رپورتاژ
طراحی محصول با الهام از طبیعت چگونه است؟
هر ابزاری که در طول روز از آن استفاده می‌کنید، سرگذشت و تاریخچه‌ای دارد که با بررسی آن به داستان‌های جالبی خواهید رسید.فرقی نمی‌کند ابزار مورد نظر چقدر مدرن و پیچیده باشد؛ حتی ساده‌ترین ابزارها هم ممکن است بسیار دیرتر از ابزارهای پیچیده ابداع شوند و آن‌ها هم به دنبال یک نیاز، همچون چشمه‌ای از ذهن خلاق یک مخترع جوشیده باشند. نکته مهم همین جاست؛ هر اختراعی قطعاً به دنبال یک نیاز شکل می‌گیرد. تا زمانی که کمبود یک ابزار حس نشود، اقدامی برای طراحی و تولید آن رخ نخواهد داد. حال به نظر شما مهم‌ترین بخش از فرایند تولید یک محصول کدام قسمت است؟ اصلاً فکر می‌کنید نقطه آغاز این فرایند کجاست؟ با ما همراه شوید تا کمی به طراحی محصول بپردازیم و پس از آن، به سراغ طراحی محصول با الهام از طبیعت بپردازیم.
کمی با طراحی محصول آشنا شویم
بدیهی است که سرآغاز هر اختراع، یک ایده است! اختراع هواپیما را به خاطر بیاورید؛ همان چیزی که بارها و بارها درباره‌اش شنیده‌اید. اختراع این وسیله باورنکردنی چگونه اتفاق افتاد؟ خیال پرواز چیزی بود که در طول تاریخ همواره همراه انسان بوده و همپای او رشد می‌کرد. زمانی که احساس نیاز به پرواز بیش از همیشه رشد کرد، ایده ساخت هواپیما در ذهن بشر شکل گرفت. حال چیزی که پس از این ایده توانست به رویاها جامه عمل بپوشاند، طراحی بود. طراحی همان چیزی است که تصور را به تصویر مجسم تبدیل می‌کند تا از یک وهم، به نقشی قابل درک تبدیل شود. از همین‌جا بود که هواپیما و پرواز برای طیف بیشتری از مردم قابل پذیرفتن شد. حال می‌بینید که طراحی در تولید ابزار و وسایل جدید چه نقش پررنگی دارد.
طراحی محصول نیز بر همین اصول استوار است؛ عموماً از یک نیاز شکل می‌گیرد و محصولات موجود را به شیوه‌ای بهینه که کارایی بیشتری داشته باشد، وارد بازار می‌کند. در واقع طراحی محصول ابداع محصولی جدید نیست؛ بلکه فرایندی پیوسته از ایده پردازی، خلق و تولید مجدد محصولاتی است که در بهترین حالت خود قرار ندارند و همچنان پاسخگوی برخی نیازها نیستند. طی فرایند طراحی و توید مجدد، آن‌ها را به محصولاتی تبدیل می‌کنیم که ویژگی‌های مثبت بیشتری در مقایسه با ورژن قبلی خود دارند. مهم‌ترین ویژگی طراحی محصول، ارتقاء کیفیت آن است.
طبیعت چگونه می‌تواند الهام‌بخش طراحی محصول باشد؟
همان طور که دیدید، طراحی می‌تواند یکی از مهم‌ترین بخش‌های تولید یک محصول جدید و یا ارتقاء کیفیت محصولات موجود باشد. حال به نظر شما منبع ایده و الهام این طراحی‌ها چیست؟ بدیهی است که همیشه و در هر حرفه‌ای الهام گرفتن از دنیای پیرامون و ایجاد تغییرات بر اساس ذهن خلاق، یکی از بهترین روش‌هاست. در طراحی محصول از چه چیزهایی می‌توان الهام گرفت؟
طبیعت یکی از بهترین منابع الهام در هر حرفه‌ای است که همیشه ایده‌های ناب و بی‌نظیری برایتان دارد. کافی است نگاهی به اطرافتان بیندازید و موشکافانه به طبیعت بکر نگاه کنید. گیاهان، جانوران، اجسام بی‌جان، زمین و آسمان، همه و همه می‌توانند منبع الهام شما برای طراحی یک محصول باشند.
