سافت استارتر یا راه انداز نرم چیست و چرا باید از آن استفاده کنیم؟

سافت استارتر چیست؟

سافت استارتر یا راه انداز نرم، یکی از تجهیزاتی است که برای راه اندازی الکتروموتورها استفاده می‌شود. این دستگاه به منظور کاهش تنش‌های مکانیکی و الکتریکی در هنگام راه‌اندازی موتورهای الکتریکی، مخصوصاً موتورهای القایی (آسنکرون)، به کار می‌رود. در این مقاله به بررسی دقیق مفهوم Soft Starter، کاربردها، تفاوت آن با درایو کنترل دور موتور، برندهای معروف و انواع آن خواهیم پرداخت.

در انتها نیز فروشگاهی معتبر برای استعلام قیمت سافت استارتر معرفی خواهیم کرد.

سافت استارتر یک دستگاه است که به طور موقت ولتاژ ورودی به موتور را کاهش می‌دهد تا از شوک‌های الکتریکی و مکانیکی هنگام راه‌اندازی جلوگیری کند. این کاهش ولتاژ معمولاً در زمان راه‌اندازی موتور انجام می‌شود و پس از رسیدن موتور به سرعت نامی، سافت استارتر به تدریج ولتاژ کامل را به موتور اعمال می‌کند.

سافت استارترها معمولاً از تریستورها برای کنترل ولتاژ استفاده می‌کنند. تریستورها نیمه‌هادی‌هایی هستند که جریان را تنها در یک جهت هدایت می‌کنند و از این خاصیت برای کنترل ولتاژ اعمالی به موتور بهره می‌گیرند.

چرا از سافت استارتر استفاده می شود؟

هنگامی که یک الکتروموتور سه فاز با توان بالا در شبکه شروع به کار کند، جریان زیادی از شبکه کشیده می‌شود. این جریان بالا، ممکن است باعث افت ولتاژ شدید خط شود که روی سایر تجهیزات نیز ممکن است آثار مخربی را ایجاد کند.

علاوه بر این، جریان راه اندازی بالا، باعث ایجاد حرارت در خود الکتروموتور نیز می‌شود. در نتیجه، استهلاک، آسیب دیدن سیم پیچ ها و کاهش عمر مفید الکتروموتور نیز رخ می‌دهد.

با استفاده از راه انداز نرم، می توانیم ولتاژ راه اندازی الکتروموتور را کاهش دهیم. در نتیجه کاهش ولتاژ راه اندازی، جریان کمتری در لحظه راه اندازی از شبکه کشیده می‌شود و آسیب کمتری نیز به شبکه وارد می‌شود.

لازم به ذکر است که این تجهیز، فقط توانایی راه اندازی و توقف موتور به صورت نرم را دارد. ولی کنترل دور و سرعت الکتروموتور را به صورت اختصاصی نمی توان با سافت استارتر انجام داد.

سافت استارتر چه کاربردهایی دارد؟

از این تجهیز در تجهیزات و دستگاه‌های زیادی در صنعت استفاده می‌شود. این روش بیشتر برای الکتروموتورهایی در صنعت مناسب است که با سرعت ثابتی کار می‌کنند. برخی از کاربردهای رایج سافت استارترها عبارتند از:

1. پمپ‌ها: برای جلوگیری از شوک‌های هیدرولیکی و مکانیکی در سیستم‌های پمپاژ آب یا سیالات دیگر.
2. فن‌ها و بلورها: برای کاهش تنش‌های مکانیکی و جلوگیری از آسیب به قطعات متحرک.
3. کمپرسورها: برای کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر موتور.
4. نوار نقاله‌ها: برای جلوگیری از سایش و پارگی نوارها و کاهش نیروی وارده بر تجهیزات.
5. آسیاب‌ها: برای کنترل گشتاور و کاهش سایش و پارگی تجهیزات مکانیکی.

مزایای استفاده از سافت استارتر چیست؟

با توجه به مواردی که گفته شد، استفاده از Soft Starter برای راه اندازی الکروموتورها، مزایای بسیاری دارد. که در ادامه بخشی از آن ها را بیان می‌کنیم:

• کاهش مصرف انرژی: با کاهش ولتاژ اولیه، مصرف انرژی در زمان راه‌اندازی موتور کاهش می‌یابد.
• افزایش عمر موتور: کاهش تنش‌های الکتریکی و مکانیکی، عمر موتور و تجهیزات وابسته را افزایش می‌دهد.
• کاهش جریان راه‌اندازی: سافت استارتر جریان راه‌اندازی را به شدت کاهش می‌دهد که این امر می‌تواند به کاهش سایز کابل‌ها و تجهیزات حفاظتی کمک کند.
• کنترل گشتاور: Soft Starter امکان کنترل دقیق گشتاور را فراهم می‌کند، که برای کاربردهایی که نیاز به شروع نرم و بدون شوک دارند، بسیار مفید است.
• کاهش نویز و ارتعاش: با کاهش شوک‌های مکانیکی و الکتریکی، نویز و ارتعاش نیز کاهش می‌یابد.

