آیا می توان حضانت فرزند را از پدر گرفت؟

هنگامی که یک زوج تصمیم به طلاق می گیرند، لازم است درباره موضوعات مهمی مانند محل زندگی فرزندان، هزینه های آن ها و سایر حقوق مرتبط با فرزندانشان تصمیم گیری شود.

تمام این مسئولیت ها و تصمیمات در یک واژه مهم به نام "حضانت" خلاصه می شود.

در زمان طلاق، حضانت فرزندان نیاز به تعیین وضعیت و تکلیف دارد.

در این مقاله، به طور جامع به موضوع حضانت فرزندان، انواع حضانت، شرایط سلب حضانت از پدر و قوانین جدید حضانت خواهیم پرداخت تا اطلاعات کامل و به روزی در اختیار شما قرار دهیم.

مفهوم حضانت

حضانت واژه ای عربی از ریشه "حضن" به معنای در آغوش گرفتن، نگهداری و پرورش کودک است.

در مفهوم قانونی و اجتماعی، حضانت به حمایت جسمی و عاطفی از کودکان توسط افرادی اطلاق می شود که قانون آن ها را برای این مسئولیت تعیین کرده است.

در قانون مدنی تعریف دقیقی برای حضانت نیامده، اما از نظر فقهی به معنای سرپرستی، تربیت و نگهداری از کودک تعبیر شده است.

نکته حائز اهمیت این است که حضانت با ولایت و قیمومیت تفاوت های اساسی دارد. حضانت فقط شامل مسئولیت های پرورشی و تربیتی کودک است و فرد مسئول دخالتی در امور مالی کودک ندارد. طبق ماده ۱۱۶۸ قانون مدنی، حضانت فرزندان هم حق و هم وظیفه والدین به شمار می رود.

انواع حضانت فرزند

حضانت فرزندان به طور کلی به دو نوع حضانت موقت و حضانت دائم تقسیم می شود.

حضانت موقت:

این نوع حضانت زمانی به یکی از والدین یا خویشاوندان نزدیک واگذار می شود که در مورد حضانت کودک اختلافاتی وجود داشته باشد. در چنین مواردی، دادگاه با صدور دستور موقت، برای مدتی مشخص حضانت کودک را به یکی از والدین یا اقوام درجه یک واگذار می کند. این نوع حضانت تنها تا زمانی ادامه دارد که دادگاه به طور قطعی درباره حضانت تصمیم گیری کند.

حضانت دائم:

حضانت دائم زمانی تعیین می شود که با توافق والدین یا حکم قطعی دادگاه، سرپرستی کودک به یکی از والدین یا خویشاوندان سپرده شود. با این حال، حضانت دائم همیشگی نیست و در صورت وجود شرایط خاص، دادگاه می تواند حضانت را از شخص مسئول سلب کند.

شرایط سلب حضانت فرزند از پدر

بر اساس قانون، حضانت فرزندان تا سن ۷ سالگی با مادر و پس از آن با پدر است. اما همواره مصلحت کودک در اولویت قرار دارد، و در شرایطی که مصلحت کودک اقتضا کند، حضانت از پدر سلب می شود. برخی از دلایل سلب حضانت از پدر عبارتند از:

• فساد اخلاقی و فحشا
• اعتیاد به الکل، قمار یا مواد مخدر
• اختلالات روانی
• سوءاستفاده جنسی یا اجبار کودک به کارهای غیراخلاقی
• ضرب و جرح شدید کودک
• محکومیت به حبس طولانی مدت

چگونه حضانت فرزند را از پدر بگیریم

یکی از بزرگ ترین دغدغه های والدین هنگام طلاق یا پس از آن، دریافت حضانت فرزندان است. طبق قانون، حضانت فرزندان زیر هفت سال به مادر سپرده می شود.

اگر مادری هستید که برای حضانت فرزند زیر هفت سال خود نگرانید، خیال تان راحت باشد که قانون در این مورد به نفع شماست.

اما پس از هفت سالگی، حضانت معمولاً با رعایت مصلحت کودک به پدر سپرده می شود، مگر اینکه مادر بتواند به دادگاه اثبات کند که پدر از صلاحیت لازم برای نگهداری و مراقبت از کودک برخوردار نیست.

