باید با شایعه‌پراکنان مرگ مهسا امینی بر‌خورد شود

روزنامه جوان، ارگان مطبوعاتی نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به ماجرای منجر به مرگ مهسا امینی و اعتراض های پس از آن واکنش نشان داد و در گزارشی نوشت: مرگ غم‌انگیز مهساامینی، دختری که در کلاس‌های پلیس امنیت اخلاقی دچار عارضه قلبی شده بود، موجب تأثر عموم مردم و ابراز همدردی سران قوا شد.

مهسا که از سقز به‌همراه برادرش به تهران آمده بود، آن‌طور که دوربین‌های مدار بسته پلیس نشان می‌دهد، پس از انتقال به سالن جلسات، دچار عارضه می‌شود که تلاش پزشکان پس از دوبار احیای قلب او ناکام می‌ماند. دولت و دستگاه قضایی به زیرمجموعه‌های خود دستور داده‌اند گزارش کاملی از علل حادثه، تهیه کنند و به اطلاع عموم برسانند.

مرگ غم‌انگیز مهسا امینی، دختری که در کلاس‌های پلیس امنیت اخلاقی دچار عارضه قلبی شده بود، موجب تأثر عموم مردم و ابراز همدردی سران قوا شد. مهسا که از سقز به‌همراه برادرش به تهران آمده بود، آن‌طور که دوربین‌های مدار بسته پلیس نشان می‌دهد، پس از انتقال به سالن جلسات، دچار عارضه می‌شود که تلاش پزشکان پس از دوبار احیای قلب او ناکام می‌ماند. دولت و دستگاه قضایی به زیرمجموعه‌های خود دستور داده‌اند گزارش کاملی از علل حادثه، تهیه کنند و به اطلاع عموم برسانند.

ارگان مطبوعاتی نزدیک به سپاه نوشت: ژینا امینی، معروف به مهسا دختر ۲۲ ساله اهل شهرستان سقز همراه برادر و دخترخاله‌اش به تهران سفر کرده بود. ساعت ۱۸ روز سه‌شنبه ۲۲ شهریور آن‌ها در حال عبور از حوالی ایستگاه متروی حقانی بودند که پوشش مهسا توجه مأموران گشت امنیت اخلاقی را به خود جلب می‌کند. مطابق رویه موجود یکی از مأموران پلیس زن در مورد پوشش وی به مهسا تذکر داد که با واکنش او و برادرش مواجه شد. مشاجره ایجاد شده با مأموران پلیس امنیت اخلاقی موجب شد مهسا همراه چند دختر دیگر برای شرکت در کلاس‌های توجیهی ۴۰ دقیقه‌ای به ساختمان پلیس امنیت اخلاقی در خیابان احمدقصیر منتقل شد.

وقتی برادر و دخترخاله مهسا منتظر پایان جلسه توجیهی بودند، یک دستگاه آمبولانس اورژانس به ساختمان وارد و دقایقی بعد از ساختمان خارج شد، خیلی طول نکشید که دختران منتقل شده به داخل ساختمان یک به یک خارج شدند و ماجرای عارضه ایجاد شده برای مهسا را به خانواده‌اش خبر دادند.

بیمارستان خصوصی کسری در میدان آرژانتین حوالی پلیس امنیت اخلاقی، جایی بود که مهسا به آنجا منتقل شده بود. اظهارات اولیه کادر درمان به خانواده مهسا این بود که او به عارضه توأمان مغزی و قلبی مبتلا شده و به کما رفته است. براساس اظهارات پزشکان، شدت عارضه آنقدر زیاد بود که نمی‌شد برای نجات او امیدوار بود. خبر این ماجرا خیلی زود در شبکه‌های اجتماعی دست به دست و منجر شد بسیاری برای ابراز همدردی با خانواده مهسا مقابل بیمارستان حاضر شوند.

