ماجرای عجیب آوارگی سریلانکایی‌ها در ایران

ماجرای مهاجرت مردمان جهان سوم به سوی اورپا و آمریکا، ماجرای تازه‌ای نیست، جنگ، فقر مالی، گرسنگی، نبود امکانات، شغل و درآمد کافی و محرومیت‌ها از دلایل اصلی مهاجرت‌هاست.

 سریلانکایی‌ها بیشتر به مقصد کشور‌های عربی حاشیه خلیج فارس مهاجرت می‌کنند، این بار، اما قاچاقچیان انسان، مهاجران جویای کار این کشور را به بهانه رساندن به اروپا به ایران آورده و پس از گرفتن تقریبا تمامی پول و مدارک، آن‌ها را در مناطق مرزی ایران و ترکیه رها کردند.

این مهاجران حالا دیگر مال‌باخته، نه راه پس داشتند و نه راه پیش، بنابراین راهی تهران شدند تا با مراجعه به سفارت کشورشان راهی برای رهایی پیدا کنند، غافل از اینکه سفارت سریلانکا در تهران به دلیل مشکلات عدیده اقتصادی، توانایی ارائه کمک مالی به این در راه ماندگان را ندارد.

در این میان یکی از موسسات خیریه به داد مهاجران سریلانکایی جا مانده در تهران رسید و آن‌ها را در مسافرخانه‌ای در خیابان ناصرخسرو اسکان داد تا مقدمات بازگشت آن‌ها به کشورشان فراهم شود.

این گزارش، اما در رابطه با تعدادی از مهاجران اهل سریلانکاست که برای رفتن به اروپا به ایران سفر کردند، تا از طریق خاک ترکیه خود را به مقصدشان یعنی کشور‌های حوزه اتحادیه اروپا برسانند.

این مهاجران سریلانکایی با اعتماد به افرادی که قرار بود آن‌ها را در اروپا صاحب شغل و درآمد مناسب کنند، ابتدا ویزای ایران را دریافت و به کشورمان سفر کردند، اما این تازه اول ماجراست و مشکلات از اینجا به بعد برای آن‌ها آغاز می‌شود.

افراد فریبکاری که این مهاجران را به صورت قانونی تا ایران آورده بودند، آن‌ها را در ایران به دست قاچاق‌بر‌ها می‌سپارند و قرار بر این می‌شود تا به صورت غیرقانونی از مرز ترکیه عبور کرده و به اروپا بروند، اما ماجرا به هیج‌وجه به درستی پیش نمی‌رود.

«سری» یکی از سریلانکایی‌هایی است که کمی توانایی صحبت به زبان انگلیسی را دارد. او درباره اینکه چرا تصمیم به مهاجرت از کشورشان گرفتند می‌گوید: مشکلات اقتصادی و سیاسی زیادی در سریلانکا وجود دارد و این باعث شد که ما تصمیم بگیریم از کشور خارج بشویم و به اروپا برویم.

برای اینکه تصمیم‌مان را عملی کنیم باید به کارگزاریی‌هایی که در کار مهاجرت افراد بودند مراجعه می‌کردیم. برای همین افرادی که به عنوان کارگزار در سریلانکا بودند به ما گفتند ما شما را به شکل قانونی به اروپا می‌بریم.

البته این کارگزاران در واقع قاچاق‌بر بودند که با قاچاق‌بر‌های اصلی که در ایران بودند مرتبط می‌شدند و با هم همکاری داشتند. این افراد ابتدا با تهیه ویزا ما را به صورت کاملا قانونی به ایران آوردند و بعد قرار شد که از مرز ایران و ترکیه به ترکیه فراری داده شویم.

«سری» در ادامه از لحظاتی می‌گوید که در دام قاچاقچیان انسان افتاده‌اند. او توضیح می‌دهد: ما به ایران آمدیم و توسط قاچاق‌بر‌های ایرانی به مرز ایران و ترکیه برده شدیم وقتی به نقطه مرزی رسیدیم قاچاق‌بر‌های ایرانی به ما گفتند که باید از روی خط مرزی به شکل مخفیانه و قاچاقی عبور کنیم یا به قول خودشان از روی مرز بپریم، اما ما این مساله را قبول نکردیم برای همین وقتی با قاچاق‌بر‌ها مخالفت کردیم آن‌ها ما را تهدید کردند و بعد تمام پول‌ها (حدود ۵ هزار دلار) مدارک‌مان را به زور از ما گرفتند.

