آسیب های جبران ناپذیر شوخی ها و توهین های کلامی

شوخی و مزاح و بذله گویی و خوش مشربی لازمه دوام و قوام هر ارتباطی است. بنابراین ماهیت شوخی و سر به سر گذاشتن که از دید مکتب تحلیل متقابل رفتار اریک برن، از بخش کودک هر فردی نشات می‌گیرد نه تنها بد نیست بلکه به حال خوب فرد و دیگرانی که با او تعامل می‌کنند کمک می‌کند.

موضوع قابل تامل این است که ما با چه کسی و در چه شرایطی و به چه شکلی شوخی می‌کنیم. به عنوان مثال؛ او به شما می‌گوید: «تو خیلی حساسی» یا «نمی توانی شوخی را تحمل کنی». این سخن های است که همسرتان بعد از هر بار شوخی به شما می‌گوید و توقع دارد تا شما آن را به دل نگیرید.

اظهارات سرزنش کننده او بسیار قانع کننده است و شما تعجب می‌کنید که آیا بیش از حد به این موضوع واکنش نشان می‌دهید یا خیر؟! مدام توانایی استدلال خود را زیر سوال می‌برید و در درک خود از سوء استفاده او تردید دارید.

چرا ناراحت می‌شوی؛ جنبه داشته باش

او در مقابل دوستانتان؛ شما را مورد تمسخر قرار می‌دهد و در مورد شما اظهار نظر می‌کند. از آنجا که تمسخر عمومی او غیرمنتظره است، شما را از تعادل خارج می‌کند و خجالت زده و تحقیر می‌کند. دوستان شما ممکن است به حرف‌های او بخندند، اما قلب شما این ضربه را احساس می‌کند و مغز شما برای تفسیر معنای واقعی او تلاش می‌کند.

اگر خودتان را شوکه یا نارضایی نشان دهید ممکن است او با در آغوش گرفتن از شما حمایت کند و به شما بگوید که "شوخی" کرده است. او ظاهر یک (مرد خوب و محترم) را به خود می‌گیرد و دوستان شما تعجب می کنند که چرا نسبت به یک شوخی، بیش از حد احساساتی هستید.

این جمله‌ای است که او می‌گوید: "همه خندیدند؛ چرا ناراحت شدی جنبه داشته باش". این جملات را احتمالا از همسرتان در مهمانی‌ها شنیده باشید؛ تا جایی که این کار او سوژه برای خنده و تفریح دیگران می‌شود. در اینجا سوالی اساسی مطرح است؛ آیا نباید با همسرمان شوخی کنیم یا جلوی دیگران نباید شوخی کرد؟ و یا شوخی در فضای خصوصی مانعی ندارد؟ در واقع هر یک از زوجین می‌توانند زیربنای دلخوری و رنجش و ایجاد سردی باشند.

رابطه توهین آمیز کلامی

پاتریشیا ایوانز، روانشناس می‌گوید: «پیدا کردن راه‌هایی برای تحقیر شریک زندگی، بی‌فکری محسوب می‌شود. این تحقیر سریعا قلب همسرتان را می‌شکند و باید بگوییم که این سوء استفاده هرگز خنده‌دار نیست. پس ظاهری پیروزمندانه به خود نگیرید؛ کمی بی‌دقتی و در نظر نگرفتن برخی موارد مهم می‌تواند یک زندگی خوب را از هم بپاشاند. فردی که بین توهین و تمسخر و سرزنش با شوخی و مزاح و سرگرمی نمی‌تواند تفاوت قائل شود و وجه تمایز آن را تشخیص نمی‌دهد قطعا باعث دلخوری و آزار طرف مقابل شده و ارتباط خود را با عزیزان و دوستان و همچنین همسرش به مخاطره می‌اندازد.

نمونه‌هایی از توهین کلامی مبدل به شوخی:

او چیزی را به خاطر نمی آورد؛ او همه جا یادداشت می‌چسباند.

او خیلی بامزه است؛ تمام غذاهایش را می‌سوزاند.

او نمی‌تواند بدون GPS راه خود را پیدا کند.

اگر اسمت را در گواهینامه رانندگی ننوشته بودند، حتما آن را هم فراموش می‌کردی!

