انتخابات ترکیه | قیلیچدار اوغلو برنده انتخابات؟ + تصویر

انتخابات ترکیه آغاز شد. انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان ترکیه، امروز صبح آغاز شد و تا عصر امروز «یکشنبه، ۲۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲» ادامه خواهد داشت. دولت این کشور انتشار هر گونه خبر، پیش‌بینی و اظهار نظر درمورد نتایج انتخابات ترکیه را تا پایان روند رای‌گیری ممنوع کرده است.

بیشتر بخوانید: وضعیت عجیب اردوغان و یک مرد در انتخابات ترکیه خبرساز شد + فیلم

رای‌گیری در یکی از سرنوشت‌سازترین انتخابات تاریخ یکصد سال اخیر ترکیه  پایان یافت. شبکه تلویزیونی TRT ترکیه نوشت که نتایج اولیه انتخابات ریاست جمهوری ترکیه نشان می‌دهد که اردوغان پیشتاز انتخابات است

 درصد آرای اردوغان کاهشی و قلیچدار افزایشی است. باید منتظر بود و دید که آیا انتخابات به دور دوم می کشد؟

 تا کنون ۸۰ درصد آرا شمارش شده است

به‌روزرسانی: ساعت ۲۲:۴۰ تاریخ ۲۴ اردیبهشت

اختلاف اردوغان و کلیچدار اوغلو به ۷ درصد رسید

با شمارش بیش از ۸۰ درصد آرای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه اردوغان با ۵۰.۶۶ درصد و کلیچدار اوغلو با ۴۳.۵۳ درصد به اختلاف ۷ درصدی رسیدند

امروز ساعت هشت صبح به وقت ترکیه، پراهمیت‌ترین انتخابات سال ۲۰۲۳ در این کشور آغاز شد. رقابت شدید میان دو نامزد اصلی ریاست جمهوری، رجب طیب اردوغان و کمال قیلیچداراوغلو، دو چهره سیاسی مخالف، به‌ویژه در شرایط بحرانی فعلی، این انتخابات را هرچه بیشتر در مرکز توجه قرار می‌دهد.

کشور ترکیه، با توجه به سیاست‌های اقتصادی نامتعارف اردوغان، با بحران اقتصادی پیچیده‌ای دست‌وپنجه نرم می‌کند. بحرانی که زمین‌لرزه کشنده ماه فوریه و تخریب صدها هزار منزل مسکونی آن را تشدید کرد.

جمعیت زیادی امروز پای صندوق‌های رای رفته‌اند و به نظر می‌رسد درصد مشارکت مردم در این دور از انتخابات، از دور قبلی فراتر رود.

احتمال برنده شدن چه کسی بیشتر است؟

یکی از ناظران انتخاباتی در شهر استانبول ترکیه به الجزیره گفت: «به نظر می‌رسد قیلیچداراوغلو برنده دور اول انتخابات شود چرا که حمایت بالایی را از سوی ترک‌ها جلب کرده است».

اردوغان در گفتگو با خبرنگاران ابراز امیدواری کرد که نتیجه انتخابات برای کشور مفید باشد. او گفت: «من از خدا می‌خواهم که امروز عصر، پس از پایان شمارش آرا، نتیجه برای آینده کشور ما و برای دموکراسی ترکیه خوب باشد.»

دویچه‌وله در گزارشی می‌نویسد: دو سوم آلمانی‌ها ترجیح می‌دهند ازدوغان از قدرت کنار برود. آلمان با حدود ۱.۵ میلیون نفر رای‌دهنده ترک، بیشترین تعداد مهاجران از ترکیه را در خوی جای داده است.

وکیل محرم اینجه، نامزد سابق ریاست جمهوری که چند روز قبل از انتخابات از دور رقابت کناره‌گیری کرد، در توییتی علیه کمال قیلیچداراوغلو، نوشت: «امروز با دوستانم رای می‌دهم تا کمال قیلیچداراوغلو پس از این در کنار نوه‌هایش به دور از استرس و سیاست استراحت کند».

چهره اصلی اپوزیسون ترکیه و رهبر حزب جمهوری خلق، کمال قیلیچداراوغلو نیز پس از انداختن رای خود به صندوق، به شعار کمپین انتخاباتی خود اشاره کرد و گفت: «قول می‌دهم بهار می‌آید». او همچنین اضافه کرد که همه ما دلتنگ دموکراسی در این کشور هستیم.

