راز عجیب نجات بشر از انقراض کشف شد

دانشمندان سوئیسی در حال منجمد کردن هزاران نمونه مدفوع انسانی برای تکمیل پروژه موسسه «خزانه میکروبیوتا» (vault of microbiota) هستند که این امر می‌تواند روزی بشریت را از انقراض نجات دهد.

روده انسان حاوی تریلیون‌ها میکروب است که عملکردهای متعددی را انجام می‌دهند. تنوع در میکروبیوم تحت تاثیر مواد غذایی، بهداشت، داروها و موارد دیگر ایجاد می‌شود. این تنوع با توسعه جوامع کاهش یافته است و این کاهش در مناطق غربی بیشتر دیده می‌شود.

اخیرا دانشمندان دانشگاه زوریخ راهی برای حل این مشکل پیدا کرده‌اند. دانشمندان در حال ذخیره نمونه‌های مدفوع برای ایجاد ساختار میکروب‌های مختلف روده هستند. بسته‌هایی از مدفوع از سراسر جهان برای دانشمندانی که مشتاقانه منتظر هستند در سوئیس ارسال شده است و آنها می‌توانند روزی به نجات بشر از انقراض کمک کنند.

نمونه‌های مدفوع منجمد که از مکان‌هایی مانند اتیوپی و پورتوریکو جمع‌آوری شده‌اند، به آزمایشگاه آدریان اگلی «Adrian Egli» در دانشگاه زوریخ تحویل داده شده‌اند. آقای اگلی که مدیر مؤسسه میکروبیولوژی پزشکی است، می‌گوید که در حال ایجاد ساختاری از میکروبیوتا است.

او می‌گوید که در معرض خطرترین موجودات روی زمین، در روده انسان زندگی می‌کنند، بنابراین ما باید به دنبال حفظ آنها باشیم. حدود ۳۰ تریلیون سلول در بدن انسان وجود دارد، اما میکروبیوم انسان از حدود ۳۹ تریلیون سلول میکروبی تشکیل شده است که شامل باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها می‌شود. اینها نقش کلیدی در تجزیه غذاهایی که می‌خوریم دارند و به ما در جذب مواد مغذی ضروری مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی کمک می‌کنند. آنها همچنین می‌توانند پوشش روده و پوست ما را دوباره بازسازی، سلول‌های آسیب دیده را ترمیم کنند و سلول‌های مرده را با سلول‌های جدید جایگزین کنند.

اما، در چند سال گذشته دانشمندان متوجه شده‌اند که چقدر آنها برای سلامتی و راحتی ما ضروری هستند. این میکروب‌ها با افسردگی، پاسخ ایمنی، از دست دادن حافظه و امید به زندگی مرتبط هستند. جامعه میکروارگانیسم‌ها به عنوان «میکروبیوتای روده» شناخته می‌شوند، اما ترکیب دقیق آن به غذا، داروها، ورزش، سطح استرس و خواب ما بستگی دارد.

روش زندگی ما در قرن گذشته به طرز چشمگیری تغییر کرده است چرا که اکنون ما غذاهای فرآوری شده می‌خوریم، بهداشت بهتری داریم و برای مبارزه با بیماری‌ها، آنتی بیوتیک برایمان تجویز شده و مصرف می‌کنیم.

در نتیجه، مطالعات نشان داده است که تنوع موجود در میکروبیوتای انسان در حال کاهش است.

آقای اگلی به روزنامه تایمز گفت: مردم از تنوع زیستی، کاهش گیاهان و جانوران بسیار آگاه هستند. اگر فیل منقرض شود، از نظر سلامتی شما مشکلی ندارید اما اگر میکروبیوم شما به روش خاصی مختل شود، می‌تواند عواقب بدی برایتان داشته باشد.

برای کمک به کاهش این ضرر، آقای اگلی به همراه همکارانش از ایالات متحده آمریکا و آلمان، موسسه «خزانه میکروبیوتا» را تاسیس کردند. در این موسسه یک پروژه که شامل مجموعه‌ای از نمونه‌های مدفوع منجمد با تنوعی از میکروبیوتا است مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت اثبات مفید بودن آنها برای بدن انسان، می‌تواند دوباره کشت شود.

