ایران و آمریکا بر سر این موضوعات مذاکره پشت پرده دارند | کانال های ارتباطی کدامند؟

با اعلام توافق زندانیان در اوایل ماه جاری، گزارش‌هایی مدعی کاهش قابل توجه در انباشت اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد در ایران دارند. تمدید آتش‌بس یمن به مدت ۱۸ ماه و نزدیک‌تر شدن روابط ایران و عربستان سعودی و عدم تکرار تنش با این کشور هم‌زمان با این ماجرا اتفاق افتاده است. 

به نوشته لارا روزن، خبرنگاری که رویدادهای مربوط به برنامه اتمی ایران را از نزدیک دنبال می‌کند، در حساب کاربری‌اش در  دیپلماتیک سابستک، یک مقام آمریکایی گفته ایالات متحده نشانه‌هایی از کاهش تنش‌ها با ایران و کاهش تنش منطقه‌ای را مشاهده می‌کند که از آن حمایت می‌کند. وی افزود: «این تصور نادرست وجود دارد مبنی بر این‌که ما نسبت به ایران نرم رفتار می‌کنیم. ما این را بسیار واضح اعلام کرده‌ایم، به خصوص از سال گذشته که ما در حال بازدارندگی هستیم. ما داریم فشار می‌آوریم و در حال پیش‌برد دیپلماسی هستیم.»

این مقام آمریکایی گفت: در مورد حمله پهپادی در ۲۳ مارس که منجر به کشته شدن یک پیمانکار وزارت دفاع آمریکا و زخمی شدن شش آمریکایی دیگر در پایگاهی در شمال شرق سوریه شد، ما خیلی سریع به آن پاسخ دادیم. 

تاثیر معکوس حمله پهپادی در سوریه؛ احیای کانال عمان

درگیری‌های مرگبار در سوریه در ماه مارس به طرز متناقضی به تلاش ایالات متحده برای پیگیری مذاکرات غیرمستقیم با ایران از طریق عمان برای کشف مسیر احتمالی کاهش تنش کمک کرد. مقامات آمریکایی درگیر در این گفتگوها شامل برت مک گورک هماهنگ‌کننده خاورمیانه شورای امنیت ملی و همچنین آبرام پیلی، معاون فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران است که از ماه ژوئن وظایف راب مالی را انجام می‌دهد.

مالی که در ژوئن پس از تعلیق مجوز امنیتی خود به مرخصی رفت، هفته گذشته اعلام کرد که احتمالاً تا زمانی که موضوع حل شود، در دانشگاه پرینستون تدریس خواهد کرد. مالی گفت: «در حالی که از سوی وزارت امور خارجه در مرخصی هستم، از فرصتی که برای کار با نسل بعدی کارمندان دولتی در دانشکده روابط عمومی و بین‌الملل در دانشگاه پرینستون به دست آوردم بسیار سپاسگزارم. من مشتاقانه منتظر حضورم در پرینستون و بازگشت به خدمات دولتی در زمان مناسب هستم.»

پیلی، افسر حرفه‌ای خدمات خارجی، قبلا به عنوان مشاور خاورمیانه معاون رئیس جمهور کامالا هریس خدمت کرده و در پست‌های وزارت خارجه در عربستان سعودی، اسرائیل، عراق و چین خدمت کرده است. او همچنین در شورای امنیت ملی دولت اوباما که در مورد یمن کار می کرد، خدمت کرد.

میانجی‌گری قطر در مذاکرات غیرمستقیم آمریکا با ایران برای آزادی زندانیان

یک کانال جداگانه با میانجی‌گری قطر در این ماه به توافقی منجر شد که چهار شهروند آمریکایی را از زندان اوین ایران به حبس خانگی در یک هتل ایرانی منتقل کرد و پنجمین شهروند آمریکایی که قبلاً در حبس خانگی به سر می‌برد به آنها ملحق شد. مقامات آمریکایی در این ماه گفتند که پنج شهروند دوتابعیتی بازداشت‌شده باید پس از انتقال 6 میلیارد دلار از وجوه ایران در حساب‌های بانکی کره جنوبی به حساب‌های بانکی در قطر به ایالات متحده بازگردانده شوند. 

این مقام آمریکایی در پاسخ به این سوال که ارزیابی می‌کند آیا ایرانی‌ها به کاهش تنش با آمریکا علاقه‌مند هستند یا خیر، گفت که فکر می کند برخی در ایران معتقدند که این موضوع (تنش با آمریکا) به نفع ایران نیست. این مقام گفت که پیگیری دولت برای کاهش نقاط اشتعال در منطقه و حمایت از یکپارچگی منطقه ای بیشتر، به طور کامل با شرکا و متحدان ما در منطقه و اروپا همراه است.

این مقام آمریکایی افزود: «این دولت کاملاً شفاف است که ما با اسرائیلی‌ها همسو خواهیم بود و دائماً با آنها در تماس خواهیم بود. در مورد دیگر شرکای منطقه‌ای ما نیز همین‌طور است. در مورد اروپایی ها هم همینطور». او گفت: «ما رویکردی عمل‌گرایانه در قبال منطقه و رویکردی عمل‌گرایانه در قبال ایران داریم. ما در تلاش برای تغییر کل منطقه نیستیم و در مورد چشم انداز از سرگیری مذاکرات هسته‌ای هم اصلا عجله نمی‌کنیم.»

از سرگیری مذاکرات هسته‌ای؟

در مورد اینکه آیا ایالات متحده احتمال از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با ایران را در برخی از مراحل می‌بیند یا خیر، این مقام اظهار داشت که ادامه تنش‌زدایی می‌تواند فضا را برای دیپلماسی هسته‌ای ایجاد کند، اما تاکید کرد که ایالات متحده در این رابطه عجله نمی‌کند. او گفت: «ما برای بازگشت به هیچ چیز عجله نداریم. ما به صراحت گفته‌ایم که فکر می‌کنیم برای ایجاد فضا برای دیپلماسی باید ابتدا تنش‌زدایی صورت گیرد.»

به ادعای مقام مذکور: «چیزی که ما سعی می‌کنیم انجام دهیم این است که راهی برای به جلو بردن توپ پیدا کنیم. اما ایران باید در این ماجرا بازیگر معقولی باشد. اگر آن‌ها در حال تشدید تنش هستند، راهی برای انجام هیچ یک از گفت‌وگوها وجود نخواهد داشت. اگر با آژانس [آژانس بین المللی انرژی اتمی] همکاری کنند، نشان می‌دهند که برای ادامه این روندها در منطقه برای کاهش تنش جدی هستند. این چیزی است که ما همواره از آن حمایت کرده و خواهیم کرد.»

این مقام آمریکایی گزارش 11 اوت وال استریت ژورنال مبنی بر اینکه ایران انباشت اورانیوم غنی شده 60 درصدی خود را به میزان قابل توجهی کاهش داده و مقداری از ذخایر 60 درصدی خود را کاهش داده است را تایید نکرد، اما گفت که اگر دقیق باشد، ایالات متحده از این اقدامات استقبال خواهد کرد. 

انتظار می‌رود آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) گزارش‌های بعدی خود را در مورد برنامه ایران پیش از نشست بعدی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی که قرار است در 11 سپتامبر در وین آغاز شود، منتشر کند.