هر سه نامزد ریاست جمهوری، رجب طیب اردوغان، کمال قیلیچداراوغلو و سینان اوگان رای خود را به صندوق انداخته‌اند.

هر دو نامزد انتخاباتی وعده‌هایی مبنی بر رسیدگی به بحران اقتصادی و مسکن‌سازی برای خسارت‌دیدگان زلزله مطرح کردند اما هر کدام برای رسیدن به هدف مورد نظر روش‌های متفاوتی را در پیش گرفته‌اند.

همانطور که رسانه‌های خارجی بارها تاکید کرده‌اند، این انتخابات، حساس‌ترین رقابت کل دوران قدرت اردوغان و البته دوران حاضر، سخت‌ترین دوره سیاسی برای اوست.

ترک‌ها در انتخابات امروز، رئیس جمهوری و همچنین ۶۰۰ عضو پارلمان ترکیه را برای پنج سال آینده تعیین می‌کنند. اگر در دور اول رقابت‌ها، یکی از نامزدها بیش از ۵۰ درصد آرا را کسب کند، برای پنج سال آینده ریاست دولت ترکیه را بر عهده خواهد داشت. مقامی که در رفراندوم سال ۲۰۱۷ این کشور، اختیارات گسترده‌ای گرفت.

در صورتی که هر دو نامزد رای زیر ۵۰ درصد بگیرند، انتخابات به دور دوم یعنی ۲۸ مه موکول می‌شود.

شهروندان ترکیه در صف رای‌گیری برای انتخابات ترکیه

واکنش ایلان ماسک به محدودیت توییتر در جریان انتخابات ترکیه

توییتر به دلیل محدود کردن محتوا برای کاربران ترکیه یک روز قبل از انتخابات یکشنبه، مورد انتقادات زیادی قرار گرفت. این شرکت شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد که با توجه فرآیندهای قانونی و اطمینان از اینکه توییتر در کشور ترکیه همچنان در اختیار کاربران باشد، دسترسی به برخی از انواع محتوا محدود شده است. ایلان ماسک نیز روز شنبه از این تصمیم حمایت کرد.

او امروز در پاسخ خبرنگار بلومبرگ که در توییتی از سانسور توییت‌های مخالفان دولت توسط توییتر خبر داد، نوشت: باید میان ممنوعیت کامل توییتر و محدون کردن برخی از توییت‌ها یکی را انتخاب می‌کردیم. همه شبکه‌های اجتماعی چنین محدودیت‌هایی را اعمال می‌کنند اما تفاوت توییتر در این است که درمورد آن شفافیت دارد.

اروپا، چشم در راه نتیجه انتخابات ترکیه

از زمانی که ترکیه نتوانست به اتحادیه اروپا بپیوندد و این مساله از اولویت کاری اتحادیه خارج شد، روابط اردوغان و این بلوک ۲۷ عضوی دچار تشنج شده است.

از سوی دیگر اعضای اصلی ناتو، نسبت به روابط نزدیک اردوغان با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه هشدار داده و اظهار نگرانی کرده‌اند که ترکیه برای دور زدن تحریم‌ها علیه مسکو مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این انتخابات نه‌تنها مسیر سیاست‌های داخلی کشور بلکه سرنوشت پیوستن سوئد به ناتو که ترکیه یکی از اعضای آن است را نیز مشخص می‌کند. بیشتر اعضای ناتو با درخواست پیوستن فنلاند و سوئد به این سازمان موافقت کرده‌اند و تنها ترکیه و مجارستان هستند که آن را تایید نمی‌کنند.

اخیرا مساله قرآن‌سوزی در سوئد و نفرت‌پراکنی نسبت به اردوغان نیز اوضاع را وخیم‌تر و گفتگوها پیرامون پیوستن این کشور به ناتو را متوقف کرد.

زلزله‌زدگان در انتخابات ترکیه به چه کسی رای می‌دهند؟

هم‌زمان با برگزاری سراسری انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی در ترکیه، صندوق‌های اخذ رای سیار نیز در مناطق زلزله‌زده جنوبی نیز مستقر شدند.

