همزمان با انتشار خبر‌هایی مبنی بر این که ارتش جمهوری آذربایجان قصد تحرکاتی را در منطقه دارد، "علی علیزاده" سفیر آذربایجان در ایران در توئیتی نوشت: وقت عمل است.

سفیر آذربایجان با انتشار فیلمی با ادعای قاچاق سلاح به منطقه "خانکندی" که ارمنستان آن را استپاناکرت می‌داند، نوشته است: واقعیت دیگر مربوط به قاچاق غیرقانونی مهمات نظامی توسط جدایی طلبان ارمنی به خانکندی است.

بیشتر بخوانید

•  تحرکات ارتش جمهوری آذربایجان در مرز ایران و ارمنستان/احتمال جنگ جدید در منطقه

وی در ادامه این توئیت با اعتراض به آنچه وی سکوت نمایندگان خارجی درخصوص این اقدام خوانده است، نوشت: چرا نمایندگان خارجی که روزانه در خصوص اقدامات مسالمت آمیز محیط زیست در جاده لاچین - خانکندی برگزار می‌شود اظهار نظر می‌کنند، صدای خود را علیه این بی قانونی بلند نمی‌کنند؟

برخی گزارش‌های غیر رسمی حاکی از آن است که ارتش جمهوری آذربایجان قصد دارد به مناطقی در «سیونیک» منطقه هم مرز با ایران در ارمنستان حمله کند.

ارمنستان ۱۴ اسفندماه، جمهوری آذربایجان را به مسدود کردن تعمدی جاده لاچین ـ خانکندی بر خلاف مفاد توافق‌نامه آتش بس سه جانبه جنگ دوم قره‌باغ متهم و اعلام کرد که دولت باکو جمعیت ارمنی ساکن خانکندی را گروگان گرفته است تا به اهداف خود در خصوص مناقشه قره‌باغ برسد.

یک هفته پیش از آن و پس از رای دیوان بین‌المللی دادگستری، کامیون‌ها و خودرو‌های حامل کمک‌های بشردوستانه کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بدون مانع از دالان لاچین رد شده و به خانکندی مرکز قره باغ رفتند.

بر اساس مفاد تفاهم‌نامه آتش بس سه جانبه جنگ دوم قره باغ، نیرو‌های روسی حافظ صلح، تضمین کننده تردد ایمن از جاده لاچین ـ خانکندی هستند، ولی این نیرو‌ها در هفته‌های اخیر در برابر اعتراضات سازماندهی شده توسط دولت جمهوری آذربایجان و نیز محدود شدن تردد در این مسیر جاده‌ای سکوت کرده‌اند.

جیحون بایراموف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان چند روز پیش در جریان سفر سرگئی لاوروف همتای روسی خود خواستار ایجاد پاسگاه کنترل مرزی در ابتدای جاده لاچین ـ خانکندی شد، ولی لاوروف اعلام کرد که نیازی به دایر کردن پاسگاه در این مسیر نیست و نیرو‌های روسی امنیت تردد را تضمین می‌کنند.

جمهوری آذربایجان طی سه ماه ماه گذشته اعلام کرده که گذرگاه لاچین برای عبور و مرور غیرنظامیان باز است، اما در مقابل ارمنستان می‌گوید که مقامات باکو با سازماندهی عوامل خود تحت عنوان نیرو‌های مدنی و فعالان محیط زیست، مانع از انتقال سوخت، مواد غذایی و اقلام پزشکی به شهر خانکندی شده و به این طریق، موجب فراهم شدن بستر فاجعه انسانی در این منطقه شده‌اند.

دیوان بین‌المللی دادگستری ۱۰ روز پیش حکم قانونی و الزام آور (با شماره ۱۳-۲) را در مورد آخرین درگیری‌های حقوقی در منازعات طولانی مدت میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر قره باغ صادر کرده و خواستار رفع محدودیت و برقراری تردد در مسیر جاده لاچین ـ خانکندی شد.

پس از جنگ پاییز سال ۲۰۲۰ بین جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان معاهده آتش بس سه جانبه‌ای بین روسیه ـ جمهوری آذربایجان ـ ارمنستان امضا شد، اما تکلیف خانکندی مرکز قره‌باغ به صورت نامشخص رها شد.

بر اساس یکی از مفاد آتش بس سه جانبه، طرفین متعدد به ایجاد گذرگاه بین خانکندی و خاک ارمنستان از طریق شهر لاچین و نیز گذرگاه بین بخش شرقی خاک جمهوری آذربایجان به سمت نخجوان شدند که از همان ماه‌های نخست، گذرگاه لاچین برای طرف ارمنستان باز شد، ولی ارمنستان تاکنون در خصوص ایجاد گذرگاه جدید بین بخش شرقی و خاک جمهوری خودمختار نخجوان اقدامی نکرده و این موضوع را خارج از تعهد امضا شده عنوان می‌کند.

پس از جنگ دوم قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ که با قرارداد آتش بسی به میانجیگری روسیه به پایان رسید، سه تا ۶ هزار نیروی حافظ صلح روسی در منطقه حاضر شده و تلاش خود را برای برقراری آتش بس بین طرفین آغاز کردند، ولی در مدت ۳۰ ماه گذشته، آتش بس بین طرفی آذری و ارمنی بار‌ها نقض شده است.