ببینید | ناگفته تازه رهبر انقلاب از جنگ / نزدیک بود صدام بازداشت شود

رهبر انقلاب در دیدار کارگزاران نظام فرمودند: صدام هنگام آغاز جنگ نزدیک ایلام یک مصاحبه کرد و بعد گفت مصاحبه‌ی بعدی را در تهران انجام می‌دهم اما دیدید به چه سرنوشتی دچار شد در جنگ و بعد از جنگ. در فتح‎المبین صدام شانس آورد، نزدیک بود توسط بچه‌های سپاه دستگیر شود. اگر نیم ساعت زودتر رسیده بودند دستگیر می‌شد ولی شانس آورد و در رفت./فارس

اما اصل ماجرا در عملیات فتح‌المبین چه بود؟

امیر رزاق‌زاده از راویان دفاع مقدس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بیان می‌کند: در مرحله دوم این عملیات، یک امداد الهی منجر شد که عملیات به سوی موفقیت بیش‌تر پیش رود. ماجرا این بود که عراقی‌ها از سمت شوش با تعدادی تانک و نفربر به سمت رقابیه در حال حرکت بودند تا بتوانند یک راه ارتباطی بین نیروها و عقبه‌شان در فکه باز کنند. در این هنگام بارش باران شروع شد و آبی که از نهر لخضیر به سوی دشت سرریز می‌شد، ‌باعث شد یک باتلاق بزرگ درست شود و تانک‌هایی که در مسیر بودند در باتلاق گیر کنند. اینجا آن قدر تعداد تانک‌ها زیاد بود که دشت از دور، سیاه دیده می‌شد. وقتی عراقی‌ها نیروهای ایرانی را دیدند روی تانک‌ها رفتند و دستشان را بالا گرفتند و در یک چشم برهم‌ زدن، بیابان پر از اسرای عراقی شد.

دشمن برنامه‌ریزی کرده بود که روز ششم منطقه را کاملاً‌ تخلیه کند. فرماندهان ایرانی هم خبر نداشتند که در روز پنجم، صدام حسین در منطقه عملیاتی حضور داشته و این حسرت در دل مرتضی قربانی (از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران) مانده بود. او گفت: اگر روز پنجم ما زودتر به آنجایی که ماموریت داشتیم، می‌رفتیم،‌ می‌توانستیم حتی صدام حسین را اسیر کنیم. در همین زمینه وفیق السامرائی، مسؤول استخبارات ارتش عراق در خاطراتش مطرح کرده بود که صدام به آن‌ها گفته بود اگر اسیر شوم، خودکشی می‌کنم و شما هم خودتان را بکشید. در نهایت در عملیات فتح‌المبین ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومتر مربع از اراضی کشورمان آزاد شد.

چرا صدام حسین اسیر نشد؟

از سویی دیگر خالد حسین نقیب افسر سابق ستاد وزارت دفاع عراق  هم این چنین روایت می‌کند: هشام صباح فخری فرمانده سپاه چهارم عراق در گرماگرم عملیات فتح‌المبین و پیش‌روی نیروهای ایرانی، به صدام اطمینان داده بود که نیروهای ما در حال مبارزه هستند و خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند. صدام هم این حرف‌ها را هنگام بازدید از جاده عمومی فکه و در حال قدم‌زدن شنیده و با خیال راحت مشغول بازدید از نیروهایش بود. در همان‌ لحظه، یک گردان توپخانه که داشت از همان‌موضع عقب‌نشینی می‌کرد، با صدام روبرو می‌شود. وقتی صدام علت عقب‌نشینی را از فرمانده آن گردان پرسید، گفت: قربان نیروهای ایرانی با موضع شما چند کیلومتر بیشتر فاصله ندارند. توصیه می‌کنم شما هم عقب‌نشینی کنید. در غیر این صورت به اسارت درخواهید آمد! به این ترتیب این‌ افسر بود که صدام را از خطر اسارت به دست ایرانی‌ها نجات داد.

درباره این عملیات بیش‌تر بدانید

عملیات فتح‌المبین با رمز «یا زهرا (س)» در منطقه جبهه جنوبی، شوش و دزفول از روز دوم تا دهم فروردین‌ماه سال ۱۳۶۱ با هدف آزادسازی منطقه غرب دزفول و جاده دزفول ـ دهلران و تأمین اندیمشک، شوش، دزفول و جاده اندیمشک ـ اهواز آغاز شد. این عملیات گسترده با فرماندهی مشترک سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی صورت گرفت. در عملیات فتح‌المبین ۱۲۴ گردان پیاده و ۹ گردان زرهی نیروهای خودی در برابر ۹۲ گردان پیاده، ۳۹ گردان زرهی، ۲۹ گردان مکانیزه، ۳ گردان کماندو، ۳ گردان گارد و ۱۲ گردان توپخانه دشمن حضور داشتند. 

نتیجه این عملیات آزادسازی ۲۴۰۰ کیلومترمربع از سرزمین‌های اشغالی شامل ده‌ها بخش و روستای منطقه و چند جاده و تنگه مهم، خارج شدن دزفول و شوش و اندیمشک و پایگاه هوایی دزفول از دید و تیر مؤثر دشمن بود. در عملیات فتح‌المبین تلفات دشمن شامل ۲۵ هزار کشته و ۱۷ هزار اسیر بود. همچنین رزمندگان اسلام موفق به انهدام ۱۸ هواپیمای جنگنده، ۳۶۱ تانک و نفربر، ۳۰۰ خودرو، ۵۰ توپ و ۳۰ دستگاه مهندسی دشمن شدند و بیش از ۳۲۰ تانک و نفربر، ۵۰۰ خودرو، ۱۶۵ توپ و ۵۰ دستگاه مهندسی و مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات انفرادی دشمن را به غنیمت گرفتند.