به گفته مقامات و رسانه‌های ترکیه، بسیاری از زلزله‌زدگان ۶ فوریه (۱۷بهمن ۱۴۰۰) که شهرها و خانه‌های خود را ترک کردند، هم‌اکنون برای شرکت در انتخابات به محل سکونت خود برگشته‌اند. در زلزله بهمن‌ماه بیش از ۵۰ هزار نفر از استان‌های جنوبی ترکیه جان باختند.

 

 

بنا بر گزارش رسانه‌های ترکیه، استان‌های مناطق جنوبی ترکیه که بیش از ۹ میلیون رأی دارند، به صورت سنتی بیشتر هوادار حزب عدالت و توسعه و رجب طیب بودند، اما اکنون دچار دودستگی شده‌اند؛ برخی همچنان از اردوغان دفاع می‌کنند و برخی دیگر نیز از نحوه پاسخ‌دهی دولت به مطالبات زلزله‌زدگان ناامید شدند و از قلیچدار اوغلو حمایت می‌کنند.

انتخابات ترکیه و آینده روابط آنکارا و تهران

اردوغان و قلیچدار اوغلو هر دو بر تقویت روابط با ایران تأکید دارند. بااین‌حال جهان‌بینی این افراد بر رفتار سیاسی و روابط منطقه‌ای آنها تأثیرگذار خواهد بود.

روابط ترکیه و ایران از قرن پانزدهم میلادی یعنی از زمان امپراتوری عثمانی در ترکیه و حکومت صفوی در ایران همواره متأثر از مذهب سنت در خلافت عثمانی و مذهب شیعه در حکومت صفوی تحت‌الشعاع رقابت‌های ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک بوده است. پس از اینکه امپراتوری عثمانی بر اثر پیمان سور بعد از جنگ جهانی اول از هم پاشید، ترکیه امروزی به رهبری مصطفی کمال معروف به آتاتورک پایه‌ریزی شد. در دوران پهلوی روابط ایران و ترکیه مبتنی بر الگوی رقابت و همکاری بود؛ اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و به‌خصوص بعد از حوادثی مانند تحولات جهان عرب، الگوی تعارض در روابط فی‌مابین هم نمایان شد. البته به طور کلی سطح تنش در روابط ایران و ترکیه اگرچه در بعضی مواقع مانند بحران سوریه افزایش پیدا کرده و گاهی حتی شکل خصومت‌آمیز هم به خود گرفته است؛ ولی همواره به شکل کنترل شده بوده و دو طرف سعی کرده‌اند با درک ملاحظات طرف مقابل در مواقع بحرانی به جای تشدید تنش‌ها به مدیریت تنش‌ها بپردازند.

در این میان تأثیر تغییر دولت‌ها در روابط دو کشور هم متغیر مهمی است که باید به بررسی آن پرداخت. در حال حاضر یکی از پرشورترین و نزدیک‌ترین رقابت‌های انتخاباتی در ترکیه بین رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور فعلی و کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق در جریان است. در این دوره از انتخابات ترکیه، تقریباً همه احزاب مخالف اردوغان در یک ائتلاف انتخاباتی به نام اتحاد ملت برای پایان‌دادن به دو دهه حکومت او منسجم شده‌اند. نتایج آخرین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که قلیچدار اوغلو با اختلاف اندکی پیشتاز است؛ ولی رأی افراد مردد همچنان می‌تواند مؤثر باشد.

اردوغان و قلیچدار اوغلو هر دو بر تقویت روابط با ایران تأکید دارند. بااین‌حال جهان‌بینی این افراد بر رفتار سیاسی و روابط منطقه‌ای آنها تأثیرگذار خواهد بود. ایران باید در برنامه بلندمدت خود با کشور ترکیه فارغ از اینکه قدرت در اختیار چه فردی است روابط مستحکم و رو به گسترشی را برنامه‌ریزی کند؛ ولی درعین‌حال باید برای تأمین منافع خود متناسب با چرخش قدرت در این کشور تاکتیک‌های مؤثری را نیز به کار گیرد.