این شهروند سریلانکایی نمی‌خواهد به روز‌های تلخی که به آن‌ها گذشته زیاد فکر کند. روز‌هایی که قاچاقچی‌ها علاوه بر پول تمام مدارک شناسایی و هویتی‌شان را هم گرفتند.

قاچاقچی‌ها برای آن‌ها چیزی باقی نگذاشتند: «حتی کفش‌هایمان را هم بردند. بعضی از هم‌وطنان ما توسط قاچاق‌بر‌ها مورد ضرب و شتم قرار گرفتند، قاچاق‌بر‌ها به ما می‌گفتند که اگر پول‌هایتان را به ما ندهید شما را می‌کشیم و مدام تهدید به شکنجه می‌کردند.»

«سری» ادامه می‌دهد: ما به تهران برگشتیم و اصلا نمی‌دانستیم چه کاری باید انجام بدیم و امکان برگشت به کشورمان هم نداشتیم، چرا که به خاطر طولانی شدن اقامت‌مان در ایران که از مدت زمان ویزا بیشتر شده بود باید جریمه پرداخت می‌کردیم. بعد از این ماجرا‌ها به سفارت سریلانکا در تهران رفتیم تا برای برگشتن به کشورمان مراحل اداری را طی کنیم، سفارتخانه نه جایی برای اسکان ما داشت، نه غذایی برای خوردن، ما هم نه پولی برای ماندن داشتیم نه برای برگشت به سریلانکا!

سری و دوستانش بعد از طرد شدن از سفارت کشور خودشان در تهران به پلیس ایران مراجعه می‌کنند: در زمانی که در حال پیگیری و حل مشکلات‌مان بودیم و به اداره پلیس اتباع مراجعه کردیم با گروه خیری آشنا شدیم و با کمک آن‌ها خیلی از مشکلاتمان مثل اسکان و تهیه غذا حل شد.

حتی وقتی که در تهران در حال تلاش برای برگشتن به سریلانکا بودیم از طریق خانمی که کارمند سفارت ایران در سریلانکا هستند توانستیم با خانواده‌هایمان ارتباط برقرار کنیم. در ایران نیز افراد زیادی به ما کمک کردند که از همه آن‌ها تشکر می‌کنم.

مهدی فریمانی - فعال اجتماعی - که از روز‌های ابتدایی پیگیر ماجرای شهروندان سریلانکایی است درباره ماجرای این افراد می‌گوید: به این افراد وعده داده شده بود که به شکل قانونی به اروپا فرستاده می‌شوند، اما سر از مرز‌های غربی ایران درآوردند و قاچاقچی‌ها آن‌ها را، هم تحت شکنجه قرار دادند و هم زندانی کردند. حتی آنطور که خودشان تعریف می‌کنند از خانواده‌های بعضی‌هایشان در سریلانکا باج خواسته بودند.

فریمانی ادامه می‌دهد: این سریلانکایی‌ها بعد از مدت‌ها آوارگی و اتمام زمان ویزایشان در ایران، باز هم به صورت غیرقانونی در کشورمان ماندند. از وقتی ما متوجه موضوع شدیم سعی کردیم از مجموعه‌های مختلف کمک بگیریم. در همین راستا یک موسسه خیریه اتاقی را در اختیار این افراد قرار داد. گفتیم این ۸ نفر ۴ روز اسکان داده شوند، اما اصلا در جریان نبودیم تا یک ماه طول می‌کشد. در نهایت هم با کمک‌های دفتر ریاست مجلس این موضوع از طریق اداره پلیس اتباع تا حدودی حل و فصل شد.

فریمانی در ادامه از ماجرا‌های عجیبی که برای سریلانکایی‌های آواره پیش آمده است گفت: یکی از سریلانکایی‌ها به اسم «جنیس» در همان روزی که اسکان پیدا کردند، سکته مغزی کرد و به بیمارستان امام خمینی (ره) منتقل شد. حدود یک ماه در بیمارستان بستری بود؛ بعد از ترخیص هم جایی یا کسی نبود که مسئولیت نگهداری از او را بپذیرد. سفارت سریلانکا در تهران هم مسئولیتی نپذیرفت. از طرفی هزینه بیمارستان حدود ۱۸۰ میلیون تومان شده بود که در نهایت تمهیداتی اندیشیده شد تا مشکلاتش حل شود./ تابناک