هدف از طنز خصمانه و تحقیرآمیز او قربانی کردن، تحقیر و توهین شماست. اگر به تمسخر او واکنش نشان ندهید، او نمی‌تواند بر شما کنترل، تسلط و قدرت داشته باشد. به جای اینکه به تمسخر او واکنش نشان دهید، این راهکار را امتحان کنید:

به یاد داشته باشید؛ برای داشتن ارتباطی سالم و پویا توجه به مواردی که همسرمان آن را نمی‌پسندد و یا دوست ندارد کمک شایانی به رابطه ما می‌کند. در واقع؛ مقاومت وزیر سوال بردن افکار طرف مقابل به ما کمکی نخواهد کرد.

به راحتی به او بگویید که با شوخی‌های او در جمع ناراحت می‌شوید.

بهانه‌های او را نپذیرید.

با او وارد بحث نشوید.

به دنبال جواب او نباشید.

به او بگویید: "آیا الان احساس بهتری دارد؟" و اتاق را ترک کنید.

او را نادیده بگیرید و تلفن خود را بردارید و با یک دوست تماس بگیرید یا قدم بزنید.

همسرتان را سوژه‌ی خنده‌های خود نکنید/ آسیب‌های جبران‌ناپذیر رابطه توهین آمیز کلامی

عادات خانواده

در مواردی دیده شده دختر و یا پسری قبل از ازدواج با توجه به نظام خانوادگی خود برخی از شوخی‌ها را خالی از اشکال و حتی جالب و مفرح توصیف کرده‌اند و با همان دید و باور در زندگی مشترک و با همسر خویش به همان شکل رفتار کرده‌اند و در کمال ناباوری با ناراحتی و اعتراض همسر روبرو شده‌اند.

روانشناسان بر این عقیده هستند که؛ نظام هر خانه‌ای بر اساس تدبیر و آگاهی اعضای آن خانواده تدوین می‌شود و لزوما استفاده از باورها و شکل ارتباط خانواده مادری برای زندگی مشترک ما قابل استفاده و مفید نخواهد بود. بنابراین بهتر است در زمان آشنایی و دوره نامزدی به این موارد با دقت بیشتری نگاه کرده و راجع به آن با یکدیگر صحبت کنید تا مواردی را که دوست ندارید و شایسته خود و رابطه خود نمی‌دانید را با طرف مقابل حل و فصل کنید.

در فضای خصوصی در صورتی که شوخی‌های زوجین با یکدیگر به سمت تخریب و تحقیر پیش نرود و طرف مقابل دچار رنجش نشود مشکلی ایجاد نخواهد کرد. در حضور دیگران حتی خانواده‌های درجه اول به مراقبت و دقت بیشتری در صحبت کردن نیاز هست. چه بسا مواردی باشد که طرفین در خلوت مشکلی با مطرح کردن آنها نداشته و حتی از این موارد حس خوبی دریافت کنند ولی مطرح کردن آن را در بیرون از فضای دو نفره شایسته ندانند.

شوخی‌های متداول:

شوخی با چهره و تیپ بدنی یا پوشش یکدیگر

شوخی با خانواده‌های یکدیگر

شوخی‌های قومیتی

شوخی‌هایی در مورد طلاق یا ازدواج مجدد

شوخی با اسم و یا فامیل همسر و یا مخفف کردن نام او

خندیدن و شوخی به ترس‌های یکدیگر

شوخی با شغل همسر و یا علایق او

به یاد داشته باشیم شوخی و سر به سر گذاشتنی که همسر ما را ناراحت می‌کند و او را می‌رنجاند دیگر نامش شوخی نیست بلکه اذیت و آزار است و شما را از یکدیگر دور می‌کند. عقل سلیم حکم می‌کند وقتی کسی به شما اعلام ناراحتی از صحبتی و یا شوخی دارد دیگر آن‌ را تکرار نکنید، از طرفی اگر کمی آگاهی و دانش خود را از ارتباط بالاتر ببریم متوجه می‌شویم برخی از جملات مانند سم عمل می‌کند و به شدت فضای رابطه را مسموم می‌کند.

بهتر است هنر ما این باشد که از جملاتی استفاده کنیم که حال طرف مقابل را بهتر کند نه اینکه صرفا باعث خنده دیگران و یا لذت بردن ما شود. هدف این نیست که شما با همسر خود کمتر شوخی کنید بلکه توجه به این موضوع است که از شوخی تعریف درستی داشته باشیم و اینکه متوجه شوخی‌های باشیم که به‌جای ایجاد تفریح و شادی رابطه ما را مخدوش می‌کند.