یک مساله 20 ساله | راه حل هسته‌ای ایران چیست؟

سایت عصرایران در یادداشتی درباره اینکه راه حل هسته ایران چیست؟ نوشت که  راه حل مشکل هسته ای ایران در سپردن حل مشکل به وزارت خارجه و پذیرش این راه حل از سوی همه بخش های حکومت است.

به این صورت که گروهی متشکل از وزارت خارجه، وزارت نیرو و سازمان انرژی اتمی به رهبری وزارت خارجه و با اختیارات کامل کلی - جزئی و اصلی - فرعی، برای حل این موضوع تصمیم گیری کند و این تصمیم اجرا شود. بقیه بخش های دولت و حکومت ایران از جمله ریاست جمهوری نیز آن را قبول کنند. به تبع آن، مسوولیت این تصمیم هم برعهده وزارت خارجه خواهد بود.

هم اکنون مذاکرات هسته ای ایران و قدرت های جهانی دچار توقف طولانی مدت یا بهتر بگوییم با بن بست روبه رو شده است و چشم اندازی برای توافق دیده نمی شود. در این مدت هم ایران و امریکا هر یک دیگری را مسوول این بن بست معرفی و سخنان تکراری و دیپلماتیک و روتین را تحویل مردم داده اند.

اگر حل مشکل هسته ای ایران برای مردم اروپا و امریکا، جنبه سرگرمی و پیگیری خبرهای روز جهان را دارد برای مردم ایران مسئله زندگی و کسب و کار است؛ مسئله تورم و قدرت خرید است؛ مسئله سختی در امور عادی و روزمره زندگی است. حتی اگر مسئله حیات و ممات نباشد؛ مسئله رشد فساد اقتصادی اداری و ابهام و ناشفافیت و‌ پنهان کاری است. مسئله تقویت و استمرار شرایط غیرعادی است که خود عامل صدها اتفاق منفی کوچک و بزرگ است.

حدود ۲۰ سال از آغاز مشکل هسته ای ایران و به دنبال آن مذاکرات هسته ای با طرف های خارجی می گذرد. تاکنون ۴ دولت (خاتمی، احمدی نژاد، روحانی و رئیسی)، ۴ دبیر شورای عالی امنیت ملی (روحانی، لاریجانی، سعید جلیلی و شمخانی) و ۵ وزیر خارجه (کمال خرازی، متکی، صالحی، ظریف و امیرعبداللهیان) و ۵ دوره ریاست سازمان انرژی اتمی (آقازاده، صالحی دو دوره، عباسی و اسلامی) گذشته است. در همین مدت آژانس بین المللی انرژی اتمی شاهد ۳ مدیر کل بود البرادعی، آمانو و گروسی و البته امریکا هم ۴ رئیس جمهور را تجربه کرد: جرج بوش، اوباما، ترامپ و بایدن. در این مدت توافق هایی برای حل مشکل به دست آمد اما همه ناکام ماندند. از بیانیه سعدآباد در سال ۸۲ تا برجام در سال ۹۴.

این وضعیت نشان می دهد حل مشکل هسته ای ایران از طریق راه ها و چارچوب های قبلی، ممکن نیست که اگر بود تاکنون حل می شد.

این موضوع نشان می دهد مشکل هسته ای ایران به یک مشکل پیچیده تبدیل شده و به سمت یک مشکل غیرقابل حل حرکت می کند. باید متوجه بود در این صورت، این مشکل به موضوع طبیعی برای جهان تبدیل می شود. هر موضوع غیرعادی در صورت ادامه و استمرار به موضوع عادی تبدیل می شود.

مشکل هسته ای ایران نه تنها بخش هسته ای کشورمان را درگیر کرده بلکه فراتر از آن کل بخش های زندگی و کسب و کار در ایران را نیز با سختی روبه رو ساخته. از نفت و گاز تا مبادلات بانکی، از خودرو تا هواپیمایی، از حمل و نقل کالا تا کشتیرانی. از روابط تجاری با بزرگترین و پیشرفته ترین شرکت های جهان تا دادوستدهای کوچک با همسایگان.

اما راه حل چیست؟ مسوولان ایرانی می گویند هدف از برنامه هسته ای، تولید انرژی است. پس بهتر است در همین چارچوب، مشکل حل شود. فرض کنید در موضوع تولید برق از انرژی باد دچار مشکل و اختلاف بین المللی شویم. یا حتی موضوعات مربوط به نفت، گاز یا برق.در این صورت بهتر است مشکل در چارچوب همان وزارتخانه یا همان مجموعه حاکمیتی، حل و فصل شود.

هم اکنون دولت، مورد حمایت حداکثری و همه جانبه نظام است. در راس وزارت خارجه نیز فردی از اصولگرایان قرار دارد که سابقه و موضع گیری های گذشته او هیچ جایی برای گمانه زنی نمی گذارد. در نتیجه پیشنهاد می شود با اطمینان به این دولت و وزارت خارجه فعلی، تصمیم گیری درباره حل مشکل هسته ای به وزارت خارجه سپرده شود و همه بخش های دولت و حاکمیت نیز مکلف به پیروی از وزارت خارجه شوند.

می توان اطمینان داشت هر تصمیمی که وزارت خارجه به طور مستقل بگیرد حتی اگر تحت ریاست یک وزیر اصولگرا باشد این تصمیم، تصمیم منطقی و عقلانی خواهد بود زیرا هم وزارت خارجه نگاه فرابخشی را دنبال می کند و هم نسبت به دیگر بخش های حاکمیت و برخلاف شعارها و سخنرانی ها،  به طور نسبی، واقعیت گرا و منفعت گراست. 

راه ها و شیوه های قبلی آزموده شده اند و اگر نتیجه بخش بودند قطعا تاکنون نتیجه می دادند. امتحان راه جدید بی هزینه است و اگر هزینه ای داشته باشد هم قطعا به مراتب کمتر از هزینه مستقیم و غیرمستقیم مشکل هسته ای از جمله تحریم ها و ... است.