چگونه یک کودک شاد تربیت کنیم؟

یکی از آرزو‌های والدین داشتن کودک شاد و پر نشاط است. شاید شما نیز دیده باشید که برخی از کودکان در هر شرایطی شاد بوده و لبخند از لب‌هایشان محو نمی‌شود؛ اما کودکانی هم هستند که به لحاظ خلق و خو متفاوت هستند و با کوچکترین بهانه دچار غم و اندوه می‌شوند. این نکته مهم را همیشه در نظر داشته باشید که داشتن کودک شاد مستلزم داشتن شرایطی برای پرورش روحیه شادکامی در کودک است.

نقش بازی در پرورش کودک شاد

بر طبق نظر روانشناسان برای تربیت کودک شاد باید خود شما نیز فردی سرزنده و شاداب باشید. برای این که کودک شما احساس شادی داشته باشد و این حس به یک عادت در وجود او تبدیل شود باید کمی از شیطنت‌های کودکانه خود را زنده نگه دارید.

پدر و مادر مهم‌ترین ارکان زندگی هستند که می‌توانند شادی و نشاط را در فضای زندگی جاری سازند. شما به عنوان والدین کودک باید بدانید که کودک شما تنها همین چند سال را برای شادی و بازی کردن‌های کودکانه در اختیار دارد؛ بنابراین بهتر است که سخت گیری‌های بیش از حد در زمینه‌های مختلف درسی و انضباطی را کنار بگذارید تا بتوانید انسانی خوشبخت و موفق برای آینده بسازید.

ارتباط بهتری با بچه‌ها داشته باشیم

ارتباط درست با بچه‌ها کلید شادی آنهاست. رابطه‌ای که احساس عشق و محبت را به کودک منتقل کند باعث شادی و خوشحالی کودک می‌شود؛ مثل یک برنامه دلنشین داشتن قبل از خواب کودک. به جای رابطه‌ای که به فرزندمان استرس وارد کند؛ مثل این جملات «برو بخواب مگر نه فردا خواب می‌مونی و معلم دعوات می‌کنه» می‌توانیم با ایجاد رابطه‌ای سرشار از عشق و محبت کودکمان را شاداب و سرحال نگه‌داریم.

ما والدین با این واقعیت رو بپذیریم که نمی‌توانیم شادی دائمی را در زندگی بچه‌هایمان ایجاد کنیم، اما می‌توانیم مهارت‌هایی به بچه‌ها یاد دهیم که زمان‌هایی که شاد هستند بتوانند این احساس خوب را در خود حفظ کنند؛ مثل ایجاد باور‌های مثبت نسبت به توانایی‌های کودک.

یادمان باشد یکی از چیز‌هایی که به کودکان کمک می‌کند احساس خوبی را در زندگی داشته باشند و شاد زندگی کنند، داشتن اعتماد به نفس بالاست. قدم به قدم به فرزندتان کمک کنید تا اعتماد به نفس بالاتری داشته باشد و احساس‌های خوشایندی را در زندگی‌اش تجربه کند.

یکی از مهم‌ترین نکات این است که والدین شادی باشیم. اگر ما مدام نگران و غمگین باشیم فرزندمان از ما در زندگی‌اش الگوبرداری می‌کند؛ در نتیجه سعی کنید والدین شاد و پرانرژی باشید.

برای ایجاد شادی در خود با توجه بیشتر به خودتان، زمانی را صرف خودتان کنید؛ مثلا ورزش مورد علاقه‌تان، هنری که دوست دارید و … این کار‌ها روحیه شما را بهتر می‌کند و تبدیل به والدین شادی خواهید شد.

با فرزندان وقت گذرانده و با آن‌ها بازی کنید

شرایط بازی کردن را برای فرزندان خود حفظ کنید و در بازی با آن‌ها مشارکت کرده و شاد بودن را به آن‌ها بیاموزید. به یاد داشته باشید که بچه‌ها با آزاد کردن انرژی درونشان، احساس شادی و نشاط می‌کنند؛ بنابراین تا آنجا که می‌توانید با کودکان خود بازی‌های کودکانه انجام دهید.

شما می‌توانید در هر سنی برای کودک خود بازی‌های مناسب را در نظر بگیرید و در انجام این بازی‌ها وی را همراهی کنید.

