اگزوز فن چیست ؟ آشنایی با اگزوزفن و کاربرد های آن

اگزوز فن یا اگزاست فن یکی از اجزای اصلی سیستم‌های تهویه است که به‌ویژه در محیط‌های صنعتی برای بهبود کیفیت هوا به کار می‌رود. این دستگاه‌ با مکش هوا از محیط و خروج آن، فضا را از آلودگی‌ها، رطوبت و گازهای نامطبوع پاکسازی می‌کنند. انواع مختلفی از اگزوزفن‌ها وجود دارند که بر اساس نیاز و شرایط مختلف طراحی شده‌اند.

اگزوز فن چیست؟

اگزوز فن، دستگاهی است که با مکش هوا، به خروج هوای نامطلوب مانند هوای گرم، مرطوب، یا آلوده از محیط کمک می‌کند. برخلاف فن‌های دمنده که هوا را به داخل فضا می‌دمند، اگزوز فن‌ها هوا را به خارج از محیط هدایت می‌کنند. این دستگاه معمولاً در مکان‌هایی نصب می‌شود که تهویه طبیعی کافی نباشد یا جایی که رطوبت و آلودگی زیاد باشد، مثل آشپزخانه‌ها، کارگاه‌ها یا کارخانه‌ها.

انواع اگزوز فن بر اساس نوع طراحی

اگزوز فن‌ها بر اساس نوع طراحی و کاربردی که دارند به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند که هر کدام از این مدل‌ها برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند و کارایی‌های متفاوتی دارند.

اگزوز فن حلزونی

اگزوز فن‌های حلزونی به دلیل طراحی خاص خود، برای جاهایی که نیاز به مکش بالا دارند، مناسب هستند. این نوع فن‌ها هوا را از مرکز دستگاه وارد کرده سپس به وسیله‌ی پروانه‌های حلزونی آن را به بیرون هدایت می‌کنند.

معمولاً در صنایع و مکان‌های بزرگ مانند بیمارستان‌ها و کارگاه‌های صنعتی می توان از این نوع اگزوز فن صنعتی استفاده کرد و باید در نظر داشته باشید هر چه قدرت مکندگی آن بالاتر باشد قیمت اگزاست فن مکنده در نوع حلزونی نیز به مراتب بالاتر می رود.

اگزوز فن سانتریفیوژ

اگزوز فن سانتریفیوژ برای فضاهایی که نیاز به فشار هوا و تهویه‌ی بالا دارند، مناسب است. این نوع فن‌ها با استفاده از نیروی گریز از مرکز، هوا را از محیط مکیده و به بیرون هدایت می‌کنند. در مکان‌هایی که نیاز به تهویه در شرایط سخت‌تری مثل وجود گازهای خطرناک و آلاینده‌های شدید وجود دارد، از این مدل استفاده می‌شود.

اگزوز فن ماینر

اگزوز فن‌های ماینر مخصوصاً برای دستگاه‌های استخراج ارز دیجیتال طراحی شده‌اند. این فن‌ها با قدرت مکش بالا و طراحی خاص، به خنک کردن دستگاه‌های ماینینگ کمک می‌کنند. از آنجا که این دستگاه‌ها تولید حرارت زیادی دارند، استفاده از آن برای جلوگیری از داغ شدن و آسیب رسیدن به دستگاه‌ها ضروری است.

اگزوز فن ضد انفجار

این نوع اگزوز فن مکنده برای محیط‌های حساس و خطرناک که امکان وجود گازهای قابل اشتعال وجود دارد، طراحی شده است. با دارا بودن ویژگی‌های خاص مانند موتورهای ضد انفجار، این فن‌ها می‌توانند بدون ایجاد جرقه یا خطر، هوای آلوده را از محیط خارج کنند.

اگزاست فن سقفی

اگزاست فن‌های سقفی برای تهویه فضاهای بسته و کوچک مانند اتاق‌ها و دفاتر مناسب هستند. این اگزاست فن کوچک به سقف متصل می‌شود و به طور مستقیم مانند یک هواکش سقفی، هوای داخل اتاق را به بیرون هدایت می‌کند. این مدل‌ها اغلب در مکان‌هایی با ارتفاع سقف پایین و فضای محدود استفاده می‌شوند.

فن اگزاست دیواری

اگزوز فن دیواری، همانطور که از نامش پیداست، به دیوار نصب می‌شود و به تهویه و جابجایی هوا کمک می‌کند. این مدل بیشتر در محیط‌های خانگی و تجاری کاربرد دارد و می‌تواند در دیوارهای خارجی یا پنجره‌ها نصب شود تا هوای آلوده را به خارج هدایت کند.

