جزئیات جدید از آتش‌سوزی در بازار شیراز

بازار وکیل شیراز حدود دو هفته پیش طعمه حریق شد، هرچند آتش زود خاموش شد و مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس هم گفت آتش فاجعه‌آمیز نبوده و بازار تاریخی آسیبی ندیده و فقط بخش‌هایی از آن سیاه شده و دوده گرفته است، اما تصاویر جدیدی که از این بازار منتشر شده نشان می‌دهد، آتش آنچنان که گفته شد، بدون آسیب و خسارت نبوده است.

به گزارش عرشه آنلاین، شامگاه یکشنبه هشتم آبان‌ماه ساعت ۲۳ و ۲۴ دقیقه، یکی از حجره‌های بازار وکیل جنوبی دچار حریق شد. این آتش‌سوزی به دلیل جوشکاری در مجاورت پارچه‌فروشی و مواد اشتعال‌زا به وقوع پیوست. آتش‌نشانی اعلام کرد که این حادثه خسارت جانی نداشته و مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس هم گزارش داد که بازار تاریخی وکیل آسیبی ندیده و فقط در راسته اصلی بازار وکیل جنوبی حدود ۲۰ «عرقچین» (پوشش مدور، پوشش‌های کم‌خیز گنبدی که معمولا برای پوشش زیرین بقعه‌ها به کار می‌رود) سیاه شده و دوده گرفته که با پاکسازی برطرف می‌شود.

حالا پس از گذشت دو هفته از آن ماجرا، سیاوش آریا ـ کنشگر و پژوهشگر میراث فرهنگی در استان فارس ـ به بازار وکیل رفته و تصاویری را از راسته‌ای که آتش در آن رخ داده بود، گرفته و در فضای مجازی منتشر کرده که نشان می‌دهد آتش‌سوزی بازار وکیل آنچنان که روایت شده  کم‌خسارت و یا بدون آسیب نبوده است.

این کنشگر میراث فرهنگی پس از گفت‌وگوهایی که با کسبه و بازاری‌ها درباره آتش‌سوزی و خطرهای احتمالی بعدی در بازار وکیل شیراز داشته است، اظهار کرد: آتش‌سوزی در پی سهل‌انگاری در فروشگاه پارچه و ملحفه‌فروشی هنگام جوشکاری رخ داده است و جرقۀ سیم جوش‌ها روی پارچه و ملحفه و چادرها افتاده و زود شعله‌ور شده است. نکته مهم این است که خوشبختانه حادثه در زمان تعطیلی بازار رخ داده و آتش‌نشانی هم به سرعت وارد عمل شده و از وقوع فاجعه‌ای بزرگ پیشگیری کرده است، ‌ ولی شوربختانه آثار ناشی از آن که سیاهی و به جا مانده دوده آتش است سراسر تاق‌های ضربی (عرق‌چین) و سقف بازار را تا انتهای بازار پوشاند و تیره کرد و چهره زشت و ناخوشایندی را به جای گذاشت.

آریا با این یادآوری که قدمت بازار وکیل شیراز به دوره زندیه می‌رسد و به فرمان کریمخان زند ساخته شده و در تاریخ ۱۷ تیرماه ۱۳۵۱خورشیدی با شماره ۹۲۴ به ثبت ملی رسیده است، افزود: این بازار به همراه دیگر آثار تاریخی دوره زندیه (ارگ کریمخانی، موزه پارس، گرمابه و مسجد وکیل و ...) در فهرست موقت سازمان جهانی یونسکو قرار دارد که مانع اصلی آن، ارتفاع غیرمجاز هتل آسمان در خیابان رودکی شیراز است که سال‌هاست بلاتکلیف مانده و میان دستگاه‌های گوناگون پاس کاری می‌شود. با این همه، وضعیت بازارتاریخی وکیل شیراز مناسب نیست و بیش از یک دهه است که کنشگران و کارشناسان میراث فرهنگی درباره خطرهای موجود از جمله سیستم برق‌کشی بازار هشدار می‌دهند، ولی شوربختانه مدیریت شهری و مسؤولان فرهنگی شیراز به ویژه اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نه تنها هشدارها را جدی نگرفته‌اند، بلکه به سادگی از کنار آن‌ها گذر کرده‌اند.

