برجام پرید؛ آمریکا: بله، ایران: نه

اظهارنظرها درباره روند مذاکرات هسته ای با ایران هر روز شکل تازه ای به خود می گیرد. یک روز جوزپ بورل از آماده بودن توافق می گوید و روز دیگر رافائل گروسی هشدار می دهد که توافق بهتری در کار نیست. کلیدواژه آنها اما تقریبا یکسان است! چرا که همگی از عبارت«توافق خوب و آماده روی میز» سخن می گویند. 

بامداد امروز رسانه های آمریکایی به نقل از مشاوران جو بایدن نوشتند بعید است توافق هسته ای احیا شود.

 بنا بر گزارش این رسانه ها برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده خاورمیانه ای کاخ سفید  ادعا کرده دلیل عدم توافق هسته ای این است که ایرانی ها قادر به تصمیم گیری نیستند. انها امتیاز بیشتر را برای راضی کردن مخالفان می خواهند.برت مک گورک، هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا مدعی شده است، ایالات متحده باور ندارد که توافق هسته‌ای با ایران در حال حاضر احیا شود.

این در حالی است که برخی دیگر از مقامات آمریکایی به‌طور مکرر ادعا می‌کنند که توافق جدید با ایران روی میز قرار دارد و این جمهوری اسلامی است که باید تصمیم بگیرد این توافق را می‌پذیرد، یا نه.

آکسیوس در ادامه به نقل از منابع آگاه گزارش داد: برت مک گورک در جمع گروهی از کارشناسان یک اندیشکده که نامی از آن آورده نشده، همچنین گفته است که دستیابی به توافق با تهران اکنون "بسیار بعید" است.

بنابر گزارش آکسیوس، این مقام کاخ سفید نیز توپ را به زمین ایران انداخته و مدعی شده است که به نتیجه نرسیدن مذاکرات احیای توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ به این دلیل است که تهران قادر به تصمیم‌گیری در این زمینه نیست.

این منابع آگاه علاوه‌براین به آکسیوس گفتند که مک گورک گفته است، ایران می‌خواهد "چیزی به توافق اضافه کند" و منظور او یک توافق احتمالی بوده است.

به گزارش آکسیوس، مک گورک همچنین تصریح کرده است که در صورت عدم دستیابی به توافق، تحریم‌ها و انزوای دیپلماتیک تشدید خواهد شد اما استفاده از زور آخرین راه حل خواهد بود.

به گزارش ایسنا، مقامات آمریکایی در طول چندین ماه مذاکره غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن برای رفع تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به برجام بدون اشاره به زیاده‌خواهی و کارشنی‌های خود در جریان این رایزنی‌ها همواره تلاش کرده اند با فرافکنی مسئولیت عدم حصول توافق را متوجه ایران بدانند و مدعی‌اند که توافق آماده بوده و روی میز قرار دارد.

 این صحبت‌ها در حالی دیشب مطرح شد که مشاور تیم مذاکره کننده می گوید:قدم های برداشته غرب اگر تکمیل شود توافق در دسترس است.محمد مرندی تاکید دارد ایران ضمانت می خواهد و عمر این ضمانت فراتر از دولت بایدن نیست اما نمی خواهد تجربه برجام تکرار شود.

احتمال جدی شکست برجام

دنیای‌اقتصاد : یک دیپلمات پیشین ایران با ابراز عقیده مبنی بر اینکه احتمال جدی وجود دارد که برجام شکست بخورد، اظهار کرد: ‌‌‌ ایران برای بهبود روابط منطقه‌‌‌ای خود با برجام و بدون برجام باید برنامه داشته باشد. حسین موسویان در نشست بررسی سفر اخیر بایدن رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه عصر روز سه‌شنبه گفت: آمریکا تا چند مساله مهم را در این منطقه حل نکند نمی‌تواند مسائل مربوط به این منطقه را رها کند. وی با بیان اینکه آمریکایی‌‌‌ها باید در ابتدا موضوع هسته‌‌‌ای ایران و توافق برجام را حل کنند، ادامه داد: از طرف دیگر آمریکایی‌‌‌ها باید مساله پروسه صلح در اراضی اشغالی را نیز حل کنند. این دیپلمات پیشین با تاکید بر اینکه از طرف دیگر آمریکا باید موضوع تقابل ایران و برخی از کشورهای عربی را نیز حل کند، افزود: باید به این موضوع توجه داشت که عربستان و کشورهای عربی خلیج‌فارس متحد آمریکا هستند و آمریکا نمی‌تواند آنها را بدون پشتیبان در منطقه رها کند. وی همچنین با بیان اینکه یکی دیگر از مسائل موجود در منطقه برای آمریکا مساله محور مقاومت در منطقه است، ادامه داد: از طرف دیگر آمریکایی‌‌‌ها باید اطمینان حاصل کنند که چین و روسیه بر منطقه مسلط نمی‌‌‌شوند. موسویان با بیان اینکه اعضای شورای همکاری خلیج فارس این تمایل را دارند که موضوع هسته‌‌‌ای ایران حل شود و روابط‌‌‌شان با ایران به سطح خوبی برسد، ادامه داد: ‌‌‌ آنها به دنبال این هستند که به توازنی در روابط خود با عربستان، ‌‌‌ اسرائیل و ایران برسند و اینکه می‌‌‌بینیم امارات و کویت تصمیم گرفته‌‌‌اند که سفرای جدید خود را به ایران اعزام کنند در همین راستاست. این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه ایران برای بهبود روابط منطقه‌‌‌ای خود با برجام و بدون برجام باید برنامه داشته باشد، گفت: احیای برجام برای ایران منافع زیادی دارد ولی این احتمال جدی نیز وجود دارد که روند احیای این توافق با شکست روبه‌رو شود.