کاربرد های فن اگزاست

فن اگزاست در مکان‌هایی که تهویه طبیعی کافی نیست یا شرایط محیطی خاصی دارند، کاربرد دارند. از آشپزخانه‌های صنعتی و بیمارستان‌ها گرفته تا کارخانه‌های بزرگ و حتی محیط‌های خانگی، اگزاست فن‌ها می‌توانند به بهبود کیفیت هوا و حفظ سلامت افراد کمک کنند علاوه بر تهویه، این دستگاه‌ها می‌توانند در کاهش رطوبت و جلوگیری از رشد قارچ و باکتری نیز مؤثر باشند.

باید در نظر داشته باشید اگزوز فن ها که نقش اصلی را در خروج هوای آلوده به بیرون ایفا می‌کند، معمولاً در قسمت فوقانی فن هود آشپزخانه صنعتی و داخل کانال تهویه نصب می‌شوند.

اگزوز فن از چه اجزایی تشکیل شده است؟

اگزوز فن‌ها از چندین جزء کلیدی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه‌ی خاصی در عملکرد دستگاه دارند که عبارت اند از:

الکتروموتور

الکتروموتور قلب اصلی اگزوز فن صنعتی است که انرژی الکتریکی را به حرکت مکانیکی تبدیل می‌کند. این موتور با چرخاندن پروانه‌ها، هوا را مکش کرده و به بیرون هدایت می‌کند. نوع و قدرت موتور تأثیر زیادی بر کارایی و میزان مکش فن دارد.

پروانه یا فن

پروانه‌ها یا همان تیغه‌های فن، وظیفه اصلی جابجایی هوا را بر عهده دارند. با چرخش پروانه‌ها، هوا به داخل کشیده شده و سپس به بیرون هدایت می‌شود. طراحی و جنس پروانه‌ها می‌تواند در کارایی و صدای تولیدی دستگاه تأثیرگذار باشد.

صفحه برشی

صفحه برشی بخشی از ساختار فن اگزوز است که جهت جریان هوا را کنترل می‌کند. این صفحه به تنظیم و هدایت هوای خروجی کمک کرده و از بروز هرگونه نوسان در عملکرد دستگاه جلوگیری می‌کند.

سیستم انتقال قدرت

این سیستم وظیفه انتقال نیروی موتور به پروانه‌ها را دارد. بسته به نوع طراحی فن، انتقال قدرت می‌تواند به صورت مستقیم یا از طریق تسمه‌های مخصوص انجام شود.

قسمت حلزونی

قسمت حلزونی برای تقویت جریان هوا و مکش بیشتر استفاده می‌شود. طراحی حلزونی این بخش به گونه‌ای است که به هوای مکش شده جهت داده و آن را به سمت خروجی دستگاه هدایت می‌کند.

مزایای استفاده از اگزوز فن

استفاده از اگزاست فن مزایای زیادی برای ایجاد تهویه و گردش هوای محیط دارد. این دستگاه‌ها می‌توانند به کاهش رطوبت، بهبود کیفیت هوا و جلوگیری از ایجاد قارچ و باکتری کمک کنند بعلاوه آنها می‌توانند در جلوگیری از تجمع گازهای سمی و خطرناک در محیط‌های صنعتی و خانگی مؤثر باشند.

معایب هواکش اگزاست

یکی از معایب اصلی هواکش اگزاست، تولید سر و صدای زیاد است همچنین، این دستگاه‌ها تنها هوا را از محیط خارج می‌کنند و هوای تازه وارد نمی‌کنند؛ بنابراین، برای مکان‌هایی که نیاز به هوای تازه دارند، باید از سیستم‌های تهویه ترکیبی استفاده شود. این سیستم‌ها را باید با در نظر گرفتن شرایط مختلف فضای مورد نظر، طبق نظر کارشناسان، تهیه و استفاده کنید.

نحوه انتخاب فن اگزوز

عوامل مهمی در انتخاب اگزوز فن مناسب وجود دارد مانند نوع فن، میزان دبی یا هوادهی، تک‌فاز یا سه‌فاز بودن، که در هنگام انتخاب فن اگزوز باید به آن توجه کنیم بعلاوه موارد دیگری نیز در هنگام انتخاب آن مهم هستند که می توانند بر قیمت اگزوز فن تاثیر بگذارند. این معیارها عبارت اند از:

• وجود رطوبت نسبی در محیط
• اسیدی یا باز بودن هوای عبوری از فن
• مقدار دمای هوا
• طول کانال و ابعاد آن برای محاسبه میزان افت فشار استاتیکی
• نیاز و یا عدم نیاز به نصب موتور ضد انفجار و ضد جرقه
• طراحی بر حسب نوع فن (آکسیال یا سانتریفیوژ)
• معین کردن محل نصب هواکش
• اندازه‌گیری میزان افت فشار استاتیکی

سخن آخر

اگزوز فن‌ها از جمله ابزارهای حیاتی در تهویه محیط‌های صنعتی و خانگی هستند. با انتخاب درست و استفاده به‌جا از این دستگاه‌ها می‌توانید به بهبود کیفیت هوا و افزایش سلامتی کمک کنید.