وضعیت اسفناکی که پزشکان را مجبور به مهاجرت می کند

انتخاب نوشت: شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور از یک سو و رقم‌های بالایی که یک پزشک می‌تواند در کشورهای خارجی داشته باشد از سوی دیگر منجر به ترغیب پزشکان به مهاجرت شده است. گرچه مهاجرت پزشکان تاکنون امری متدوال بوده است اما آنچه طی سال‌های اخیر رخ داده است این است که مهاجرت‌های تحصیلی تبدیل به اقامت دائمی شده است. به‌طوری‌که حدود یک‌چهارم از پزشکان ایرانی به اروپا و آمریکا مهاجرت؛ و بخش بزرگی از پزشکان هم کشورهای عربی را برای مهاجرت انتخاب کرده‌اند.

دکتر رضا لاری‌پور، روابط عمومی سازمان نظام پزشکی درباره علت مهاجرت پزشکان، بیان کرد: «مهم‌ترین قسمتش این است که در گذشته پزشک وقتی شغلش را شروع می‌کرد و مطب می‌زد، درآمد و معیشتش تامین بود و زندگی‌اش می‌چرخید. الان یک پزشک جوان فارغ التحصیلی که تقریبا سال‌های زیادی از تحصیلش گذشته است، دیگر امکان زدن یک مطب در شهرهای کوچک را هم ندارد چه برسد به شهرهای بزرگ.»

وی ادامه داد: «در حال حاضر در کشور هیچ فضای استخدامی برای پزشکان جوان وجود ندارد. امکان دریافت پروانه مطب هم با توجه به اینکه هنوز فضای کسب و کار برای پزشکان جوان انجام نشده، موجود نیست. همچنین حداقل دو سال در منطقه خاصی باید طرح اجباری بگذرانند. خود اینها سبب می‌شود با توجه به فضای درآمدی بسیار کم، اقبال نسبت به رشته پزشکی وجود نداشته باشد. در حالی که کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای خارجی عدد و رقم‌هایی که برای تعرفه‌های دریافتی پزشک، اعلام می‌کنند، رقم کمی نیست و اینها جاذبه برای رفتن ایجاد می‌کند.»

لاری‌پور ضمن بیان اینکه در کنار  موضوعات یادشده، موارد اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اموزشی هم دخیل است، گفت: «خیلی از افراد ممکن است به دلیل رفتن به دوره‌های خاصی به کشورهای خارجی بروند. گذراندن برخی از دوره‌های تحصیلات تکمیلی افراد را راغب می‌کند تا به کشورهای خارجی بروند. از آن طرف بسیاری از نخبگان ما در کشور ناراحتی و نارضایتی‌شان این است که در هیچ جای سیستم تقریبا جایگاهی ندارند. بسیاری از افراد نه در استخدام نهادها و ارگان‌های دولتی قرار می‌گیرند و نه در راس مسئولیت‌های مدیریتی بلکه صرفا به عنوان یک نیروی کار یا به عبارتی یک کارگر ساده مشغول به کار هستند. طبیعی است در چنین وضعیتی نارضایتی فرد عمیق‌تر و به مهاجرت ترغیب می‌شود.»

مدیر کل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور درخصوص اقبال برخی از پزشکان به انجام فعالیت‌های زیبایی، اظهار کرد: «در این مورد ما دو دسته داریم. یک دسته افرادی هستند که در حوزه طبابت مداخله‌گرند که اصلا در حوزه پزشکی هیچ تحصیلاتی ندارند و وارد این حوزه شدند و کارهایی از جمله کارهای زیبایی انجام می‌دهند. نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که وقتی اقبال و نیاز یک جامعه به سمتی سوق پیدا می‌کند و کاری را مطالبه می‌کنند، طبیعتا افراد زیادی برای اینکه نیاز جامعه را برطرف کنند، به سمت آن می‌روند.»

وی ادامه داد: «نیاز مردم امروز شاید مسئله زیبایی باشد و مشتری زیادی هم برایش وجود دارد. طبیعتا بسیاری از افراد هم برای پاسخ دادن به این نیاز به سمت و سوی اینگونه کارها می‌روند. حال اینکه برخی از پزشکان هم در کنار طبابت به چنین کارهایی بپردازند طبیعی است. ضمن اینکه هم کار راحت‌تری است و هم از نظر معیشتی درآمدهای بهتری به همراه دارد.»

لاری‌پور همچنین درمورد کمبود یا عدم تجهیزات پزشکی در کشور به دلیل تحریم‌‌ها، گفت: «در حال حاضر هیچ بیماری نداریم که به دلیل نبود توانایی و توانمندی پزشکان ما به خارج از کشور برود. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که به دلیل کمبود امکانات در حوزه تجهیزات پزشکی که وظیفه کسانی بوده که باید این را بررسی می‌کردند، ممکن است افرادی با این نقص مواجه شوند اما برای کارهای پزشکی مثل اعمال جراحی کاملا مشخص است چه نیازهایی داریم. این نیازها توسط قسمت‌هایی که موظف بودند تجهیزات پزشکی کشور را یا وارد کنند یا در داخل تولید یا خرید کنند یا به هر نحوی اجاره کنند، باید این تعداد احصا و خریداری می‌شده.»

روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور افزود: «همچنین این نکته هم وجود دارد که کشور ما امسال و پارسال نیست که تحریم شده، ما ۴۳ سال است تحریم هستیم ولی با همین تحریم یکی از پرافتخارترین حوزه‌های کشور، پزشکی است. اگر امروز در برخی از موارد دچار اشکال هستیم، ناشی از مشکلات مدیریتی ماست که ممکن است در این زمینه سایه انداخته باشد. البته از سوی دیگر کسانی که باید در حوزه پزشکی و درمانی کمک می‌کردند، از جمله سازمان برنامه و بودجه و مجلس چندان توجهی نکرده‌اند. نکته مهم‌تر از همه این است که اگر سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری که سیاست‌های کلی نظام سلامت است، به خوبی اجرا می‌شد، بسیاری از معضلات ما حل می‌شد.»