مشاور تیم مذاکره کننده هسته ای: باید مطمئن شویم از هر توافقی، منفعت اقتصادی خواهیم برد/ آمریکا هنوز حاضر به دادن تضمین های کافی نیست

سیدمحمد مرندی مشاور تیم مذاکره کننده هسته ای معتقد است؛ «به محض امضای توافق، تعهداتی برای ما به وجود می آید و اگر از همان ابتدا از انجام تعهدات طرف مقابل مطمئن نباشیم، خسارت بزرگی را متحمل خواهیم شد. ما اگر به تعهدات خود عمل کنیم و طرف مقابل این کار را انجام ندهد، وضعیتی مشابه برجام ۲۰۱۵ رقم خواهد خورد».

سید محمد مرندی در گفت وگو با خبرنگار جماران، بیان کرد: باید مطمئن شویم که از هر توافقی، منفعت اقتصادی خواهیم برد و آمریکایی ها نمی توانند از متن آن سوءاستفاده کنند. ایران مصمم است نقص هایی که در اجرای برجام وجود داشت، برطرف کند و دایره تحریم ها را محدود کند و چون غربی ها هم می دانند حرف ایران منطقی است، به دروغ مدعی می شوند که ایران خواسته ای «فرابرجامی» دارد یا آنکه می خواهد از دولت بعدی آمریکا تضمین بگیرد؛ در حالی که چنین چیزی نیست. چارچوب مذاکرات بر اساس برجام و اختیارات رئیس جمهور فعلی آمریکا است. هدف از چنین ادعایی این است که افکار عمومی جهان را با خود متحد کنند. از سوی دیگر می گویند خروج سپاه از لیست تحریم ها، پیش شرط ایران است، در حالی که چنین نبوده و نیست؛ این گونه تبلیغ می کنند برای آنکه کسی متوجه طفره رفتن آنها از دادن تضمین های لازم نشود. 

وی بیان کرد: اگر توافقی بدون تضمین های کافی را قبول کنیم، دست آخر ما می مانیم و عمل به تعهداتی دو جانبه به عنوان یکی از طرفین؛ در حالی که طرف مقابل به تعهدات خود عمل نمی کند. در این شرایط، چند ماه بعد همان کسانی که ما را به امضای فوری یک توافق تشویق می کردند، اولین کسانی خواهند بودند که معترض می شوند. 

مواضع بورل جنبه تبلیغاتی دارد

مرندی همچنین درباره اظهارات اخیر جوزپ بورل که گفته است متن توافق آماده است و توافق بهتری وجود نخواهد داشت، گفت: آقای بورل از روز اول مذاکرات وین همین را گفته است. ولی ظرف سه ماه در وین تغییرات زیادی روی مواضع آنها صورت گرفت. این نوع موضع گیری ها در ملاءعام بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و غرب در این زمینه از ما قدرت مندتر است. 

او افزود: اگر توافقی روی میز نباشد که ایران بتواند با خیال آسوده به تعهدات خود عمل کند و مطمئن نباشد که طرف مقابل چنین خواهد کرد، آن متن مانع اجرای برجام خواهد بود. بی تردید اگر توافق احتمالی ما ناقص باشد، آمریکایی ها از همان روز اول از نواقص آن سوءاستفاده خواهند کرد. این یک تصور باطل است که فکر کنیم آمریکا به دنبال اجرای برجام است. این کشور از سال ۲۰۱۵ نشان داد که نمی خواهد این کار را کند. لذا تنها کاری که می توانیم انجام دهیم این است که به یک توافقی برسیم که آمریکا نتواند برجام را مانند گذشته محدود و محدودتر کند. 

باید تاکید کنیم که توافق منطقی، منصفانه و عادلانه باشد

مرندی ادامه داد: در چنین شرایطی، رییس جمهور فرانسه مکالمه ای دوساعته با رییس جمهور ایران دارد. مکالمه دوساعته مکرون با ایران، نتیجه بحران اروپا، سفر آقای پوتین و اردوغان به ایران و تقویت رابطه ایران با کشورهای غیر غربی و منطقه ای است. از این رو، غربی ها خوب می دانند که نیازمند رابطه بهتری با ما هستند، چرا که ما قدرتمندتر شده ایم و آنها بیش از پیش تضعیف شده اند. اما علیرغم تغییر این معادلات، ایران خواسته جدیدی را مطرح نکرده است. ایران می گوید باید دغدغه هایش نسبت به اجرای کامل برجام، با توجه به عهدشکنی های قبلی غربی ها، برطرف شود. اگر تعهدها پس از برجام به خوبی اجرا نشوند ما اهرم های خود را تحویل می دهیم و دیگر نمی توانیم از آنها برای گرفتن حقمان استفاده کنیم. بنابراین ما باید تاکید کنیم که توافق منطقی، منصفانه و عادلانه باشد. 

وی در پایان گفت: همین که آمریکا هنوز حاضر به دادن تضمین های کافی نیست، بدین خاطر است که تمایل ندارند به تعهدات خود عمل کند. وگرنه دیپلمات های اروپایی در محافل خصوصی بارها گفته اند اگر انجام توافق مورد نظر ایران دست اروپایی ها بود، آن را فورا امضا می کردند.