درباره کابوس قرن بیشتر بدانید

هنوز هم اسم ترسناکی دارد و هنوز هم نام آن مترادف با یک «اَنگ اخلاقی» به شمار می‌رود. هنوز هم در جهان آمارهایش با حساسیت منتشر می شود و هنوز هم درمان قطعی برایش پیدا نشده است. «ایدز» تا پیش از آمدن کرونا تنها کابوس قرن بود و هنوز هم توانسته سایه وحشت خود را بر سرجهان نگه دارد. بیماری‌ای که از طریق ویروس HIV ایجاد می‌شود و جان مبتلایانش را ظرف یک یا دو سال و با درد و رنج فراوان می گیرد.

این بیماری در سراسر جهان عمدتا از راه رابطه جنسی محافظت‌نشده منتقل می‌شود و در میان افرادی که پارتنرهای جنسی متعدد دارند شیوع بالایی دارد؛ همین امر موجب شد همواره یک «اَنگ اخلاقی» به دنبال این بیماری بویژه در کشورهای اسلامی وجود داشته باشد، این درحالیست که در ایران طی سالیان متمادی همچنان راه اول انتقال تزریق مشترک در میان معتادان تزریقی است و متاسفانه از این افراد به همسران آنها منتقل می شود، بنابراین باید با شناخت درست راه های انتقال بیماری از انگ اخلاقی به افراد آلوده به HIV پیشگیری کرد.

۱۰ آذر روز جهانی ایدز است، بیماری که به دلیل وجود عدم درمان قطعی هنوز هم به یک کابوس می ماند و هنوز هم قربانیان بسیاری در سراسر جهان می گیرد. در همین راستا با یک متخصص بیماریهای عفونی به گفت و گو نشستیم تا با راه های انتقال این بیماری، علائم و راهکارهای درمانی مبتلایان HIV آشنا شویم.

دکتر محمدحسین زمانیان، با بیان اینکه ایدز یک بیماری ویروسی است، گفت: این بیماری توسط ویروس HIV (نقص ایمنی انسانی) ایجاد می شود.

وی افزود: دونوع نقص سیستم ایمنی در افراد وجود دارد که یک نوع مادرزادی و نوع دیگر آن اکتسابی است و بیماری ایدز از نوع نقص ایمنی اکتسابی محسوب می شود.

زمانیان گفت: ویروس HIV از طرق مختلف به بدن منتقل می شود که یکی از شایعترین آنها در جهان، انتقال جنسی محافظت نشده است و زمانی که افراد از کاندوم استفاده نکنند شانس انتقال این بیماری از فرد آلوده به فرد سالم بالا است.

وی افزود: از دیگر راه های انتقال این بیماری تزریق با استفاده از سرنگ مشترک است که عمدتا در میان معتادان تزریق رواج دارد و یکی از شایعترین راه های انتقال این بیماری در کشور محسوب می شود.

زمانیان گفت: راه دیگر انتقال این بیماری از مادر به جنین است و عمده خطر انتقال از این طریق هم مربوط به زمان زایمان است و برای این مادران مبتلا از روش سزارین استفاده می شود که شانس ابتلا را کاهش دهند.

این  متخصص بیماری های عفونی اصابت سوزن آلوده به دست و ایجاد خراش بر روی پوست بوسیله شی تیز و برنده آلوده را هم راه دیگر انتقال این ویروس عنوان کرد.

وی افزود: استفاده از وسایل تیز و برنده مانند تیغ و ژیلت و... اگر بصورت مشترک استفاده شود هم می تواند موجب انتقال این ویروس شود.

این متخصص بیماری های عفونی خالکوبی و تتو را هم یکی از راه های انتقال این ویروس عنوان کرد و افزود: درصورتی که وسایل خالکوبی استریل نشود، به راحتی می تواند ویروس HIV را از فردآلوده به دیگران منتقل کند.

زمانیان انتقال ویروس HIV را هم از طریق دندانپزشکی در صورتی که سرنگ دندانپزشکی استریل نشده و از سرنگ مشترک استفاده شود محتمل دانست و افزود: با توجه به اینکه دندانپزشکان متوجه این مسئله هستند، این شیوه انتقال به ندرت ممکن است وجود داشته باشد.

وی افزود: انتقال ویروس از طریق خون و فرآورده های خونی آلوده هم با توجه به آزمایشات صورت گرفته در مرکز انتقال خون هم صفر شده است.

زمانیان خاطرنشان کرد: انتقال این ویروس از طریق حیواناتی مانند میمون هم وجود دارد، اما سگ و گربه عامل انتقال این بیماری نیستند.

این متخصص بیماری های عفونی خاطرنشان کرد:غذا خوردن و حتی استفاده از قاشق و چنگال مشترک هم عاملی برای انتقال این بیماری نیست.

زمانیان خاطرنشان کرد: همچنین این ویروس از طریق مدفوع، ادرار، بزاق، عرق، دست دادن، روبوسی و نیش حشرات قابل انتقال نیست.

