رئیس‌جمهور ۵۰ روز ایران چه تصمیماتی باید بگیرد؟ محمد مخبرکیست؟

خبری که روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳، در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفت این بود: «ابراهیم رئیسی، هشتمین رئیس جمهوری ایران در حالی که بیش از هزار روز از دوره ریاست جمهوری‌اش گذشته بود، در پی سانحه سقوط بالگرد حامل او در آذربایجان شرقی شهید شد.». اما سوال مهم پس از انتشار این خبر این است: جانشین موقت او؛ «محمد مخبر» کیست؟!

محمد مخبر که نخستین جلسه خود با سران قوا را روز دوشنبه برگزار کرده است، معاون اول سید ابراهیم رئیسی بود.

نام " محمد مخبر" درست در بحبوحه کرونا بود که بر سر زبان‌ها افتاد و نامش با واکسن "برکت" گره خورد اما او سال‌های دورتر از کرونا دستی در میدان سیاست جمهوری اسلامی ایران داشت.

محمد مخبر کیست؟

نام " محمد مخبر" درست در بحبوحه کرونا بود که بر سر زبان‌ها افتاد و نامش با واکسن "برکت" گره خورد اما او سال‌های دورتر از کرونا دستی در میدان سیاست جمهوری اسلامی ایران داشت.

«محمد مخبر دزفولی» تیرماه سال ۱۳۳۴ در دزفول زاده شد. ، پدر او حجت الاسلام علامه‌عباس مخبر، از وعاظ و منبری های سرشناس است. دوران تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در دزفول و اهواز سپری کرد، و پس از آن راهی دانشگاه شد.

مخبر مدرک کارشناسی مهندسی برق، کارشناسی ارشد مدیریت با گرایش سیستم ها و دکترای مدیریت و برنامه ریزی توسعه اقتصادی دارد، همچنین در رشته حقوق بین الملل نیز دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکترا است.

حضور رسمی او در عالم سیاست به سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب ۵۷ و آغاز جنگ تحمیلی ایران و عراق باز می‌گردد؛ همان زمان که سپاه پاسداران در خوزستان کار خود را آغاز کرده بود؛ در آن مقطع محمد مخبر به عنوان مسئول بهداری سپاه دزفول منصوب شد و در تمام ۸ سال جنگ ایران و عراق این سمت را بر عهده داشت. بعد از پایان جنگ، مدیرعامل شرکت مخابرات دزفول، معاون اجرایی شرکت مخابرات استان خوزستان و سپس مدیر عامل این شرکت شد. او دوره‌ای هم معاونت استانداری خوزستان را بر عهده داشت.

فعالیت‌های محمد مخبر وقتی جدی‌تر شد که در دوران ریاست «محمد فروزنده» بر بنیاد مستضعفان او برای سمت معاونت حمل و نقل این بنیاد به پایتخت فراخوانده شد؛ البته این تنها سمتی نبود که مخبر در بنیاد مستضعفان به عهده داشت بلکه ، ریاست هیئت مدیره بانک سینا که زیر نظر بنیاد مستضعفان فعالیت می‌کرد، از دیگر منصب‌هایی بود که در این مدت به او سپرده شد.

در همان سال‌ها محمد مخبر به عنوان نایب رییس هیات مدیره ایرانسل منصوب شد و این سمت نیز در کارنامه او ثبت شد.

ستاد فرمان اجرایی امام و شرکت دارویی برکت

سال ۸۶ به وِیژه تیرماه آن یکی از بهترین سال‌ها برای محمد مخبر باشد چراکه در این تاریخ بود که رهبری حکم ریاست بر ستاد فرمان اجرایی امام را به نام او زد.

قدم بعدی محمد مخبر در سایه ستاد فرمان اجرایی امام تاسیس مؤسسه دانش‌بنیان برکت بود که زیر نظر این ستاد راه‌اندازی شد و آوازه‌اش در بحران همه‌گیری کووید-۱۹ در ایران پیچیده شد که دلیل آن به سرانجام رساندن پروژه ساخت واکسن کوو ایران برکت بود که دختر محمد مخبر نخستین فردی معرفی شد که این واکسن را تزریق کرد.

در دوران اوج گیری کرونا، پروژه ساخت واکسن برکت مورد توحه زیادی قرار داشت و در نهایت این واکسن رونمایی شد و دختر محمد مخبر به عنوان اولین فردی معرفی شد که این واکسن را تزریق کرد.

قدم در راه پاستور

بعد از پیروزی ابراهیم رئیسی در سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری درب تازه‌ای در عالم سیاست به روی محمد مخبر باز شد و در روز ۱۷ مرداد، پنج روز بعد از تنفیذ ابراهیم رئیسی، به عنوان معاون اول رئیس جمهور منصوب شد.

البته ارتقای او در میدان سیاست بعد از انتصابش به معاون اولی متوقف نشد و در شهریور ۱۴۰۱ با حکم رهبر ایران به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام درآمد و بر کرسی این نهاد تصمیم‌گیرنده تکیه زد.

وزارت امور خارجه آمریکا در ماه ژانویه سال ۲۰۲۱ ستاد اجرایی فرمان امام و محمد مخبر، رئیس وقت آن را تحریم کرد.

اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۰ میلادی، محمد مخبر را در فهرست افراد و نهاد‌هایی قرار داد که آن‌ها را به اتهام دخالت در «فعالیت‌های هسته‌ای یا موشکی بالستیک» تحریم می‌کرد. اتحادیه اروپا دو سال بعد نام او را از این فهرست حذف کرد.

مخبر بر مسند ریاست جمهوری

۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳ همه چیز برای دولت سیزدهم تغییر کرد و مهمترین تغییر برای «محمد مخبر» بود. سفر ناتمام رئیس جمهور و هیات همراهش وضعیت پیچیده‌ای را به وجود آورد.

شهادت ابراهیم رئیسی و خالی ماندن کرسی ریاست جمهوری بار دیگر درست مثل سال ۱۳۶۰، رجوع به اصل ۱۳۱ قانون اساسی را رقم زد. همان ماده‌ای که بر اساس آن، با حکم رهبری انقلاب معاون اول رئیس جمهور تا برگزاری انتخابات و انتخاب رئیس جمهورجدید، ریاست بر قوه مجریه به عهده او قرار می‌گیرد.

حکم رهبر انقلاب که دوشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ به نام محمد مخبر امضا شد، به طور کامل این قانون را جاری و ساری کرد. در متن این حکم آمده است: جناب آقای مخبر طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی در مقام مدیریت قوه‌ی مجریه قرار می‌گیرد و موظف است به همراهی رؤسای قوای مقنّنه و قضائیه ترتیبی دهند که ظرف حداکثر پنجاه روز رئیس جمهور جدید انتخاب شود.