بله. همانطور که می دانید سینه پهلو به التهاب بافتهای ریه )ذا ت الریه( اطلاق می شود که می تواند بیش از ۵۰ علت متفاوت داشته باشد. نتایج حاصل از این عفونت از حالتی شبیه سرماخوردگی خفیف تا یک بیماری مرگبار متغیر است. علایم و نشانه های سینه پهلو بسته به نوع و وسعت عفونت متغیرند. در ابتدا، سینه پهلو ممکن است با سرماخوردگی اشتباه شود یا درپی یک سرماخوردگی ایجاد گردد. در این بیماری تب اتفاقی است که به طور معمول، همراه با سرفه در اغلب موارد دیده می شود. چنانچه عفونت به سطح ریه های شما گسترش یابد ممکن است دچار درد تیز و خنجر مانندی شوید که با نفس کشیدن شدت می یابد.

و پنوموتوراکس یا حبس هوا؟

یعنی وجود هوا در فضای جنب )مابین ریه ودیواره قفسه سینه( که اگر این حالت خود به خود روی دهد علت شایع آن حبابهای هوای واقع بر سطح ریه است. پنوموتوراکس خود به خودی در افراد جوانتر از ۴۰ سال بیشترین شیوع را دارد. هوا می تواند از طریق دیگر نیز وارد فضای جنب شود. به ویژه حین یک حمله آسم هوا می تواند به فضای مرکزی قفسه سینه واقع در بین دو ریه، وارد شده و سپس به داخل فضای جنب راه یافته و موجب بروز پنوموتوراکس شود. اگرپنوموتوراکس کمتر از ۲۰ درصد از ریه را روی هم خوابانده بود، امکان جذب کامل هوا و بازشدن مجدد ریه وجود دارد.

در آمبولی ریه چه اتفاقی می افتد؟

در آمبولی یا بسته شدن یکی از رگهای ریه علاوه بر تنگی نفس ممکن است همراه سرفه خون بالا آورده شود و هنگام کشیدن نفس عمیق نوعی درد خنجر مانند در قفسه سینه احساس شود.به یاد داشته باشید که در آمبولی ریه، تنگی نفس ناگهانی آغاز می شود و به مداخله فوری نیازمند است. واژه آمبولی به معنی انسداد شریان توسط یک جسم متحرک است.این جسم متحرک معمولا یک لخته خون است اما گاهی اوقات یک توده چربی، یک حباب هوا، تکه ای از یک تومور یا دسته ای از باکتری هاست.این جسم متحرک به یک رگ خونی واقع در ریه ها وارد شده و در آنجا گیرافتاده و مانع از تداوم جریان خون می شود.