این روش از «خزانه جهانیِ بذر سوالبارد»(Svalbard Global Seed Vault) الهام گرفته شده است، که در صورت گم شدن اصل یک بذر، آنها «نسخه‌های یدکی» از دانه‌های ارزشمند آن گیاهان را ذخیره می‌کنند. خزانهٔ جهانیِ بذر سوالبارد در ۲۶ فوریهٔ ۲۰۰۸ به‌طور رسمی افتتاح شد و نخستین سفارش خود را با دریافت یکصد میلیون بذر از یکصد کشور آغاز کرد. در این انبار، که به «خزانهٔ بذر روز قیامت» هم مشهور است، تا ماه مارس ۲۰۱۰ مجموعه‌ای از پانصد هزار گونه دانه‌های کشاورزی گردآوری شده بود. امروزه این انبار یکی از ۱۴۰۰ انبار در جهان جهت نگهداری بذر برای حالت‌های اضطراری است و تنها انباری است که وظایف تحقیقاتی ندارد. در این انبار ۴.۵۰۰.۰۰۰ بسته بذر نگهداری می‌شوند که در هرکدامشان ۵۰۰ دانه بذر وجود دارد. این انبار گونه‌ای بیمهٔ جهانی برای تضمین بقای انواع گوناگونی از محصولات غذایی در برابر تهدیداتی مانند: بیماری، آفت‌ها، خشکسالی و سایر بلایای طبیعی و گرم شدن کرهٔ زمین محسوب می‌شود.

ایده «خزانه میکروبیوتا» اولین بار در سال ۲۰۱۸ مطرح شد و در پی آن سال بعد به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی تاسیس شد.

از آن زمان، محققان شروع به انجام یک پروژه آزمایشی کردند که طی آن میکروب‌ها را می‌توان از چند گرم مدفوع به طور موثر احیا کرد و همچنین بهترین تکنیک‌های انجماد را کشف کرد. این تیم بین‌المللی تاکنون حدود ۳۰۰۰ نمونه مدفوع را جمع‌آوری کرده است که منشا اکثر آنها در غرب سوئیس است.

با این حال، آقای اگلی می‌خواهد نمونه‌هایی از افراد با سبک‌های زندگی متفاوت از جمله زندگی روستایی را برای گسترش تنوع میکروبی مجموعه‌اش، داشته باشد.

او به تایمز گفت: ما فقط به دنبال افرادی نیستیم که در جنگل زندگی می‌کنند، بلکه این مجموعه می‌تواند شامل افرادی باشد که بیشتر مزرعه‌دار هستند و سبک زندگی آنها با دیگران کمی متفاوت هستند. با مهاجرت بیشتر و بیشتر مردم به شهرها، عادات غذایی آنها تغییر می‌کند و میکروبیوم منحصر به فرد روده‌ که تا آن زمان داشتند در معرض خطر انقراض قرار می‌گیرد.

آقای اگلی به تایمز گفت: افرادی که در آستانه گذار از سبک زندگی روستایی به سبک زندگی شهری هستند، بسیار جالب هستند. چند صد نمونه از جمعیت‌های پورتوریکو و اتیوپی گرفته شده‌اند که مورد دوم تنها در ماه نوامبر تحویل داده شد.

اینها شامل نمونه‌هایی از دامداران است که شیر را جزء اصلی رژیم غذایی خود می‌دانند و به طور کلی سبک زندگی عشایری (با دسترسی اندک به دارو) دارند. علاوه بر مدفوع، دانشمندان در حال نگهداری نمونه‌هایی از غذاهای تخمیر شده هستند که می‌توانند حاوی باکتری‌های مفید باشند. در حال حاضر، نمونه‌ها در فریزر آزمایشگاهی در دمای ثابت ۱۱۲ درجه فارنهایت (۸۰- درجه سانتیگراد) نگهداری می‌شوند.

اما، همانطور که پیش بینی می‌شود تعداد نمونه‌های این مجموعه به ۱۰۰ هزار برسد، آقای اگلی می‌داند که باید به دنبال یک انبار بزرگ‌تر باشد. این میکروبیولوژیست در حال حاضر به سنگرهای نظامی قدیمی پنهان شده در کوه‌های آلپ که تا زمان جنگ اوکراین خالی از سکنه بودند، فکر می‌کند.

اولین بخش از نمونه‌ها قرار است پس از دو سال ذوب شوند و این موسسه در حال حاضر حدود ۸۲۵ هزار پوند (یک میلیون دلار) بودجه برای نگه داشتن آنها به صورت یخ‌زده تا آن زمان دارد.