راهکارهایی برای در امان اماندن از بلاهای آلودگی هوا

شاخص کیفیت هوا به شش دسته شرایط پاک، قابل قبول، ناسالم برای گروههای حساس، ناسالم، خیلی ناسالم و خطرناک طبقه بندی می‌شود و شرایط خیلی ناسالم، هشداری برای سلامت به حساب می آید که در آن هر فردی ممکن است اثرات جدی سلامت را تجربه کند.

راهکارهای موثر در کاهش آلودگی هوا

مهدی کمری کارشناس بهداشت هوای معاونت امور بهداشتی دانشگاه اجتناب از سفرهای غیرضروری در طول روز و ساعات پر ترافیک، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، استفاده از ظرفیت سامانه های الکترونیکی برای انجام خدمات بانکی، متوقف کردن فعالیت هایی که سبب تشدید آلودگی هوا می شود(فعالیت های عمرانی) را از مهمترین راهکارهای موثر در کاهش آلودگی هوا عنوان کرد.

به گفته وی معاینه فنی خوردو برای کنترل آلودگی، معاینه فنی موتورخانه منازل برای بهینه سازی مصرف سوخت وخاموش کردن موتور خودرو در ترافیک های سنگین نیز از دیگر راهکارهای کاهش آلودگی هواست.

هنگام آلودگی هوا از چه ماسکی استفاده کنیم؟

کمری عدم استفاده از دخانیات و سیگار، مرطوب نگه داشتن فضای خانه به خصوص مواقعی که از گرم کننده هایی مانند بخاری گازی، بخاری نفتی یا شومینه استفاده می شود، استفاده از ماسکهای تنفسی مناسب (ماسکهای تنفسیFFP۲ فیلتر دار) را از دیگر راهکارهای مقابله با اثرات زیانبار آلودگی هوا در شرایط آلوده عنوان کرد.

وی در ادامه استفاده از ماسک های جراحی را در مقابله با آلودگی بی تاثیر دانست و هشدار داد: مصرف ماسک های جراحی به هیچ عنوان برای فیلتر کردن ذرات ۲.۵ میکرون فایده ای ندارد. ذرات معلق کم‌تر از ۲.۵ میکرون اغلب جزو آلاینده‌های شهر تهران هستند بنابراین ماسکی که شما انتخاب می‌کنید، باید قابلیت فیلتر کردن این ذرات را داشته باشد.

کمری با اشاره به این که ماسک‌ها انواع و اقسام گوناگونی دارند، اظهار کرد: افرادی که مجبورند در خارج از منزل فعالیت کنند از ماسک‌ های مخصوصP۲ استفاده کنند.

وی گفت: اگر ماسک شما خراب شده، آسیب دیده یا اگر تنفس با آن برای شما سخت شده باید حتما ماسک‌تان را عوض کنید.

وی با اشاره به این که نحوه قرار گیری ماسک اهمیت بالایی دارد، گفت: ماسک ها دهان و بینی را می پوشانند و از ورود ذرات معلق به بدن شما جلوگیری می کند، اما باید نسبت به روش استفاده از ماسک فیلتر دار آگاهییابید.

کمری با بیان روش صحیح استفاده از ماسک تنفسی، توضیح داد: ماسک را روی صورتتان قرار دهید؛ به گونه‌ای که دماغک آن روی برآمدگی بینی قرار گرفته و از محکم بودن ماسک اطمینان حاصل کنید، در ادامه ماسک را به آرامی با هر دو دستانتان بپوشانید و آرام نفس بکشید، هوا نباید از اطراف ماسک تنفسی نشت کند.

کمری توصیه کرد: مردم فعالیتهای ورزشی را تا حد امکان کاهش بدهند و یا در فضای بسته ورزش کنند.

کدام اقشار در برابر آلودگی هوا آسیب پذیرترند؟

دکتر فاطمه عابدینی فوق تخصص ریه و عضو هیئت علمی دانشگاه نیز اقشار آسیب پذیر جامعه را شامل کودکان زیر شش سال، سالمندان بالای ۶۵ سال و مبتلایان به بیماریهای مزمن (قلبی،ریوی، کلیوی و کبدی) برشمرد و گفت: تزریق واکسن آنفلوانزا و عفونت ریه(نوموکوک) برای افرادی که سابقه آسم و بیماریهای ریوی دارند و همچنین اقشار آسیب پذیر جامعه لازم و ضروری است.

به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه همشهریانی که مجبور به خروج از منزل هستند، حتی المقدور رفت و آمد خود را به ساعات اولیه صبح و یا پس از غروب آفتاب موکول کنند تا کمتر در معرض گاز ازن قرار گیرند.

وی با اشاره به این که افزایش ذرات معلق(ریزگردها) در زمان آلودگی هوا، امکان انتقال عفونتهای تنفسی در زمان آلودگی هوا افزایش می یابد، رعایت بهداشت، شستن مکرر دست ها، استفاده از دستمال موقع عطسه و سرفه، خوردن مایعات کافی (۱۰تا۸ لیوان روزانه) را از جمله راهکارهایی برشمرد که در این راستا موثر است.