در پاسخ به این سوال که چگونه حضانت فرزند را از پدر بگیریم، پیشنهاد می شود که از مشاوره و کمک یک وکیل خانواده که متخصص در بحث حضانت باشد بهره مند شوید.

به این نکته توجه داشته باشید همکاری با یک وکیل پایه یک دادگستری نیز تضمینی برای پیروزی در پرونده حضانت نیست، چراکه در نهایت دادگاه با توجه به مصلحت و رفاه کودک تصمیم می گیرد.

برای افزایش شانس موفقیت، جمع آوری مدارک و مستندات قوی اهمیت زیادی دارد. این مدارک می توانند شامل گواهی های پزشکی، گزارش های مددکاری اجتماعی و شهادت نامه های معتبر باشند که همه می توانند دادگاه را در بررسی صلاحیت والدین یاری کنند.

پس گرفتن حضانت فرزند از مادر

طبق قانون مدنی، کودکان تا سن هفت سالگی نیاز بیشتری به محبت و توجه مادر دارند، به همین دلیل حضانت آنها در این دوره معمولاً به مادر سپرده می شود، البته مشروط بر این که مصلحت کودک حفظ شود.

در صورتی که مادر شرایطی مانند اعتیاد مضر، فساد اخلاقی، بیماری روانی و موارد مشابه داشته باشد، دادگاه می تواند حضانت را از او سلب کند.

پدر یا خویشاوندان درجه یک در صورت مشاهده این شرایط می توانند با ارائه دادخواست به دادگاه درخواست سلب حضانت از مادر را مطرح کنند.

دادگاه این درخواست را بررسی کرده و در صورتی که تشخیص دهد مادر شرایط لازم را برای نگهداری کودک ندارد، حضانت را از او می گیرد.

حضانت فرزند بعد از فوت پدر

یک تصور اشتباه رایج این است که پس از فوت پدر، حضانت کودک به جد پدری (پدربزرگ) سپرده می شود.

اما طبق ماده ۱۱۷۱ قانون مدنی، در صورت فوت یکی از والدین، حضانت کودک به والد دیگر منتقل می شود.

اگر پدر فوت کند، حضانت به مادر واگذار می شود و جد پدری نمی تواند ادعایی در این خصوص داشته باشد، مگر اینکه دادگاه تصمیم بگیرد که این حضانت برخلاف مصلحت کودک است.

یکی از سوالات رایج این است که آیا مادر در صورت ازدواج مجدد حضانت را از دست می دهد یا خیر. سلب حضانت مادر به دلیل ازدواج مجدد تنها در صورتی امکان پذیر است که پدر زنده باشد.

حتی در صورت ازدواج مجدد مادر، حضانت همچنان به او تعلق خواهد داشت.

نفقه فرزند بعد از طلاق

قانون گذار علاوه بر حضانت، برای پرداخت نفقه فرزند پس از طلاق نیز شرایطی را تعیین کرده است. بر اساس ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی، نفقه فرزند بر عهده پدر است.

اگر پدر فوت کرده باشد یا توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد، جد پدری مسئولیت پرداخت نفقه را بر عهده دارد. در صورتی که پدر و جد پدری هر دو قادر به پرداخت نفقه نباشند، این مسئولیت به مادر منتقل می شود.

نفقه فرزند پسر تا سن ۱۸ سالگی و نفقه فرزند دختر تا زمان ازدواج به عهده پدر خواهد بود و شامل هزینه های اساسی از جمله تحصیل، خوراک، پوشاک و دیگر نیازهای کودک می شود.

این میزان نفقه با توجه به نیازهای فرزند و شرایط اقتصادی خانواده تعیین می شود.

سخن پایانی

در این مطلب تلاش کردیم تا به طور جامع به سوال شما درباره اینکه چگونه حضانت فرزند را از پدر بگیریم، پاسخ دهیم.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره شرایط خاص پرونده خود و دریافت مشاوره حقوقی، می توانید با یک وکیل که آشنا یا جستجو در اینترنت آن را پیدا کنید مشورت داشته باشید.