موج هیجان ناشی از این حضور به شبکه‌های معاند رسید و ویدئو‌هایی که برخی حاضران برای آن شبکه‌ها ارسال می‌کردند بر شدت هیجان اضافه می‌کرد. توقف مدام خودرو‌های عبوری ناشی از کنجکاوی صورت گرفته مقابل بیمارستان دشواری رفت و آمد و ترافیک مسیر را به همراه داشت. وقتی مأموران پلیس برای مدیریت ماجرا در محل حاضر شدند، کنترل هیجان از دست برخی حاضران خارج شد. ویدئو‌های بعدی به شبکه‌های معاند رسیده بود دیگر به عنوان خبری اجتماعی بازنشر نمی‌شد. این رسانه‌ها حالا برای تبدیل یک رویداد اجتماعی به موضوعی سیاسی و امنیتی زمینه‌چینی می‌کردند. شلیک یک گلوله یا جراحت یکی از حاضران می‌توانست آن‌ها را به مطالباتشان نزدیک‌تر کند، اما پلیس برای برخورد با حاضران در محل حاضر نشده بود.

روز پنج‌شنبه، مرکز اطلاع‌رسانی پلیس تهران در واکنش به حادثه اعلام کرد: «خانمی برای توجیه و آموزش به یکی از بخش‌های پلیس تهران بزرگ هدایت شده بود که ناگهان در جمع سایر افراد هدایت شده به‌طور ناگهانی دچار عارضه قلبی و بلافاصله با همکاری پلیس و اورژانس به بیمارستان منتقل شد و تحت درمان و مداوا قرار گرفت.» مرکز اطلاع‌رسانی پلیس تهران بزرگ برخی اخبار و ادعا‌های رسانه‌های معاند را درباره حادثه اعلام کرد که مستندات مربوطه در این خصوص در اختیار پلیس است و اخبار تکمیلی اعلام خواهد شد.

از زمان انتقال مهسا به بخش مراقب‌های ویژه خانواده‌اش مدام بر بالین وی حاضر می‌شدند. عکس‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی گویای این است که تصاویر برای ابراز همدردی و طلب دعا برای سلامت وی منتشر شده است، اما این تصاویر به عنوانی برای حمله گسترده به ماهیت حجاب و عفاف تبدیل شد. با این حال پشت در‌های اتاق مراقبت‌های ویژه، پزشکان تلاش خود را برای نجات مهسا به کار گرفته بودند. انتشار عکس و ویدئو‌هایی از چهره به کما رفته مهسا هر لحظه بر ذوق‌زدگی شبکه‌های معاند اضافه می‌کرد. وقتی شدت عارضه بر بیمار مستولی شد، پزشکان هم چیزی جز تسلیت و ابراز تأسف برای خانواده مهسا نداشتند. انتشار تصویر پدر و مادر مهسا در سوگ فرزندشان مایه شعف رسانه‌های معاند شده بود تا با ردیف کردن کارشناسان ریز و درشت دور تازه‌ای را از حمله به ساختار نظام عملی کنند.

پلیس در واکنش به فوت مهسا اعلام کرد در همان ساعات اولیه حادثه، رسیدگی به آن بدون هیچگونه ملاحظه‌ای در دستور کار قرار گرفت. پلیس با انتشار فیلم لحظه عارضه ایجاد شده برای مهسا تأکید کرد که براساس مستندات از لحظه حادثه تلاش برای درمان وی به کار گرفته شده است. براساس فیلم دوربین‌های مداربسته، مهسا و چند دختر دیگر از داخل ون پلیس به سالن ساختمان پلیس امنیت اخلاقی منتقل می‌شوند. او لحظاتی بعد از نشستن روی صندلی، خود را به یکی از مأموران پلیس زن می‌رساند. آنگونه که تصاویر به وضوح نشان می‌دهد پس از دیالوگی کوتاه، پلیس زن از مهسا فاصله می‌گیرد، اما مهسا ناگهان دچار عارضه شده و روی زمین می‌افتد که با ورود اورژانس به بیمارستان منتقل می‌شود. پلیس اعلام کرد تصاویر ضبط شده دوربین‌های مداربسته از لحظه ورود وی به اداره پلیس تا انتقال توسط اورژانس به رؤیت خانواده وی نیز رسیده است. همچنین بر اساس رسیدگی دقیق به عمل آمده از زمان انتقال وی به خودرو و انتقال به مرکز پلیس هیچگونه برخورد فیزیکی با او انجام نشده است.»

