درد فانتوم یا درد خیالی چیست؟

افرادی که تجربه قطع عضو (از دست دادن اندام) داشته اند، ممکن است دچار درد فانتوم یا درد خیالی نیز شده باشند. هرچند این درد به گونه‌ای دریافت و احساس می‌شود، اما به نظر می‌رسد که در قسمت گم شده بدن اتفاق می‌افتد. گفتنی است که چنین وضعیتی به طور معمول خود به خود و به تدریج از بین می‌رود.

شدت درد اندام فانتوم از خفیف تا شدید متغیر است و می‌تواند چند ثانیه، ساعت، روز یا حتی بیشتر طول بکشد. این حالت ممکن است پس از قطع عضو پزشکی (برداشتن بخشی از اندام با جراحی) یا به دنبال قطع عضو تصادفی رخ دهد. در مجموع خبر خوشحال کننده این است که درد فانتوم قابل مدیریت است. لازم به ذکر است تمامی نکاتی که در این خصوص در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرند، با استناد به مقالات منتشر شده توسط کلینیک کلیولند جمع آوری شده اند و از این طریق قابل دسترسی هستند.

اما درد فانتوم تا چه اندازه متداول است؟ به گفته محققان معمولا ۸ نفر از هر ۱۰ بیماری که تجربه قطع اندام دارند، با درد خیالی نیز رو به رو می‌شوند. هرچند ممکن است شدت آن از هر شخص به شخص دیگر متفاوت باشد.

تفاوت بین درد اندام خیالی و درد باقیمانده اندام چیست؟

درد اندام خیالی: فرد دچار حالتی می‌شود که گویی هنوز هم اندام از دست رفته بخشی از بدن است. هرچند درد به معنا و مفهوم همیشگی وجود ندارد، اما شخص یک سری احساسات خیالی را تجربه می‌کند و ممکن است فراموش کند که بخشی از اندام وی از دست رفته است. برای مثال درست مانند آن که یکی از پا‌های بیمار قطع شده و وی سعی می‌کند تا روی هر دو پای خود راه برود.

درد باقیمانده اندام: این درد قسمت باقیمانده اندام که در آن قطع عضو رخ داده است را تحت تاثیر قرار می‌دهد. درد باقیمانده اندام اغلب یک دلیل پزشکی مانند آسیب عصبی یا فشار روی عصب دارد. تقریبا از هر ۱۰ نفر ۷ نفر چنین وضعیتی را تجربه می‌کنند.

چه چیزی باعث درد فانتوم می‌شود؟

درد فانتوم معمولا بلافاصله پس از از دست دادن اندام رخ می‌دهد. گفتنی است که ممکن است سه تا شش ماه طول بکشد تا زخم پس از قطع عضو بهبود یابد. این درد به ندرت ماه‌ها یا سال‌ها بعد از قطع عضو ظاهر می‌شود.

آینه درمانی برای درد اندام فانتوم چگونه است؟

مطالعات نشان می‌دهند که آینه درمانی می‌تواند به کاهش درد فانتوم کمک کند. طی این درمان، شما دائما اندام سالم را در آینه می‌بینید و در عین حال حدودا ۲۰ دقیقه در روز تمرینات حرکتی انجام می‌دهید. این بازتاب مغز را فریب می‌دهد تا تصور کند که دو اندام سالم وجود دارد.

با گذشت زمان، مغز این اطلاعات را رمزگذاری می‌کند. ممکن است لازم باشد تمرینات را تکرار کنید تا دردتان کاهش یابد. از آن جایی که مغز فکر می‌کند هیچ یک از اندام‌ها گم نشده اند، دردی هم در اندام فانتوم احساس نخواهد شد. یک فیزیوتراپیست می‌تواند به بیمار در تسلط بر این تمرین کمک کند.