داستان‌های طنز و خنده دار و شعر‌های شاد بخوانید

برای خندیدن می‌توانید لطیفه بگویید، داستان‌های طنز و خنده دار و شعر‌های شاد بخوانید و یا به دنبال سرگرمی‌های شاد کننده باشید. هر طور که شده کاری کنید تا صدای خنده فرزندتان بلند شود. آن وقت خواهید دید که با خنده او شما هم خواهید خندید.

برای فرزندتان داستان‌های طنز بگوید، صدای خود را تغییر دهید و آن‌ها را هم وادار کنید همین کار را تکرار کنند و در جمع دوستانشان این بازی را انجام دهند. توجه داشته باشید که در مجموع، خندیدن تأثیر فراوانی بر جسم و جان انسان می‌گذارد و بسیاری از فشار‌های روانی وی را کاهش می‌دهد. اکسیژن بیشتری به بدن می‌رسد و فرد می‌تواند با روحیه بهتری به حل مشکلات بپردازد. همچنین فراموش نکنید که کودکان موفق، کودکان شادند.

لذت بازی کردن را از کودکان نگیرید

بازی کردن کودکان یکی از ضروری‌ترین نیاز‌های کودک شاد است. زیرا در فرایند بازی‌های مختلف کودک به توانایی‌های زیادی در زمینه کشف احساسات و عواطف خود می‌رسد. یکی از اشتباهات والدین در زمینه تربیت کودک این است که از سنین خیلی پایین فرزند خود را به یادگیری مهارت‌های گوناگون و زبان‌های خارجی مجبور می‌کنند.

در واقع کودک شاد کودکی است که انرژی‌های کودکانه خود را در بازی تخلیه می‌کند

در واقع زمانی را که کودک باید برای تفریح و تحرک خود صرف کند در کلاس‌های مختلف سپری می‌کند. یا دورانی را که کودک نیاز به زمان برای خط خطی کردن‌های کودکانه و نقاشی‌های ابتدایی دارد، وقت خود را در کلاس‌های خواندن و نوشتن الفبا می‌گذراند. به این ترتیب سال‌های طلایی شکل گیری رشد روانی طبیعی و سالم را از دست می‌دهد.

بازی و سرگرمی کوکان در منزل به هر نحوی که باشد باعث رشد و شکوفایی کودک می‌شود. در واقع کودک شاد کودکی است که انرژی‌های کودکانه خود را در بازی تخلیه می‌کند. استعداد و خلاقیت و مهارت‌های شناختی او در جریان بازی تقویت می‌شود. البته اگر بازی هدفمند و برنامه ریزی شده باشد نتایج بهتر و مطلوب تری نیز در پی خواهد داشت.

از ویژگی‌های بازی خوب، محیط امن و آرام برای بازی است. در یک محیط امن و سرشار از آرامش بازی‌های کودکانه سرشار از شادمانی می‌شوند که این شادمانی زمینه ساز شکوفایی و رشد شخصیتی کودک خواهد شد؛ بنابراین وظیفه والدین این است که محیط امن منزل را با مشاجرات و جر و بحث‌های تنش زا ناآرام و ناامن نسازند.

داشتن کودک شاد مستلزم رعایت نکات مهمی است که باعث می‌شود کودک شما مستقل و شاد پرورش پیدا کند. یکی از مواردی که به صورت جدی باید به آن توجه داشته باشید، این است که همیشه سعی نکنید با انواع شادی‌های کوچک و بزرگ کودک خود را خوشحال و راضی نگه دارید.

در واقع برای اینکه کودک شما همیشه شاد باشد و مدام از زندگی راضی باشد نباید خوشحالی‌اش به شما و شادی‌هایی که شما برای او فراهم می‌کنید وابسته باشد.

در کنار تمام امکانات و تفریحاتی که برای کودک خود فراهم می‌کنید رعایت کردن این نکات نیز می‌تواند کمک کند کودکی قوی و شاد داشته باشید.

سعی نکنید به هر قیمتی کودک خود را شاد نگه دارید

اولین موردی که در مورد تربیت کودک شاد به آن اشاره می‌شود این است که سعی نکنید به هر قیمتی کودک خود را شاد نگه دارید. بسیاری از والدین هستند کودک خود را به طور کامل در برابر ترس و ناراحتی و احساسات این چنینی محافظت می‌کنند.

