پزشکیان با کدام وزیرخارجه به جهان سلامی دوباره می‌کند؟

سیاست خارجی دولت چهاردهم مهمترین رکن دولت برای رفع موانع جهش اقتصاد ایران خواهد بود. چه آنکه مسعود پزشکیان از همان مناظره های انتخاباتی بارها به این موضوع اشاره و تاکید کرده که بدون رفع تحریم ها، نمی توان متغیرهای منفی اقتصاد ایران را کنترل کرد. از این رو انتخاب افرادی که تیم سیاست خارجی دولت ایفای نقش می کنند از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. از سوی دیگر حضور پر رنگ دیپلمات های با سابقه وزارت خارجه در کمپین انتخاباتی و حضور پر رنگ آنها در جلسات کارشناسی پزشکیان که محور سوالات را سیاست خارجی تشکیل می داد، چشم انداز نزدیک ترین از چگونگی حضور مدیران آینده سیاست خارجی به دست می دهد.

گمانه زنی ها از گزینه مسعود پزشکیان برای وزارت با معرفی یکی از برجسته ترین دیپلمات های سال های اخیر کشورمان افزایش یافت

 مشاوران و کارگروه‌های انتصابات که در دفتر آقای دکتر پزشکیان مستقر هستند تقریباً به جمع بندی نهایی درباره وزارت خارجه رسیده‌‌اند و محتمل‌ترین گزینه برای وزارت خارجه آقای دکتر عباس عراقچی است.

اسامی نامزدهای نهایی برای تصدی وزارت خارجه؛

۱. عباس عراقچی

در یک دوره چهار ماهه در دولت دهم، سخنگوی وزارت امور خارجه بود و از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۶ نیز معاونت حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه را برعهده داشت. او از دی ۱۳۹۶ تا شهریور۱۴۰۰ به‌عنوان معاون سیاسی وزیر امور خارجه، مسئولیت داشت. او در تمامی مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ حاضر بود، و تا پایان مذاکرات هسته‌ای ایران و دستیابی به برنامه جامع اقدام مشترک، به عنوان مذاکره‌کننده ارشد در متن مذاکرات حضور داشت و بعد از محمدجواد ظریف، نفر دوم ایران در مذاکرات محسوب

۲. سید محمد صدر

۳. مهدی سنایی

۴. علی اکبر صالحی

۵. مرتضی دامن پاک جامی

امیرسعید ایروانی نیز در برخی جلسات نام‌ش مطرح بوده که بنظر از گردونه‌ی رقابت‌ خارج شده است‌.

براساس اخبارمنتشر شده در فضای مجازی وزارت خارجه را "عباس عراقچی" تحویل گرفته است.

مقاله مسعود پزشکیان در "تهران تایمز" نیز در کارگروهی متشکل از عراقچی و ظریف نوشته شده؛ رئیس دولت منتخب در جلسه‌ی مهم جمعه شب در منزل یکی از بزرگان اصولگرایی نیز به این قضیه اشاره کرده است.

 اکثر ملاقات‌های بین المللی و حساسِ مرتبط با دولت جدید توسط عراقچی انجام می‌شود و همچنین جواب نامه‌های منطقه‌ای و جهانیِ مرتبط با پزشکیان نیز توسط عراقچی نوشته می‌شود.

پیام مهم مسعود پزشکیان به سیدحسن نصرالله و جریان مقاومت که تقدیر ویژه‌ی رهبرانقلاب را به دنبال داشت، توسط عباس عراقچی نگارش شده بود.

گزارشی نیز دراین باره بخوانید که در عصر خبر منتشر شده است

 آیا به مصلحت ما است که در تحریم بمانیم؟ آیا می‌خواهیم مشکلمان را با دنیا حل کنیم یا نه؟ اگر با دنیا ارتباط نداشته باشیم در حد بخور و نمیر زندگی خواهیم کرد. اگر میخواهیم در دنیا رشد کنیم باید ارتباطمان را با دنیا بهتر کنیم. به جای سیاست خارجی یک‌سویه به سیاست خارجی متوازن نیاز داریم.

بیان این سوالات و جملات از سوی مسعود پزشکیان در مناظره های انتخاباتی و از طرفی حضور محمد جواد ظریف وزیر پیشین امور خارجه و مهدی سنایی استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران و سفیر سابق ایران در روسیه به عنوان مشاوران سیاسی پزشکیان در طول برنامه های انتخاباتی نشان می دهد ، مسعود پزشکیان ریشه بسیاری مشکلات کشور را در عدم ارتباط و تعامل با جهان و وجود یک سیاست خارجی متوازن می داند و می توان گفت او با همین دیدگاه های تعامل گرایانه با همه جهان توانسته است اکثریت آرای مردم را به دست آورد.

نگاهی به سخنان آقای پزشکیان و همراهان ایشان در خصوص سیاست خارجی می تواند به ما دید دقیق‌تری از رویکرد بین المللی دولت جدید ارائه دهد.

محمدجواد ظریف در جریان میزگرد سیاست خارجی ضمن تاکید بر اهمیت قدرت نظامی، بر اولویت دادن مردم و قدرت معنایی جمهوری اسلامی تاکید داشت و بعلاوه همچون همیشه با حرارت تمام از برجام دفاع نمود. ظریف اظهار داشت که اگر آمریکا پیمان شکنی کرده، این دلیل نمی‌شود که باز مذاکره و توافق نشود. ظریف همچنین از شرایط اقتصادی کشور پس از امضای برجام و پیش از ترامپ دفاع کرد. 

مهدی سنایی نیز به سیاست خارجی کشور در برخی دوره های گذشته آورده ای جز تحریم نداشته، اشاره کرد و از سوی دیگر مشکل بزرگ سیاست خارجی ایران در سال های گذشته را دوگانه سازی ها مثل "یا شرق یا غرب" دانست. سنایی گفت که مردم سیاست خارجی چند سویه می خواهند. مهدی سنایی با اشاره به شرایط نوین و چند قطبی ساختار بین ‌الملل از ضرورت توجه متوازن به شرق و غرب و قدرت های نوظهور سخن گفت و ضمن تقبیح دوگانه‌سازی‌ها، گفت که ملت ایران از این رویکرد قرن نوزدهمی عبور کرده است. او تک‌گزینه‌ای و یک طرفه بودن سیاست خارجی را اشتباه دانست و تاکید کرد که ضروری است برای پیشرفت کشور از دایره تحریم بیرون بیاییم. 

کارشناسان و صاحب نظران بر این باورند در شرایطی می توان وعده های مسعود پزشکیان را به واقعیت تبدیل کرد که سیاست خارجه دولت چهاردهم از دولت های گذشته متفاوت باشد. و افراد و متخصصان این حوزه با سیاست ها و افکار جدید بر مسند کار قرار گیرند. تغییرات مشهود در جهان و منطقه طی یک دهه گذشته نیز همین امر را اقتضا می‌کند.

طبق شنیده ها از نتایج کار کمیته ها ، عباس عراقچی، مهدی سنایی و محمد صدر به عنوان گزینه های اصلی تصدی وزارت امور خارجه مطرح هستند که از این نفرات یکی از سوی مسعود پزشکیان معرفی خواهد شد.

دولت جدید باید دو پرسش اساسی را طی روند معرفی وزیر خارجه در نظر بگیرد. یکی اینکه آیا طبق سخنان مطرح شده، قصد دارند در عرصه سیاست خارجی نیز مدیران متخصص جدید و جوان‌تر بکار بگیرند؟ و دوم اینکه آیا به دنبال تحول، طرحی نو و ایجاد توازن در عرصه سیاست خارجی است؟