چه تفاوت هایی بین سافت استارتر و اینورتر وجود دارد؟

سافت استارتر و درایو کنترل دور موتور (VFD) دو دستگاه الکترونیکی هستند که هر دو برای کنترل موتورهای الکتریکی استفاده می‌شوند، اما کاربردها و عملکردهای متفاوتی دارند که در ادامه به صورت دسته‌بندی شد، هر یک را توضیح می‌دهیم:

1. کنترل دور موتور: سافت استارتر تنها ولتاژ را در زمان راه‌اندازی کاهش می‌دهد، در حالی که درایو کنترل دور موتور امکان کنترل دقیق سرعت موتور در حین عملکرد را فراهم می‌کند.
2. هزینه: راه اندازهای نرم، معمولاً ارزان‌تر از درایوهای کنترل دور موتور هستند، چرا که پیچیدگی کمتری دارند.
3. کاربردها: سافت استارترها بیشتر برای کاربردهایی استفاده می‌شوند که نیاز به شروع نرم دارند، در حالی که درایو کنترل دور موتور برای کاربردهایی که نیاز به کنترل دقیق سرعت در حین عملکرد دارند، مناسب‌تر است.
4. اندازه و وزن: سافت استارترها عموماً کوچکتر و سبک‌تر از درایوهای کنترل دور موتور هستند، چرا که قطعات کمتری دارند.
5. پیچیدگی نصب و راه‌اندازی: سافت استارترها ساده‌تر نصب می‌شوند و نیاز به تنظیمات پیچیده‌ای ندارند، در حالی که درایوهای کنترل دور موتور نیاز به تنظیمات دقیق‌تری دارند.

سافت استارتر چه انواعی دارد؟

این تجهیز بسته به نوع کاربرد و عملکرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:

• ولتاژ ثابت: این نوع، ولتاژ را در یک سطح ثابت کاهش می‌دهند و پس از گذشت زمان مشخصی ولتاژ کامل را به موتور اعمال می‌کنند.
• تنظیم پذیر: این نوع سافت استارترها امکان تنظیم ولتاژ و زمان راه‌اندازی را فراهم می‌کنند و برای کاربردهایی که نیاز به تنظیمات دقیق دارند، مناسب هستند.
• هوشمند: این مدل دارای سیستم‌های کنترل پیشرفته و قابلیت ارتباط با سایر سیستم‌های کنترلی در کارخانه هستند. این سافت استارترها معمولاً قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند تشخیص خطا، نمایشگرهای دیجیتال و ارتباط با شبکه‌های صنعتی دارند.
• کاهنده گشتاور: این نوع از سافت استارترها برای کاربردهایی که نیاز به کاهش گشتاور اولیه دارند، به کار می‌روند. این دستگاه‌ها به ویژه در موتورهایی که به صورت مستقیم به بارهای سنگین متصل هستند، مفید هستند.

نکات فنی در انتخاب سافت استارتر

برای انتخاب یک سافت استارتر مناسب باید به نکات فنی مختلفی توجه کنید. راه انداز نرم باید متناسب با توان موتور انتخاب شود. انتخاب تجهیز با ظرفیت نامناسب می‌تواند به عملکرد ضعیف یا خرابی دستگاه منجر شود. جریان نامی سافت استارتر باید با جریان نامی موتور همخوانی داشته باشد. این مشخصه بسیار مهم است و باید با دقت بررسی شود.

در هنگام انتخاب این دستگاه، باید توجه کنید که ولتاژ ورودی و خروجی آن با ولتاژ شبکه و موتور مطابقت داشته باشد.

نوع بار متصل به موتور (مثل پمپ، فن، نوار نقاله و ...) باید در انتخاب این دستگاه مدنظر قرار گیرد. برخی از سافت استارترها برای بارهای خاصی طراحی شده‌اند.

برخی سافت استارترها دارای قابلیت‌های حفاظتی نظیر حفاظت در برابر افزایش دما، ولتاژ، جریان و ... هستند که می‌تواند در افزایش عمر موتور و تجهیزات مفید باشد.

در نهایت برای انتخاب این تجهیز، محیط نصب آن نیز اهمیت دارد. اگر محیط دارای شرایط سخت (مثل گرد و غبار، رطوبت بالا و ...) است، باید از دستگاه‌هایی مناسب برای چنین شرایطی استفاده شود.

کلام آخر

سافت استارترها ابزارهای بسیار مفیدی برای کنترل راه‌اندازی موتورهای الکتریکی هستند. این دستگاه‌ها با کاهش ولتاژ اولیه، از شوک‌های الکتریکی و مکانیکی جلوگیری می‌کنند، مصرف انرژی را کاهش داده و عمر تجهیزات را افزایش می‌دهند. انتخاب و استفاده صحیح از این دستگاه، می‌تواند به بهبود عملکرد و کاهش هزینه‌های نگهداری در صنایع مختلف کمک کند.

تسلا کالا، مرجع آنلاین فروش انواع تجهیزات برق صنعتی است که برندهای معتبر سافت استارتر را با مشاوره فنی رایگان، قیمتی رقابتی و ارائه فاکتور رسمی، ارائه می‌دهد.