در شرایط حاضر ایران با نحوه بازیگری ترکیه به رهبری اردوغان آشنایی دارد، همان‌طور که اردوغان هم شناخت دقیقی از سیاست در ایران پیدا کرده است. در طول بیش از دو دهه حکومت اردوغان تعداد رفت‌وآمدهای دیپلماتیک بین دو کشور بسیار زیاد بوده و هر دو طرف بر اهمیت گسترش روابط تأکید داشته‌اند. اسلام‌گرا بودن اردوغان جذابیت زیادی برای دولت ایران ایجاد کرده بود و در سال‌های ابتدایی روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه نزدیکی دو کشور را در پی داشت، مخصوصاً اینکه روابط ترکیه با اسرائیل به سردی گرایید و در مقاطعی هم کاملاً قطع شد.

در سمت دیگر پیروزی قلیچدار اوغلو هم می‌تواند عوارضی را در روابط دو کشور ایجاد کند. قلیچدار اوغلو میراث‌دار آتاتورک و کاندیدای غرب‌گرای انتخابات ترکیه است که وعده داده توجه بیشتری به آزادی، دمکراسی و حقوق بشر داشته باشد و ترکیه را به غرب نزدیک کند. او حتی وعده داده است که با اتخاذ سیاست‌های مناسب ترکیه را به عضویت اتحادیه اروپا در خواهد آورد. قلیچدار اوغلو همچنین وعده داده است که ساختار سیاسی ترکیه را به حالت قبل یعنی جمهوری پارلمانی تغییر خواهد داد. واضح است که تمایل آشکار قلیچدار اوغلو به سمت تعامل بیشتر با غرب به معنی شکل‌گیری نوعی تضاد مواضع در روابط تهران و آنکارا در بسیاری امور خواهد بود؛ زیرا به طور طبیعی ترکیه‌ای که سیاست اصلی و رسمی‌اش مبتنی بر پیوستن سریع به اتحادیه اروپا و نزدیکی به غرب باشد حتماً باسیاست کشورهای غربی در مورد ایران همراهی بیشتری خواهد کرد و در اعلام مواضع هم هماهنگی بیشتری با آنها نشان خواهد داد.

بااین‌حال یک دولت تازه به معنی فرصت‌های تازه هم هست. به‌طورکلی قلیچدار اوغلو حداقل تاکنون تمایل کمتری نسبت به اردوغان برای درپیش‌گرفتن یک سیاست توسعه‌طلبانه از خود نشان داده است. به همین دلیل احتمال کاهش تعارضات ایدئولوژیک بین دو کشور در صورت پیروزی آقای قلیچداراوغلو وجود دارد. همچنین انتظار می‌رود تنش‌های هویتی در منطقه قفقاز هم حداقل در کوتاه‌مدت کاهش یابد؛ زیرا هم علی‌اف با حضور ناشیانه در میتینگ اردوغان کار سختی برای اثبات وفاداری به دولت جدید خواهد داشت و هم اینکه اصلاحات دمکراتیک مدنظر آقای قلیچدار اوغلو و نیز تلاش برای بازگرداندن ساختار سیاسی به روال سابق می‌تواند تمرکز آنکارا را از مسائل منطقه‌ای کم کند. این مهم می‌تواند در کوتاه مدت فرصت مناسبی برای ایران در مناطق مختلف به‌خصوص در قفقاز و سوریه ایجاد کند تا به استحکام و تقویت مواضع خود بپردازد.

در نهایت نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که نباید تصور کرد بعد از انتخابات ترکیه و پیروزی هر کدام از طرفین سیاست‌های این کشور دچار تحول بنیادین خواهند شد، زیرا ترکیه یک قدرت منطقه‌ای رو به پیشرفت است که هم سرنوشت عمیقی با غرب دارد و درعین‌حال منافع زیادی در روابط با شرق هم برای خود متصور است. همچنین در روابط منطقه‌ای خود با رقبای سنتی مانند ایران روبرو است که باعث می‌شود با وجود تغییر دولت‌ها اما چهارچوب‌های کلی سیاست‌های این کشور همچنان پابرجا بمانند. ترکیه در منطقه و در روابط خود با همسایگان یک سری منافع حیاتی دارد که تحت زعامت هر دولتی برای تأمین آنها تلاش خواهد کرد؛ بنابراین آن چیزی که در روابط ترکیه با ایران و منطقه بعد از انتخابات ممکن است تغییر کند، بیشتر تغییرات تاکتیکی است؛ اگرچه در صورت موفقیت قلیچدار اوغلو و نهایی‌شدن عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا بعضی تغییرات رفتاری ترکیه ملموس‌تر خواهد بود.