وی یادآور شد: تنها زمانی ویروس میتواند از طریق بوسیدن منتقل شود که خون فرد در بزاق موجود باشد، بطور مثال لثه دچار خونریزی شده و خون وارد بزاق شده باشد.

زمانیان در ادامه به تشریح علائم بیماری ایدز پرداخت و افزود: زمانی که ویروس وارد بدن فرد می شود این فرد HIV مثبت نامیده می‌شود، مرحله‌ای که با خود بیماری ایدز فاصله بسیاری دارد.

وی افزود: با ورود ویروس HIV به بدن، پس از دو تا سه هفته علائم اولیه این ویروس خود را بصورت یک سرماخوردگی یا آنفلوآنزا نشان می‌دهد. در این مرحله فرد علائمی مانند تب بدون دلیل، گلودرد غیرچرکی، تعریق، حالت تهوع و استفراغ، علائم عصبی، ضایعات پوستی و ... را تجربه می کند.

وی افزود: پس از گذشت دو تا سه هفته تمامی این علائم برطرف شده و فرد وارد فاز پنجره بیماری می شود، مرحله ای که بسته به وضعیت جسمی افراد ممکن است بین یک تا ۱۰ سال به درازا بکشد، در این مرحله فرد هیچ علائمی ندارد اما به راحتی میت واند دیگران را آلوده کند و طی این مدت بر اساس فعالیت ویروس یک نوع لنفوسیت به نام CD۴ (یکی از انواع گلبولهای سفید) در بدن فرد کاهش می یابد.

زمانیان گفت: بر اثر کاهش CD۴ در بدن فرد آلوده، به تدریج سیستم ایمنی او ضعیف می شود، تا زمانی که تعداد این سلولها به کمتر از ۲۰۰ برسد و در این زمان فرد وارد مرحله بیماری ایدز می شود. بنابراین تا زمانی که تعداد CD۴ فرد به کمتر از ۲۰۰ نرسد فرد آلوده به HIV است، اما از این مرحله به بعد فرد وارد فاز اصلی یعنی بیماری ایدز می شود.

این متخصص بیماری های عفونی در تشریح علائم بیماری ایدز گفت: در مرحله شروع بیماری ایدز، علائمی مانند کاهش وزن بدون دلیل بیش از ۱۰ درصد بدن، عفونت های مکرر مانند عفونت های قارچی، اسهال مزمن بیش از یک ماه، تب بدون دلیل بیش از یک ماه، عفونت مکرر ریه، زخم مکرر دهان و ضایعات پوستی خود را نشان می دهد.

زمانیان گفت: در این مرحله یکسری سرطان های خاص، ضایعات سیستم عصبی، ضایعات پوستی، برخی بیماریهای قارچی و... نیز خود را نشان می دهند.

وی افزود: متاسفانه با ورود به مرحله ایدز کاری از دست کسی ساخته نیست و بیمار به دلیل ضعیف سیستم ایمنی به انواع بیماری ها از جمله بیماری های خونی، قلبی، قارچی،اسکلتی-عضلانی، سرطان ها و ... مبتلا می شود.

زمانیان گفت: از زمان ورود به مرحله ایدز، بیمار نهایتا ظرف ۱.۵ تا دو سال جان خود را از دست می دهد.

این متخصص بیماری های عفونی گفت: با توجه به موارد گفته شده بسیار اهمیت دارد که بیماران مبتلا به HIV قبل از ورود به مرحله ایدز، بیماری خود را شناسایی کرده و درمان را آغاز کنند.

زمانیان گفت: هنوز درمان قطعی برای مبتلایان HIV وجود ندارد، اما با استفاده از داروهای موجود می توان این بیماری را کنترل کرده و میزان ویروس دربدن را تقریبا به صفر رساند، طوری که فرد از عمر طبیعی بهره مند شده و بتواند یک زندگی عادی داشته باشد.

وی افزود: در همین راستا تمام افرادی که رفتارهای پرخطر دارند، یا دستشان با یک وسیله آلوده تیز بریده شده یا معتاد تزریقی هستند و یا هر نوع رفتاردیگری داشته اند که احتمال می دهند به ویروس HIV مبتلا شده اند، باید آزمایش این بیماری را بدهند تا در صورت ابتلا سریعا روند درمان خود را آغاز کنند.

زمانیان گفت: این بیماری با یک بار آزمایش تشخیص داده نمی شود و بطور معمول در سه هفته تا سه ماه اول ورود ویروس به بدن نتایج آن منفی کاذب می شود، بنابراین افراد باید بگذارند پس از این مدت آزمایش داده و درصورت مثبت شدن باید آزمایش خود را تکرار کنند.

این متخصص بیماری های عفونی گفت: درصورتی که نتیجه آزمایش مثبت شود فرد باید درمان را آغاز کند و در صورت درمان به موقع و مستمر فرد می تواند مانند یک فرد معمولی به زندگی ادامه داده و حتی ازدواج کرده و صاحب فرزند شود.

زمانیان گفت: حتی اگر پدر و مادر هر دو آلوده باشند، در صورت انجام درمان می توانند صاحب فرزندانی سالم شوند./ ایسنا