اما در شرایطی که خطری کودک را تهدید نمی‌کند اجازه دهید کودکتان با احساسات منفی مواجه شود. در واقع باید اجازه دهید کودک شما کم کم یاد بگیرد که چگونه احساسات منفی را از خود دور کند. به این ترتیب کودک می‌آموزد که هر چیزی ارزش اندوه و ناراحتی را ندارد و اگر با ناراحتی مواجه شد راهی برای خوشبختی و کامیابی پیدا کند.

نقش تشویق و تحسین در داشتن کودک شاد

تمام روانشناسان کودک عقیده دارند که برای داشتن کودک شاد و با اعتماد به نفس، باید کودک را فقط برای کار‌های درست تشویق کرد. در واقع وقتی شما بیش از اندازه کودک خود را غرق تشویق و تحسین می‌کنید فرصت رشد و شکوفایی و در نهایت شادی واقعی را از او می‌گیرید.

نقطه مقابل تشویق بی اندازه کودک این است که والدین از کودک خود انتظار کار‌های فوق‌العاده داشته باشند. در چنین مواردی والدین تنها زمانی کودک را تشویق می‌کنند که توانایی‌هایی خاصی مانند زیبایی و هوش او نمود پیدا می‌کند.

سعی کنید تا جایی که می‌توانید به کودک خود بیاموزید برای هر چیزی که دارد قدردان زندگی خود باشد

در این صورت زمانی که کودک به سنین بزرگسالی می‌رسد فردی خجالتی و ترسو خواهد بود.

شاید برای شما این سوال مطرح شده باشد که در ارتباط با کودک چه کاری باید انجام داد؟ پاسخ این است که کودک خود را به خاطر کار‌های پیش پا افتاده و یا ویژگی‌های ذاتی تشویق نکنید، اما این موضوع به این معنی نیست که دست از تشویق کردن کودک خود بردارید.

بلکه کودک نه به خاطر نتیجه کار، بلکه برای تلاشی که برای آن کار انجام داده است تشویق و تحسین شود. در واقع خلاقیت و نوآوری‌های کودک و پشتکاری که کودک برای انجام کار‌های خود نشان می‌دهد باید مورد تشویق قرار گیرد تا نتیجه هر آنچه که باشد رضایت قلبی کودک را به دنبال داشته باشد.

نقش موفقیت و شکست در احساس رضایت مندی و شادی کودک

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها برای تقویت اعتماد به نفس و ایجاد حس شادی دائمی در کودک این است که اجازه دهیم کودک به تنهایی به موفقیت‌های مختلفی دست پیدا کند.

والدین می‌توانند با قرار دادن کودک در موقعیت‌های مختلف شرایطی را فراهم کنند که کودک مهارت‌های جدیدی را یاد بگیرد و در آن احساس موفقیت داشته باشد. تمام مهارت‌هایی که در دوران کودکی به دست می‌آیند مانند چهار دست و پا راه رفتن، لباس پوشیدن، غذا خوردن و تمام کار‌هایی که برای کودک تازگی دارد، زمینه‌هایی برای کسب موفقیت هستند. کافی است برای مدتی اجازه دهید کودک برخی از کار‌های خود را به تنهایی انجام دهد.

باید این واقعیت را بپذیریم که اگر کودک طعم تلاش و شکست را نچشد هیچ گاه لذت موفقیت را نیز درک نخواهد کرد. در واقع ایجاد اعتماد به نفس و احساس کسب موفقیت در سال‌های ابتدایی چالش‌های آسان تری برای کودک هستند که می‌توانند کودک را برای داشتن یک زندگی شاد و پر بار آماده سازند.

ما دوست داریم فرزندان شادی داشته باشیم؛ شاد و پرانرژی. به خصوص صبح‌هایی که برای مدرسه بیدار می‌شوند؛ اما واقعیت این است که بعضی از بچه‌ها خیلی با بدخلقی از خواب بیدار می‌شوند و هر صبح با غرغرهایشان ما را کلافه می‌کنند و اول صبح ما را هم خراب می‌کنند.

