انتشار نامرئی «اُمیکرون شماره2 » ادامه دارد

دانشمندان درباره افزایش موارد عفونت ناشی از یک زیرسویه جدید باز هم واگیرتر کرونای اُمیکرون ابراز نگرانی می‌کنند که ظاهرا در بخش‌هایی از جهان در حال افزایش است.

سویه بسیار واگیر اُمیکرون کروناویروس که در حال حاضر شایع‌ترین شکل آن زیرسویه BA.۱ است- اکنون تقریبا همه موارد عفونت کروناویروس در جهان را تشکیل می‌دهد، گرچه در برخی از کشورها از نقطه اوج خود عبور کرده است.

اما دانشمندان در حال ردیابی افزایش موارد یک زیرسویه جدید اُمیکرون به نام BA.۲ هستند که دارد در بخش‌هایی از اروپا و آسیا دارد جایگزین زیرسویه غالب قبلی BA.۱  می‌شود.

در حال حاضر زیرسویه BA.۲ در سطح جهان ۹۸.۸ ‌درصد از موارد توالی‌ ژنتیکی‌شده سویه اُمیکرون را تشکیل می‌دهد. اما اخیرا چند کشور افزایش در شمار عفونت‌ها با زیرسویه جدید BA.۲ اُمیکرون را گزارش کرده‌اند.

سازمان جهانی بهداشت علاوه سویه‌های BA.۱ و BA.۲ زیرسویه‌های دیگری را هم در زیر چتر سویه اُمیکرون قرار داده است، شامل: BA.۱.۱.۵۲۹ و BA.۳. همه این زیرسویه‌ها از لحاظ ژنتیکی به هم نزدیک هستند، اما هر کدام جهش‌های خاص خودشان را هم دارند که ممکن است شیوه رفتارشان را عوض کند.

آخرین آمار بر اساس پایگاه‌های داده‌های توالی‌یابی ژنتیکی GISAID نشان می‌دهد که BA.۲ در حال حاضر ۸۲ درصد از موارد عفونت در دانمارک، ۹ درصد موارد عفونت در بریتانیا و ۸ درصد موارد عفونت در آمریکا را تشکیل می‌دهد.

برخی از گزارش‌های اولیه حاکی از آن است که زیرسویه BA.۲ ممکن حتی واگیرتر از زیرسویه بسیار واگیر ‌BA.۱ باشد، اما تا به حال شواهدی وجود ندارد که این زیرسویه با احتمال بیشتری از حفاظت ناشی از واکسن‌ها بگریزد.

اُمیکرون نامرئی

سویه BA.1 نسبت به سویه‌های قبلی راحت‌تر قابل‌ردیابی بوده است. علت این است که در BA.1 یکی از سه ژنی که در آزمایش معمول PCR هدف قرار می‌گیرد، وجود ندارد. در نتیجه اگر در آزمایش PCR این الگو (یعنی فقدان یک ژن از سه ژن) وجود داشته باشد، بدون توالی‌یابی ژنتیکی می‌توان فرض کرد که BA.1 عامل عفونت است.

اما BA.2 که گاهی آن را زیرسویه «نامرئی» می‌نامند، این الگوی فقدان ژنی را ندارد، بنابراین در آزمایش PCR معمول کشف نمی‌شود و  برای افتراق آن از سایر زیرسویه‌ها باید آزمایش کامل توالی‌یابی ژنتیکی انجام شود. 

کیت‌ها آزمایش‌های خانگی می‌توانند عفونت با BA.2 را به طور کلی تشخیص دهند، اما نمی‌توانند نوع سویه عامل عفونت را تعیین کنند.

زیرسویه‌ای باز هم واگیرتر

مقامات بهداشتی دانمارک بر اساس داده‌های مقدماتی تخمین می‌زنند که زیرسویه BA.2 ممکن است ۱.۵ برابر واگیرتر از زیرسویه BA.1 باشد، گرچه احتمالا باعث بیماری شدیدتری نسبت به آن نمی‌شود.

آنالیز مقدماتی بر اساس ردیابی تماس در انگلیس هم نشان می‌دهد انتقال خانگی در میان تماس افراد مبتلا به BA.2 در مقایسه با سایر موارد اُمیکرون بیشتر است (۱۳.۴ درصد در برابر ۱۰.۳ درصد)، اما تفاوتی از لحاظ اثربخشی واکسن مشاهده نشد.

یک سوال اساسی این است که آیا افرادی که در موج BA.1 مبتلا شده‌اند، در برابر BA.2 محافظت خواهند شد یا نه. این نگرانی در دانمارک ابراز شده است که برخی از مکان‌هایی که شاهد شماره بالای عفونت BA.1 بوده‌اند، اکنون موارد فزاینده BA.2 را هم گزارش می‌کنند.

کارشناسان می‌گویند اگر عفونت با BA.1 باعث محافظت در برابر BA.2 نشود، ممکن است موج کرونای اُمیکرون به صورت یک دوکوهانه در آید، اما هنوز زود است در این باره نتیجه‌گیری قطعی کرد.

اما خبر خوب این است که ظاهرا واکسن‌ها و یادآورها هنوز می‌توانند مانع از بستری شدن و مرگ افراد شوند