هنری کیسینجر در گذشت/ پایان پدر دیپلماسی آمریکا

هنری کیسینجر سیاستمدار مشهور آمریکایی در دولت های ریچارد نیکسون و جرالد فورد که سردمدار تعیین سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا بعنوان وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی بود، چهارشنبه شب به وقت محلی در منزلش در ایالت کنیتیکت آمریکا درگذشت.

کیسینجر ۲۷ می امسال صد ساله شد؛ کسی که او را پدر دیپلماسی آمریکا به دلیل عملگرایی اش و نقش او در سیاست های واشنگتن در دهه ۱۹۷۰ می خوانند. او پس از سن ۱۰۰ سالگی نیز همچنان فعال بود و در جلسات کاخ سفید شرکت می‌کرد. کیسینجر در صد سالگی کتابی درباره سبک‌های رهبری منتشر کرد و در مقابل کمیته سنا درباره تهدید هسته‌ای کره‌شمالی شهادت داد.

او در ماه جولای گذشته برای دیدار با «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهوری چین به طور غیرمنتظره به پکن سفر کرد. کیسینجر به دلیل عمل گرایی خود در مسائل سیاست خارجی، نقش کلیدی در شکل دادن به سیاست واشنگتن در دهه ۱۹۷۰ در مورد طیف گسترده ای از موضوعات، به عنوان پدر دیپلماسی آمریکا در نظر گرفته می شود.

او یکی از پدران سیاست موسوم به"دتنت" یا کاهش تنش در روابط میان آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی و همچنین طرفدار گفتگو با چین کمونیست بود که به ایجاد زمینه برای برقراری روابط دیپلماتیک واشنگتن با پکن در سال ۱۹۷۹ کمک کرد.

 علاوه بر این، کیسینجر برای پایان جنگ در ویتنام و آماده سازی توافقنامه صلح پاریس مذاکره کرد. در نتیجه، هنری کیسینجر در سال ۱۹۷۳ به همراه دیپلمات و سیاستمدار ویتنامی، لو دوک تو، جایزه صلح نوبل را دریافت کرد. اما لو دوک تو از پذیرفتن این هدیه معتبر امتناع کرد. کیسینجر نیز در مراسم اهدای جوایز حاضر نشد و به گفته رسانه های آمریکایی سعی کرد جایزه خود را پس دهد. جنگ ویتنام در سال ۱۹۷۵ (دو سال پس از انعقاد قرارداد) پایان یافت. کیسینجر همچنین به دلیل تلاش‌های فعال خود برای حل مناقشه اعراب و اسرائیل از طریق مشارکت در «دیپلماسی در حرکت» شناخته می‌شود.

 در عین حال، این دیپلمات صد ساله، مسئول فعالیت های خرابکارانه علیه سالوادور آلنده، رئیس جمهور سابق شیلی، حمایت از کودتای نظامی در آن کشور و همچنین گسترش کمپین بمباران در ویتنام شمالی، حملات در کامبوج و لائوس و دخالت در امور داخلی آنگولا است.

اطلاعات منتشر شده در آمریکا نشان می دهد که در سال ۱۹۷۶، علیرغم تشخیص واشنگتن مبنی بر وجود خطر درگیری مستقیم با مسکو در صورت وقوع جنگ داخلی آنگولا، او از عملیات نظامی علیه کوبا به عنوان پاسخی به حمایت نظامی هاوانا از دولت مرکزی حمایت کرد. این تجاوزگری آمریکا باعث شد تابرخی از فعالان حقوق بشر، کیسینجر را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کنند.

نیک تِرس، نویسنده مشهور آمریکایی در زمینه جنگ ویتنام، در وبسایت اینترسپت، آمار و شواهدی گزارش نشده از حملات آمریکا در دوران وزارت خارجه کسینجر ارائه داده است که طی آن صدها غیرنظامی کامبوجی کشته یا زخمی شدند.

در این گزارش آمده است: بن کی یرنان، مدیر سابق برنامه مطالعات نسل‌کشی در دانشگاه یل و یکی از برجسته ترین مقامات در کارزار هوایی ایالات متحده در کامبوج، کیسینجر را مسئول کشته شدن ۱۵ هزار غیرنظامی در حملات در کامبوج و به عبارتی شش برابر بیشتر از جان باختگان غیرنظامی آمریکا در حملات هوایی ۱۱ سپتامبر می‌داند. این شمار از جان‌باختگان، مسائلی را برای کارشناسان مطرح کرده است که مسلزم تلاش مجدد برای پاسخگو کردن او در قبال جنایات جنگی‌اش است.

 این گزارشات اعم از حملات عمدی در داخل کامبوج و حملات اتفاقی نیروهای آمریکایی در مرز ویتنام جنوبی، به ندرت از طریق کانال‌های نظامی گزارش می‌شد و عمدتاً در تاریخ گم شده‌اند. پرونده‌های ارتش و مصاحبه با بازماندگان کامبوجی، پرسنل نظامی آمریکایی، افراد مورد اعتماد کسینجر و کارشناسان نشان می‌دهد که معافیت از مجازات از کاخ سفید به سربازان آمریکایی در میدان تسری یافت. مجموع مصاحبه‌ها و اسناد حاکی از عدم توجه همیشگی به زندگی مردم کامبوج است. 

 کیسینجر که معمار اصلی سیاست جنگی آمریکا در جنوب شرقی آسیا بود و تقریباً به جایگاهی هم ردیف رئیس جمهور در چنین موضوعاتی دست پیدا کرد، به مدت چندین دهه از سؤالات مربوط به بمباران کامبوج طفره رفت و نیمی از عمر خود را صرف دروغگویی درباره نقش خود در کشتار آنجا کرده است.