اهمیت شادی و نشاط در کودکان

پدر و مادر بودن می‌تواند یکی از لذت بخش‌ترین تجارب هر فرد باشد. پرورش کودک، تنها توجه به نیاز‌های اولیه جسمی همچون غذا، پوشاک و سرپناهی امن و حتی نیاز به محبت و بهره‌مندی از آموزش مناسب محدود نمی‌شود، بلکه کودکان ما نیاز مهم دیگری هم دارند که شاید کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد. نیاز به شادی! هیچ چیز زیباتر و لذت بخش‌تر از داشتن یک کودک شاد و دوست داشتنی نیست.

تمام ما می‌خواهیم فرزندانمان بزرگ شده عشق بورزند و دوست داشته شوند، رویاهایشان را دنبال کنند و به موفقیت دست یابند؛ اما بیشتر از هر چیز دیگری آرزو داریم آنان خوشحال باشند.

کودکان و نوجوانانی که شادی، بخشی از زندگی آن‌ها باشد، اعتماد به نفس بالاتری داشته و در مقابله با مشکلات، قدرت انعطاف پذیری و تصمیم‌گیری قوی‌تری دارند. در صورت فقدان شادی و نشاط، جوانان و نوجوانان افسردگی و استرس را تجربه خواهند کرد. باید به بچه‌ها آموخت که شادی و شاد بودن را بشناسند و بدانند که اضطراب، ترس و خشم و افسردگی چه چیز‌های هستند.

کودک را نه به خاطر نتیجه کار، بلکه برای تلاشی که برای آن کار انجام داده است تشویق و تحسین کنید

در مجموع کودکان شاد از سلامت جسمی و روحی بیشتری برخوردارند و در آینده انسان‌های موفق‌تری خواهند بود. همچنین شادی در کودکان موجب تقویت روحیه، انگیزه، عزت نفس و پایداری آن‌ها می‌شود.

این رفتار‌های والدین خوشحالی کودک را تکمیل می‌کند

۱. به آن‌ها زمان بازی کردن بدهید؛ به کودک خود زمانی را اختصاص دهید تا بازی کند؛ بازی‌هایی که به آن‌ها علاقه دارد نه اینکه شما به او تحمیل کنید؛ البته می‌توانید در انجام نوع بازی او را راهنمایی کنید.

۲. آن‌ها را با کس دیگری مقایسه نکنید؛ یاد بگیرید و یا بدهید تا هیچ وقت خود و فرزندتان خود را با کسی مقایسه نکند؛ چرا که هر فردی شرایط و امکانات خاص خود را داراست و این موارد در تعیین شرایط اجتماعی و رفاهی او نقش بسیار مهمی دارند.

۳. توانایی‌های آن‌ها را قدردانی کنید؛ به تلاش و توانایی کودک تان اهمیت بدهید. هر کار اورا کوچک نشمارید و قدردان آن باشید. با این کار اعتماد بنفس کودک خود را تقویت می‌کنید

۴. اجازه دهید شانس‌شان را امتحان کنند؛ از شکست کودک درکار‌ها نهراسید و به او این طور القا نکنید که شکست خوردن آخر کار است. بگذارید شانس خود را امتحان کند و در مسیر موفقیت آزمون و خطا کند.

۵. به آن‌ها مسئولیت بدهید؛ مسئولیت پذیری و احساس مسئولیت را به کودک خود آموزش دهید. بعضی اوقات در انجام امور خانه ولو کار‌های کوچک و ساده به او مسئولیت دهید تا بتواند خود را محک بزند؛ با انجام این کار حس ارزشمندی و اعتماد بنفس را در کودک تقویت می‌کنید.

۶. قدردانی را به کودک یاد دهید

یکی دیگر از مواردی که احساس شادی و خوشبختی را در فرد افزایش می‌دهد، احساس قدردانی است. سعی کنید تا جایی که می‌توانید به کودک خود بیاموزید برای هر چیزی که دارد قدردان زندگی خود باشد.

توجه داشته باشیم! برای داشتن کودک شاد نیازمند احساس شاد بودن در خود و خانواده خود هستیم. اگرچه مشکلات مختلفی به صورت روزانه روان ما را می‌آزارد، اما می‌توانیم با کسب مهارت‌های لازم مسیر زندگی را آسانتر طی کنیم؛ ضمن اینکه برای داشتن خانواده شاد و به تبع آن کودک شاد داشتن باید محیط خانه را شاد نگهداریم و از هراقدامی، ولو بسیار کوچک که ما و خانواده‌مان را شاد نگه می‌دارد، استقبال کنیم.