یک کوکتل خطرناک در خلیج فارس؛ بازی بایدن با ایران

 کارشناسان می‌گویند که اعزام نیرو‌های جدید پنتاگون به ادعای بازدارندگی علیه ایران به سیاست‌های دونالد ترامپ علیه تهران باز می‌گردد.

تحلیلگران مستقر در آمریکا می‌گویند که در حالی که دو کشور به تلاش برای حل مسائل خود از طریق دیپلماسی ادامه می‌دهند، تداوم حضور نظامی ایالات متحده در خلیج‌فارس، خطر رویارویی «خطرناک» با ایران را به همراه دارد.

به نوشته الجزیره، هفته گذشته، پنتاگون اعلام کرد که هزاران نیروی آمریکایی برای کمک به حفاظت از خطوط کشتیرانی مانند تنگه هرمز در برابر ایران در منطقه مستقر شده‌اند. همچنین هفته گذشته خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که ارتش ایالات متحده در حال بررسی استقرار پرسنل مسلح در کشتی‌های تجاری است که از تنگه هرمز می‌گذرند.

این گزارش واکنش خشمگینانه ایران را برانگیخت و گفت که در پاسخ به اقدامات ایالات متحده، نیروی دریایی سپاه پاسداران خود را به پهپاد و موشک مجهز خواهد کرد. سینا طوسی، کارشناس ارشد اندیشکده مرکز سیاست بین‌الملل در واشنگتن گفت که جو بایدن «سیاست شکست‌خورده» دونالد ترامپ در جنگ اقتصادی و تشدید تنش علیه ایران را دوچندان می‌کند.

روابط ایران و آمریکا از سال ۲۰۱۸، زمانی که دولت ترامپ به صورت یک‌جانبه از توافق برجام خارج شد به شدت متشنج شده است. این سیاست‌ها نه فقط در پنج سال گذشته، بلکه برای دهه‌ها در برنامه‌های آمریکا علیه ایران وجود داشته است.

توقیف کشتی

طی چند ماه گذشته، ایالات متحده ایران را به توقیف چندین کشتی بین‌المللی که از خلیج فارس می‌گذرند، متهم کرده است. اما تحلیلگران تأکید کردند که رفتار اخیر تهران در آب‌های استراتژیک پس از آن صورت گرفت که واشنگتن یک نفتکش ایرانی را بر اساس تحریم‌ها توقیف کرد.

در حال حاضر، این کشتی در سواحل تگزاس است؛ اگرچه چندین رسانه آمریکایی گزارش داده‌اند که شرکت‌های نفتی آمریکایی به دلیل ترس از اقدامات متقابل ایران علیه کشتی‌هایشان در خلیج فارس، از مناقصه نفت مصادره‌شده خودداری می‌کنند.

طوسی هشدار داد ایالات متحده و ایران بر روی یک گرداب تنش‌ها قرار دارند که می‌تواند منجر به درگیری شود، گفت که هر دو کشور در تلاشند تا نشان دهند که می‌توانند در برابر اقدامات تهاجمی طرف مقابل مقابله‌به‌مثل کنند.

مرگ دیپلماسی

بایدن در اوایل سال ۲۰۲۱ با وعده احیای برجام به قدرت رسید. اما از آنجایی که چندین دور مذاکرات غیرمستقیم برای بازگرداندن این پیمان شکست خورد، واشنگتن به اجرای رژیم تحریم‌های خود علیه تهران ادامه داد و مجازات‌های بیشتری را اعمال کرد.

مذاکرات علنی برجام در نهایت به حالت تعلیق درآمد و تلاش‌ها برای بازگرداندن آن‌ها با مشکلات داخلی پیچیده‌تر شد.

میکس سمی

رایان کاستلو، مدیر سیاست شورای ملی ایرانیان آمریکایی (نایاک) گفت که سرتیترهایی مانند تقویت حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس یک «پسرفت» به دوران ترامپ است. کاستلو گفت در حالی که دولت بایدن استدلال می‌کند که تلاش دارد ایران را در خلیج فارس مهار کند، ممکن است تهران تقویت حضور نظامی آمریکا را فشاری برای تسهیل توقیف نفتکش‌های ایرانی توسط واشنگتن تلقی کند. او به الجزیره گفت: این یک کوکتل خطرناک در حال آماده شدن است".

ایران با دخالت نظامی آمریکا در خلیج فارس به عنوان یک مداخله خارجی خصمانه مشکل دارد. سردار ابوالفضل شکارچی، سخنگوی نیروهای مسلح ایران گفت: «خلیج فارس، خلیج عمان و اقیانوس هند چه ربطی به آمریکا دارند؟ چه کاری در این منطقه دارید»؟

با این حال، پنتاگون گفته که اعزام اخیر به منطقه با سیاست دیرینه ایالات متحده برای همکاری با شرکای خود برای «جلوگیری از تهاجم احتمالی جهت باز نگه‌داشتن خطوط کشتیرانی» مطابقت دارد. بخش اعظم نفت جهان از خلیج فارس جریان داشته و پیامدهای عظیمی برای بازار انرژی و اقتصاد جهانی دارد.

نقش آمریکا در منطقه

تنش‌های اخیر چند ماه پس از آن رخ می‌دهد که دولت‌های ایران و عربستان سعودی با میانجیگری پکن که مورد استقبال واشنگتن نیز قرار گرفت، بر عادی‌سازی و احیای روابط خود توافق کردند. با این حال، پس از توافق تهران-ریاض که سؤالاتی در مورد نقش ایالات متحده در خاورمیانه ایجاد کرد، دولت بایدن به دنبال تقویت مجدد خود در منطقه بوده است.

عماد حرب، مدیر تحقیقات مرکز عرب واشنگتن‌دی‌سی گفت که فارغ از موضوع خطوط کشتیرانی، واشنگتن تلاش می‌کند در پیامی به متحدان و دشمنانش بر تعهد خود به منطقه تأکید کند. او افزود: «این همچنین پیامی را به چین و روسیه است که ایالات متحده واقعاً هنوز به آنچه در خاورمیانه رخ می‌دهد بسیار علاقه‌مند است. آمریکا همچنان نگران فعالیت‌های ایران و افزایش نفوذش است».