احزاب حاکم کردستان به توافق نزدیک می‌شوند؟

چند روز پیش، منابع رسانه‌ای اعلام کردند که دو حزب اتحادیه میهنی و دموکرات کردستان عراق بر سر حل اختلافات و مشکلات فیمابین از جمله نامزد پست ریاست جمهوری و پرونده انتخابات منطقه کردستان به توافق رسیده‌اند و سایر احزاب سیاسی در منطقه کردستان نیز راه خود را مشخص کرده‌اند؛ به این ترتیب که جنبش «الجیل الجدید» قصد خروج از پارلمان منطقه کردستان را دارد و التغییر به دنبال تشکیل «شورای عالی احزاب سیاسی کردستان» است.

نشست بارزانی و بافل طالبانی 

اوایل آگوست [اواسط مرداد] گذشته در اربیل، یک نشست میان «مسعود بارزانی» رئیس حزب دموکرات کردستان و «بافل طالبانی» رئیس اتحادیه میهنی کردستان عراق با حضور «فؤاد حسین» وزیر خارجه عراق به منظور مناقشه بر سر پست ریاست‌جمهوری میان دو حزب و نیز فراخوان «سید مقتدی الصدر» رهبر جریان صدر برای انحلال پارلمان و سپس برگزاری انتخابات زودهنگام، برگزار شد.

دو طرف یک تیم مذاکراتی مشترک برای بررسی مسائل و امور فیمابین تشکیل دادند و چندین بار به دور از چشم رسانه‌ها و دوربین‌ها تشکیل گفت‌وگو کردند. وبگاه «Draw» به نقل از منابع آگاه و مسئولان ارشد در هر دو حزب، نوشت که «این تیم مشترک، بر ضرورت دستیابی به یک توافق فوری و راهبردی برای رفع مشکلات باقی مانده بین دو طرف سپس بر عقد یک توافق بلندمدت دیگر مشابه توافق راهبردی بین جلال طالبانی و مسعود بارزانی در سال ۲۰۰۵ تأکید کردند».

نشست الاطار التنسیقی (چارچوب هماهنگی) و بارزانی

پس از آن بود که حزب دموکرات کردستان عراق تصمیم خود را مبنی بر تداوم حضور در روند سیاسی و تشکیل دولت آتی اتخاذ کرد زیرا این حزب معتقد بود که دوری از روند سیاسی عراق دارای تاثیر منفی و مستقیم بر دولت مسرور بارزانی خواهد بود. زیرا یک هفته پیش از این تصمیم، یک هیأت از کمیته هماهنگی شیعیان «الاطار التنسیقی» (چارچوب هماهنگی) در دیدار جداگانه با مسعود بارزانی و بافل طالبانی آن‌ها را متقاعد کردند که در روند سیاسی عراق حضور داشته باشند.

بر اساس اطلاعات موجود، مسعود بارزانی به هیأت «چارچوب هماهنگی» اعلام کرد که هیچ مشکلی با نامزد حزب یکیتی [اتحادیه میهنی]، حتی اگر «برهم صالح» باشد ندارد. با این حال، برخی منابع اعلام کردند که دو حزب بر سر نامزدی «لطیف رشید» برای تصدی پست ریاست‌جمهوری توافق کردند.

احیای جبهه‌ واحد میان دو حزب بزرگ منطقه کردستان؟

چند روز پس از انتشار این خبر، روزنامه سعودی «الشرق الاوسط»، به نقل از یک مقام مسئول بلندپایه از «تغییر بنیادی» در مذاکرات میان دو حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان و احیای «‌جبهه‌ای واحد» برای حل و فصل همه جانبه اوضاع نوشت و تاکید کرد که دو حزب مذکور می‌خواهند با یک گزینه واحد برای نامزد ریاست‌جمهوری عراق عازم بغداد شوند.

این منبع که خواست به دلیل حساسیت مذاکرات، نامش فاش نشود، گفت: «تقریبا توافق شده است که دو حزب اصلی در منطقه کردستان عراق، با دو گزینه برای ریاست‌جمهوری در نشست بعدی پارلمان حاضر نشوند. دو حزب مذکور بر احیای یک جبهه متحد کُرد مانند گذشته توافق کردند و این امر ربطی به مذاکرات با نیروهای سیاسی در بغداد ندارد. این جبهه متحد تنها بر سر انتخاب رئیس جمهور مذاکره نمی‌کند، بلکه به دنبال اجرای معادله‌ سیاسی جدید در منطقه کردستان است».