او ادامه داد: کاسبان بازار تاریخی وکیل شیراز هم از بی‌توجهی مدیریت شهری و مسؤولان فرهنگی شیراز گله دارند و می‌گویند تاکنون هیچ‌یک از آن‌ها برای بررسی و پیگیری و رفع تیرگی سقف بازار که چهره زشت و زننده‌ای هم به جا گذاشته است، مراجعه نکرده‌اند.

پژوهشگر و کنشگر میراث فرهنگی همچنین گفت: بازاریان نسبت به بی‌نتیجه بودن نشست‌ها و جلسه‌هایی که در شورای تامین استان برای رفع مشکلات بازار وکیل شیراز برگزار شده، ‌ گله دارند. از سویی، کاسبان بازار تاریخی وکیل شیراز از مسؤولان شهری به ویژه اداره میراث فرهنگی گله دارند و می‌گویند هیچ‌کدام از مدیران و مسؤولان پای کار نیامده‌اند. بازاریان حتی بیان کردند حاضرند خودشان هزینه‌های موجود و سیستم برق‌کشی بازار را از زیرزمین در کانال تعبیه‌شده انجام دهند. گویا اداره میراث فرهنگی و مدیریت شهری مانع است و هیچ‌گونه همکاری با آن‌ها ندارند. یکی از بازاریان می‌گوید ۱۰ سال است که موضوع سیستم برق‌کشی بازار را که بسیار خطرناک است و همانند آتش زیرخاکستر می‌ماند و بارها سازمان آتش‌نشانی هم هشدار داده است پیگیری می‌کنیم، ولی هنوز به نتیجه نرسیده‌اند. باید دید که آیا با وجود حادثه رخ داده باز هم مسؤولان شهری دست روی دست گذاشته و چشم به راه فاجعه‌ای بزرگتر خواهند ماند.

آریا تاکید کرد: تیرگی سقف بازار هرچه زودتر باید پاک و برطرف شود، زیرا چهره ناخوشایند و زشتی بر جای گذاشته و برای مراجعه‌کنندگان به بازار آزاردهنده است و در شأن جایگاه شیراز، شهر ادب، هنر و فرهنگ نبوده و نیست.

این کنشگر میراث فرهنگی همچنین تصاویری را از رهاشدگی سیم‌های برق در بازار تاریخی وکیل شیراز منتشر کرد و گفت: سیم‌ها و کابل‌های برق در بازار تاریخی وکیل‌الرعایای شیراز به حال خود رها شده و هر کدام رو به سویی دارند و هشدارهای کنشگران و کارشناسان میراث فرهنگی تا کنون به جایی نرسیده است.

آریا اضافه کرد: وضعیت تأسیسات برق در بازار وکیل شیراز به گونه‌ای بسیار خطرناک کار گذاشته شده است و حکم بمبی را دارد که هر لحظه امکان منفجر شدن و بروز فاجعه‌ای را دارد. با این همه، مسؤولان شهری و فرهنگی استان بویژه متولی آثار تاریخی، یعنی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از کنار این موضوع مهم به سادگی گذشته و آن را نزدیک یک دهه است به حال خود رها کرده‌اند. از سویی، سازمان آتش‌نشانی بارها در این‌باره هشدار داده و گزارش‌هایی را از وضعیت نابهنجار و درهم و برهم سیم و کابل‌های برق را در روزنامه‌ها منتشر کرده است.

محمدهادی قانع ـ  رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری شیراز ـ نیز پس از آتش‌سوزی بازار وکیل جنوبی هشدار داد که حادثه آتش‌سوزی در بازارهای قدیمی می‌تواند به فاجعه‌ای غیر قابل جبران منجر شود و از دست دادن یک بافت و سبک تاریخی را به دنبال داشته باشد. بنابراین ضروری است با حذف خطرات و ریسک‌های بزرگ، احتمال وقوع حریق را به حداقل رساند و یا با مدیریت دقیق و کنترل، خطرات ناشی از آن را کاهش داد که این امر قطعا با همکاری کسبه بازار امکان پذیر خواهد بود./ ایسنا