چه کسی دکمه‌ توقف مذاکرات برجام را فشار داد؟

در هفته‌های اخیر که طرف‌های مختلف خارجی حاضر در مذاکرات وین بر دسترس بودن حصول توافق تاکید داشتند و به دنبال ایجاد خط رسانه‌ای مثبت به جهت فشار به تیم مذاکره‌کننده کشورمان برای پذیرش عجولانه‌ی توافق، بدون دستیابی به تمامی مطالبات اصلی کشورمان بودند که پس از مقاومت فعال و ناکامی در این بازی رسانه‌ای، طرف آمریکایی با طرح خواسته‌ی جدید و بزرگنمایی مطالبات روسیه به دنبال انداختن توپ در زمین ایران و روسیه است.

از این روی، «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه با انتشار توئیتی از توقف در مذاکرات وین به دلیل برخی عوامل خارجی خبر داد و سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به این توئیت گفت: مکث در مذاکرات می‌تواند حرکتی برای حل هر مشکل باقی مانده و بازگشت نهایی باشد.هیچ عامل خارجی بر اراده مشترک ما برای پیشبرد توافق جمعی تاثیر نمی‌گذارد.

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان نیز روز جمعه در صفحه شخصی خود ضمن اعلام خبر گفتگو با بورل، گفت: ‌با آقای جوزپ بورل گفتگوی مفید و سازنده ای داشتم. تلاش ها برای رسیدن به توافق خوب ، قوی و پایدار در جریان است. توافق در دسترس است اگر طرف آمریکایی واقع بینانه رفتار کند. نتیجه مذاکرات وین را توافق جمعی مبتنی بر منطق و خرد تعیین می کند و نه رویکرد یک جانبه!

در همین راستا سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در جریان برگزاری نشست خبری خود با خبرنگاران در تشریح چرایی توقف مذاکرات و ارتباط آن با طرح خواسته‌های جدید از سوی آمریکا گفت: متاسفانه دولت بایدن در مذاکرات وین هر روز یک کنشی از خودش نشان داد. به طول انجامیدن این مذاکرات برای ماه‌ها به این خاطر است که اشتباه واشنگتن این بود که فکر می‌کند می‌تواند با طرح ضرب الأجل و هیجانات رسانه‌ای و روایت‌های غلط، ایران را از منافع و اهداف حقه ملت محروم کند.

وی افزود: دو آسیب در شناسایی تحولات در وین این روزها احساس می‌شود. آسیب اول فروکاستن موضوعات به یک یا دو موضوع هیجانی است که جریان رسانه‌ای بین‌المللی مایل است این موضوع را به یک یا دو عامل خاص فروبکاهد. نکته دوم ساده سازی بیش از حد آن‌ چیزی است که در وین اتفاق افتاده است.

به نظر می‌رسد استدلال روسیه این است که عادسازی روابط اقتصادی با ایران یکی از اهداف برجام است و روسیه به عنوان یکی از شرکای تجاری ایران باید بتواند با ایران روابط عادی تجاری داشته باشد. این موضع روسیه که به تازگی در مذاکرات مطرح شده است، از سوی طرف‌های غربی موضعی بی‌ارتباط با برجام توصیف شد. جمهوری اسلامی ایران نیز تأکید دارد که چیزی نباید مانع از اجرای مفاد توافق احتمالی در وین باشد و در این زمینه مفاد توافق احتمالی، برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ باید مبنا قرار گیرد. اصولا در طول مذاکرات نکات هر یک از کشورها در چارچوب برجام و مفاد آن و قطع نامه ۲۲۳۱ به عنوان ملاک و سنجه، مورد ارزیابی و مذاکره قرار می‌گیرد. آنچه که مهم است این است که منافع ملی و حقوق ملت ایران تنها عامل تعیین‌کننده موضع ایران در مذاکرات است.

نباید فراموش کرد آمریکا به عنوان طرفی که از ابتدا باعث بروز مشکل در اجرای برجام شد و اکنون نیز با دبه کردن‌های متعدد، حصول توافق را با کندی و سختی های جدی روبرو کرده است مسئولیت اساسی برای ادامه مسیر را دارد و باید در روزهای آینده برای مطالبات به حق کشورمان در تامین حقوق ملت ایران پاسخ لازم را ارائه کند./ مهر