ظریف کجاست؟ |

محمدجواد ظریف پس از پایان دولت سیزدهم چندان در محافل عمومی ظاهر نشد و سکوت پیشه کرد. نه دیگر در افطاری‌هایی که روحانی به همراه کابینه‌اش حضور دارند، می‌رود و نه قبل از آن در عید دیدنی مسئولان دولت قبل ظاهر شد. تنها در مراسم دیدار کارگزاران نظام با رهبر انقلاب حضور داشت و در ۱۴ فروردین در پیامی با تبریک حلول‌ ماه مبارک رمضان از مسلمانان خواست تا برای پایان دادن به جنگ و خونریزی و ایجاد تفاهم وهمدلی بیشتر در جهان با یکدیگر متحد شوند.

محمدجواد ظریف مرداد ماه سال ۱۳۹۲ به عنوان وزیر امور خارجه از مجلس رای اعتماد گرفت و در دولت دوازدهم نیز به عنوان وزیر امورخارجه مشغول به فعالیت شد، در این مدت یک بار از وزارت استعفا داد که با عدم موافقت رئیس‌جمهور، دکتر حسن روحانی مواجه شد. وی در مذاکرات هسته‌ای از زمان مذاکرات با سه کشور اروپایی در تهران و توافق سعدآباد، در زمان ریاست حسن روحانی بر دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی حضور داشت، و با روی کار آمدن دولت دکتر حسن روحانی، مسئول تیم مذاکره‌کننده ایران با کشورهای ۵+۱ شد. بعد از امضای توافقنامه برجام، بسیاری در ایران او را امیرکبیر زمان خواندند و برجام را با ملی شدن صنعت نفت و ظریف را با مصدق قیاس کردند. او در طول مذاکرات بیش‌ترین دیدارها و گفت‌وگوهای دوجانبه را با جان کری وزیر خارجه دولت اوباما داشت.

پس از آن با روی کار آمدن ترامپ، برجام که با دولت دموکرات آمریکا مورد توافق واقع شده بود، با چالش روبه‌رو شد و ترامپ رئیس‌جمهور جمهوریخواه آمریکا به صورت یک جانبه از این توافق بین‌المللی خارج شد و ایران را در معرض تحریم‌های جدیدی قرار داد. در چنین شرایطی انتظار می‌رفت تا ظریف به کمک امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم بپردازد اما ظاهرا توافقی میان ظریف و معاون خودش در دولت روحانی نبود و راه آنهاجدا شد.

ظریف به دانشگاه بازگشت

محمدجواد ظریف در ۸ شهریور با پایان کارش در وزارت خارجه به عنوان استاد دانشگاه تهران به دانشگاه بازگشت. او سپس ویدئویی از دفترش در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران منتشر کرد. ظریف در این ویدئو می‌گوید که با دکتر محمدباقر قهرمانی که ۵۰سال قبل با وی در آمریکا هم‌اتاق بوده دوباره هم‌اتاق شده است. ظریف همچنین با اشاره به فضای سبز پنجره اتاق کار در این ویدئو می‌گوید هم جایش خوب است هم دردسر ندارد و هم اینکه هر روز نباید خون‌ دل خورد.

البته پس از آن، محمد جواد ظریف برای دقایقی در کلاب هاوس از بازگشت به دانشگاه گفت؛ از فیلمی که برای دوستانش گرفته بود اما یکی از دوستانش با انتشار این فیلم سبب شد همه مردم ایران شاهد دفتر کار جدید ظریف باشند. او از این گفت که فرد مهم نیست و مهم خدمت به کشور است. او گفت شک ندارد که این غبارها می‌خوابند و مهم این است که قدمی برای مردم برداشته شود. نکته قابل تامل آنجا بود که برخی حتی تمایل نداشتند ظریف به دانشگاه بازگردد مانند معاون آموزشی دانشگاه تهران جذب محمدجواد ظریف به عنوان عضو هیات علمی این دانشگاه را منوط به تایید وزارت علوم و دیگر مراجع ذیربط عنوان کرد. حسینی درباره موافقت این دانشگاه با جذب محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه به عنوان عضو هیات علمی گفت: این پرونده مربوط به ۲-۳ سال اخیر بوده و هنوز نهایی نشده است؛ چرا که وزارت علوم و مراجع دیگر، باید آن را تایید کنند. بنابراین طبیعی است که ظریف نخواهد وارد حاشیه شود.

سرنوشت فایل صوتی جنجالی ظریف به کجا رسید؟

در اذهان همگان هست که برای پیگیری برجام و مذاکرات هسته‌ای، چه انتقادات و فحاشی‌هایی نصیب ظریف کردند. انتشار فایل صوتی ظریف واضح‌ترین حرکت دلواپسان برای ممانعت از فعالیت و نقش‌آفرینی ظریف در عرصه دیپلماسی بود که منجر به تشکیل پرونده برای وزیر خارجه دولت روحانی شد. چندی قبل سخنگوی قوه قضاییه هم درخصوص تشکیل پرونده در مورد انتشار فایل صوتی ظریف گفت: «در این مورد با اطلاعاتی که از اطلاعات سپاه ارسال شده پرونده‌ای تشکیل شده و با افراد زیادی صحبت شده اما هنوز پرونده به دادگاه ارسال نشده است.»

۲۴ مهر سال گذشته هم نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای به رئیس مجلس از طرح شکایت خود از محمدجواد ظریف وزیر سابق امور خارجه در کمیسیون اصل نود خبر داد. علی خضریان عدم شناخت از تفاوت و اهمیت تحریم‌ها، عدم فهم از دوره‌های مختلف تحریمی و علت پیروی اروپا از آمریکا، عدم تسلط به متن برجام در مورد بازگشت‌پذیری تحریم‌ها را از دلایل شکایت از ظریف عنوان کرده است.

دلیل کم پیدایی ظریف

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت قبل که در زمان انتخابات ریاست جمهوری در آنتالیای ترکیه به سر می‌برد، پس از بازگشت به ایران به دعوت ابراهیم رئیسی، به دیدار رئیس‌جمهور سیزدهم رفته بود تا نشان دهد همراه دولت است و هجمه‌ها و تخریب‌ها برای او ارزشی ندارد و مانند همیشه هدفی که دنبال می‌کند منافع و مصالح ملی است. به نظر می‌رسد دلیل کم پیدایی ظریف را جلوگیری از متهم شدن به دخالت در تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای دانست چراکه بخوبی می‌داند یک اظهارنظر در این حوزه سبب چالش‌های زیادی می‌شود.