دکتر عابدینی مصرف غذاهای سالم سبزی ها و میوه های تازه، خوردن یک تا دو لیوان شیر روزانه، کاهش استرس و استراحت کافی را برای افزایش ایمنی بدن افراد ضروری عنوان کرد.

علائم مسمومیت در آلودگی هوا را بشناسید

این فوق تخصص ریه گیجی، خستگی، سردرد، سوزش چشم و بینی و حلق، بی حوصلگی از علائم مسمومیت در آلودگی هوا عنوان کرد و به افراد توصیه کرد: افراد درصورت بروز تنگی نفس شدید، گیجی یا خستگی شدید هر چه سریعتر به نزدیک ترین مرکز درمانی و اورژانس مراجعه کنند تا اقدامات درمانی لازم برای آنها انجام شود.

وی بهترین راهکار در این وضعیت را ماندن در منزل خواند و تاکید کرد: افراد از هر گونه فعالیت فیزیکی و ورزش در فضای بیرون از منزل اجتناب کرده و حتی در محیطهای بسته نیز فعالیت خود را کاهش دهند.

دکتر عابدینی از بیماران مزمن تنفسی خواست که در شرایط آلودگی هوا حتما داروهای خود را به موقع استفاده کنند تا دچار حملات تنفسی نشوند.

این فوق تخصص ریه بیمارستان مسیح دانشوری خاطرنشان کرد: در این شرایط وضعیت برای کودکان خطرناک است و خروج آنها از منزل ممنوع است و تمامی افراد سعی کنند از رفت و آمدهای غیرضروری پرهیز کنند.

برای خنثی کردن خطرات آلودگی هوا چه غذاهایی مصرف کنیم؟

دکتر نسرین امیدوار دکتری تخصصی علوم تغذیه نیز با بیان اینکه آلاینده های موجود در هوای آلوده، از عواملی هستند که باعث بروز اکسایش در بدن ما می شوند، گفت: بنابر این باید غذاهایی را مصرف کنیم که به مقدار کافی آنتی اکسیدان داشته باشند و به سیستم ایمنی ما برای مقابله با شرایط کمک کنند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر ضرورت مصرف مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان توضیح داد: مصرف به اندازه آنتی اکسیدان ویتامین Cمی تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک زیادی کند.

وی درباره موادغذایی حاوی ویتامین c توضیح داد: تمام سبزیجات برگدار سبز، پیازچه، کلم سبز، انواع مرکبات، توت فرنگی و گوجه فرنگی منابع مهم ویتامین cهستند.

این متخصص مصرف بیشتر میوه و سبزیجات را توصیه کرد و گفت: مصرف سبزیجاتی همچون خانواده کلم ها از جمله کلم بروکلی، کلم پیچ و گل کلم، اسفناج، پیازچه و میوه هایی از جمله انواع مرکبات و سیب در هوای آلوده بسیار مفید است زیرا می تواند حالت های شبیه به آسم را نیز کمرنگ کند.

دکتر امیدوار یادآور شد: همچنین باید مراقب باشیم که در صورت داشتن زمینه حساسیت و آسم، غذاهایی را که محرک این عارضه ها هستند کمتر مصرف کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره اثر مصرف شیر و لبنیات در روزهای آلوده توضیح داد: مصرف شیر در روزهای آلودگی هوا توصیه می شود و در عین حال مصرف لبنیات کافی و غذاهای متنوع سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.

وی با بیان اینکه در هوای آلوده فلزات سنگین نیز وجود دارد، یادآور شد: خیلی از این فلزات هنگام جذب در بدن ما، با مواد مغذی رقابت می کنند و بنابر این لازم است که غذاهای متنوعی مصرف کنیم که حاوی آنتی اکسیدان ها باشند.

این متخصص با تاکید بر مصرف بیشتر مایعات در روزهای آلودگی هوا، ادامه داد: مصرف کافی آب به شست و شوی مسیر تنفس کمک می کند و باعث می شود که تنفس راحت تری داشته باشیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین مصرف میوه های زرد تیره و نارنجی تیره همچون هویج، کدو تنبل و خرمالو را توصیه کرد و گفت: این میوه ها منابع غنی پیش سازهای ویتامین Aهستند.

وی با بیان اینکه ویتامین Eنیز یک آنتی اکسیدان است که در دانه های روغنی زیاد دیده می شود، گفت: معمولا این ویتامین با مصرف اشکال مختلف روغن در رژیم غذایی روزانه افراد وجود دارد.

دکتر امیدواردر پایان درباره تغذیه کودکان زیر دو سال در شرایط آلودگی هوا گفت: مصرف شیر مادر در این شرایط بسیار توصیه می شود و والدین در تهیه غذاهای کمکی برای کودکان باید به مصرف ویتامین Cبه اندازه کافی توجه کنند