این منبع کُرد از اظهار نظر در مورد این‌که آیا برهم صالح همچنان رئیس‌جمهور باقی خواهد ماند یا خیر، اظهار نظر نکرد و تنها گفت: یا نامزدی خود را پس می‌گیرد، خودداری کرد و گفت که مذاکرات درباره تغییرات مورد انتظار در داخل منطقه کردستان و توافق در خصوص آن، حل پرونده بغداد را تسهیل کرده است.

به نوشته این روزنامه، حزب دموکرات کردستان، پست‌های اجرایی را در منطقه کردستان بر عهده دارد در حالی که حزب طالبانی، مسئولیت نهادهای اداری و اقتصادی در حدود مرزهای شهر سلیمانیه را برعهده دارد. اما مذاکرات مستمر میان دو طرف، معادله نفوذ داخلی در منطقه کردستان را تغییر داده است.

پارتی: تفاهم‌هایی حاصل شده اما هنوز توافق نشده 

در سایه انتشار چنین اخباری، امروز (یکشنبه، ۱۸ سپتامبر)، «بسام علی» از رهبران حزب دموکرات کردستان عراق (پارتی)، اعلام کرد که این حزب هیچ خط قرمزی برای نامزدی ریاست‌جمهوری عراق ندارد. تفاهم‌هایی با اتحادیه میهنی کردستان حاصل شده و امور به سوی گشایش در حال حرکت است.

وی در عین حال تصریح کرد که پست ریاست جمهوری عراق یک حق انتخاباتی برای مردم منطقه کردستان است و متعلق به هیچ حزب یا نیروی سیاسی نیست... تفاهم‌های حاصله میان دو حزب را نمی‌توانم "توافق" بنامم».

این در حالی است که یک روز قبل‌تر، بافل طالبانی بر ضرورت رفتن کردها به بغداد در قالب یک تیم واحد برای مذاکره در خصوص حقوق منطقه کردستان تاکید کرد و گفت که در این صورت اهمیتی نخواهد داشت که چه کسی پست ریاست جمهوری عراق را بر عهده خواهد گرفت و سایر پست‌ها سهم طرف مقابلش می‌شود.

«فائق یزیدی» عضو اتحادیه میهنی کردستان نیز، امروز (یکشنبه)، در گفت‌و‌گو با «بغداد الیوم» اعلام کرد که حزب دموکرات همچنان به دنبال تصدی پست ریاست‌جمهوری است و پس از خروج جریان صدر از روند سیاسی، دستانش خالی شد، اکنون در تلاش است دستاوردهاییبرای خود کسب کند».

وی پیش‌بینی کرد که در جلسه انتخاب رئیس‌جمهور در پارلمان عراق، این دو حزب، دو نامزد جداگانه برای تصدی این پست پیشنهاد کنند. 

از سوی دیگر، «جعفر ایمینکی» از رهبران حزب دموکرات کردستان عراق در گفت‌وگویی تلویزیونی از تفاهمات خوب میان دو حزب اصلی منطقه کردستان سخن گفت و تاکید کرد که تفاهمات زیادی میان دو طرف حاصل شده که می‌تواند ملت کُرد را شگفت‌زده کند و موجب معرفی یک نامزد واحد برای تصدی پست ریاست‌جمهوری شود.

با سقوط صدام، پست ریاست‌جمهوری که بیشتر نماد حاکمیت و وحدت عراق محسوب می‌شود به احزاب کُرد رسید. در بین کردها نیز طبق توافق نانوشته‌ای حزب اتحاد میهنی کردستان نماینده خود را برای به دست گرفتن این پست معرفی کرد و حزب بارزانی‌ها نیز مدیریت منطقه کردستان را به دست گرفت. این شرایط البته در داخل منطقه کردستان به نفع حزب دموکرات تمام شد و این حزب توانست خود را حامی منافع کردها و اتحاد میهنی را نماینده حاکمیت عراق جا بزند و جایگاه بارزانی‌ها در میان قوم‌گرایان منطقه کردستان بیش از پیش تثبیت شد. بارزانی‌ها پس از انتخابات پارلمان اکتبر گذشته در عراق، بار دیگر به فکر تصدی پست ریاست‌جمهوری افتادند و تلاش کردند که پس از «جلال طالبانی»، «فؤاد معصوم» و «برهم صالح» که هر سه از عضو حزب اتحاد میهنی کردستان بوده و هستند، ریاست‌جمهوری را برای اولین بار به حزب خود بیاورند.

در سال ۲۰۱۸ نیز حزب دموکرات برای به دست گرفتن پست ریاست‌جمهوری خیز برداشت و «فؤاد حسین» که اکنون وزیر خارجه عراق است، به پارلمان معرفی شد، اما با اختلاف زیادی از رقیب خود یعنی «برهم صالح» شکست خورد.