نظر جدید روسیه درباره برجام

میخائیل اولیانوف سفیر و نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین بامداد سه‌شنبه بار دیگر بر نبود هیچ جایگزینی برای برجام تاکید کرد.

میخائیل  اولیانوف بامداد سه‌شنبه در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت: یک سال پیش تحلیلگران غربی و اغلب مقامات گمانه زنی‌های زیادی را در مورد نقشه دوم درباره برنامه هسته‌ای ایران مطرح کردند.

وی افزود: روسیه همیشه این دیدگاه را ابراز می‌کرد که هیچ برنامه واقع‌بینانه‌ای وجود ندارد و هیچ جایگزینی برای برجام وجود ندارد. اکنون می‌بینیم که روسیه حق داشت.

 ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحریم‌هایی که به واسطه برجام رفع شده بود، با تصمیم یکجانبه وی برای خروج از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸) بازگردانده شد.

جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امور خارجه اعضای باقی‌مانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرف‌های عضو برجام با صدور بیانیه‌ای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.

اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، در نهایت در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد، اما همچنان سیاست‌های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است.

مذاکرات برای از سرگیری اجرای برجام در هشت دور با حضور نمایندگان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران در وین برگزار شد. هیات آمریکایی نیز به صورت غیر مستقیم در گفتگوها حاضر بود. اما نتیجه مذاکرات به دلیل عواملی همچون تناقض در رفتار، تعلل در تصمیم‌گیری، زیاده‌خواهی و طرح درخواست‌های جدید از سوی آمریکا معطل ماند.

ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده است که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریم‌ها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.

آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان در همین پیوند تصریح کرد که تعاملات با ایران از مسیر رفتار عادلانه و عزتمندانه‌می‌گذرد. وی با بیان اینکه مذاکرات برجام تنها پرونده و دستورکار دولت سیزدهم نیست خاطر نشان کرد که چنانچه رفتار غرب با ایران اصلاح شود، مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد و به نتایج نیز خواهد رسید.