سازوکارهایی که در طبیعت وجود دارند، اغلب بسیار پیچیده و عجیب و غریب‌اند! به عنوان مثال بدن انسان را در نظر بگیرید که چگونه اعضای مختلف را کنار هم با هماهنگی بسیار بالا و دقیق قرار داده و سیستم‌ها را به همکاری با هم وا می‌دارد. دوربین عکاسی دقیقاً برداشتی از عملکرد چشم انسان است. این می‌تواند ملموس‌ترین مثال برای اختراع محصولات با الهام از طبیعت باشد. طراحی محصول با الهام از طبیعت نیز دقیقاٌ چنین چیزی است. گاهی عناصر طبیعی را در ظاهر محصولات به کار می‌گیریم و گاه، از عملکرد جانوران، گیاهان و یا سیستم طبیعت برای طراحی نحوه کارکرد محصولات استفاده می‌کنیم.
طبیعت در طراحی چه محصول‌هایی نقش داشته است؟
حقیقت این است که با یک نگاه اجمالی به اطراف، می‌تواند تعداد زیادی از محصولاتی را ببینید که عملکرد و یا ظاهر آن‌ها از طبیعت الهام گرفته شده است. اگر بخواهیم از نظر عملکردی به این موضوع نگاه کنیم، موارد متعددی را می‌توانیم نام ببریم که از دل طبیعت آمده‌اند. برای مثال، در طراحی هواپیمایی که پیش‌تر آن را مثال زدیم، از حرکت پرندگان الهام گرفته شده است. بال‌های هواپیما دقیقاً مشابه بال پرندگان قرار می‌گیرند.
بدن انسان توانسته الهام‌بخش بسیاری از مخترعان و طراحان محصول برای تولید ابزارها و محصولات جدید باشد. برای مثال دستگاه دیالیز محصولی است که عملکرد کلیه را تقلید می‌کند. دوربین عکاسی دقیقاً مشابه چشم انسان طراحی شده و سعی در تقلید عملکرد آن دارد. موارد بسیاری شبیه به این وجود دارند که با کمی توجه به دنیای پیرامون آن‌ها را در می‌یابید. چه محصولات دیگری را می‌شناسید که به این صورت طراحی شده باشند؟
اگر ظاهر محصولات را بررسی کنیم، این مسئله بسیار واضح‌تر خواهد بود. طراحی لباس و جواهرات یکی از مهم‌ترین صنایعی است که الهام گرفتن از طبیعت در آن موج می‌زند. بسیاری از پارچه‌ها از طبیعت الهام گرفته‌اند و بسیاری از زیورآلات نیز نمادی از حیواناتی خاص هستند. به عنوان مثال یک مار پیچیده بر تنه درخت می‌تواند ایده‌ای برای طراحی انگشتر یا دستبند باشد. به همین ترتیب، محصولات متعدد دیگری را می‌بینید که نمادی از طبیعت به شمار می‌روند.
تکنولوژی جدید این روزها بیشتر از همیشه به بهره‌گیری از طبیعت نیازمند است. صنعت رباتیک برای آن که بتواند به بهترین نحو پیش برود و کوچک‌ترین و سریع‌ترین ربات‌ها را ارائه کند، در تلاش است تا از حرکت حشرات و مواردی از این دست الهام بگیرد. از آن جا که فرم بدن آن‌ها نیز برای نوع حرکتشان بهینه شده است، توجه به ظاهر آن‌ها نیز می‌تواند به دستیابی به نتایج بهتر کمک کند.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم شما را با طراحی محصول با الهام از طبیعت آشنا کرده و مصادیقی از آن را نام ببریم. شما هم کمی دقیق‌تر به اطرافتان نگاه کنید؛ به نظر شما چه عناصری در طبیعت می‌توانند الهام‌بخش طراحی محصولات باشند؟ چه محصولاتی تا به این جا با الهام گرفتن از طبیعت طراحی شده‌اند؟ توجه داشته باشید که طراحان محصول، همواره با نگاهی دقیق اطراف خود را در نظر می‌گیرند و همیشه برای تلفیق واقعیت و خلاقیت آماده‌اند. اگر می‌خواهید طراح خوبی باشید، نگاه موشکافانه به اطراف را فراموش نکنید.
ارسال نظر