واکنش مسئولانه

حملات شبکه‌های معاند در حالی شدت می‌گیرد که بالاترین مقام‌های سیاسی کشور به ماجرا واکنش نشان دادند و از فوت مهسا ابراز تأثر کردند. رئیس‌جمهور که برای شرکت در اجلاس سران شانگ‌های در ازبکستان به سر می‌برد، مرگ مهسا را حادثه‌ای تلخ عنوان کرد و به وزیر کشور فرمان داد به صورت ویژه ماجرا را بررسی کند. رئیس مجلس هم به کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی کشور مأموریت داد همه ابعاد حادثه رخ داده را با قید فوریت و دقت بررسی و گزارش آن را به مجلس ارائه کنند. محمدباقر قالیباف گفت که اتفاق تلخ اخیر برای یکی از بانوان در یکی از بخش‌های پلیس تهران، سبب جریحه‌دار شدن افکار عمومی و تأسف شدید او شده است.

واکنش قضایی

هیئت نظارت بر حفظ حقوق شهروندی هم بر اساس دستور رئیس کل دادگستری استان تهران مأمور به انجام بازرسی و بررسی‌های لازم درباره حادثه شد. علی القاصی، به معاون قضایی و دبیر هیئت نظارت بر حفظ حقوق شهروندی دادگستری کل استان تهران مأموریت داد در خصوص علل و چگونگی بروز این عارضه، بازرسی‌ها و بررسی‌های لازم را انجام دهد. وی تأکید کرد: «در صورتی که نتایج بازرسی‌ها و بررسی‌های قضایی بیانگر وقوع تخلف، اهمال یا کوتاهی باشد، در مرجع قضایی صالح مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.» علی صالحی، دادستان تهران هم تشکیل کارگروه ویژه برای بررسی ابعاد پزشکی پرونده خبر داد و گفت که این کارگروه با دعوت از کادر درمان مهسا و با حضور کارشناسان و متخصصان مجرب پزشکی قانونی فعالیت خود را آغاز کرده و آخرین وضعیت جسمی وی را نیز مورد بررسی قرار داده‌اند. دادستان تهران تأکید کرد که مشخص شود انتقال این خانم به مرکز پلیس از لحاظ پزشکی، چقدر در وقوع حادثه مؤثر بوده است. همچنین از طرف دادستان تهران بازپرس ویژه و تیم مجربی برای بررسی ابعاد این پرونده تعیین شد.

ساعتی پس از اعلام خبر فوت مهسا، وزیر کشور اعلام کرد به وزارت بهداشت و پزشکی قانونی دستور داده شده، علت فوت را پیگیری کند. همچنین از فراجا خواسته شد دلایلی را که موجب حادثه شده است جمع‌آوری کند و معاون امنیتی وزارت کشور هم مسئول نظارت روی این موضوع شد. وزیر کشور بخش زیادی از علت روشن شدن مسئله را در گرو بررسی علائم پزشکی منتهی به این مرگ دانست. وی با تأکید بر رعایت دقت در اظهارنظر‌ها پیرامون علت وقوع این حادثه گفت: ممکن است مسائلی در این شرایط مبهم و غیرصحیح مطرح شود که درست نیست، باید دقت لازم صورت گیرد، همه دستگاه‌ها به دنبال این هستند که علت فوت مشخص شود و به محض مشخص شدن به اطلاع مردم خواهد رسید.

در انتظار نتیجه نهایی گزارش پزشکی قانونی

نتایج بررسی اولیه پزشکی قانونی درباره علت فوت مهسا امینی نشان می‌دهد که وی به علت سکته قلبی فوت کرده است. یک منبع آگاه به فارس گفت: «مهسا به دنبال ایست قلبی با اورژانس به بیمارستان منتقل شد و پس از احیا در فاصله دو ساعت، دو بار ایست قلبی کرد که مجدداً احیا شد. در سی‌تی‌اسکن مغزی علائمی مبنی بر هیدروسفال بودن (عارضه قبلی) گزارش شده است. وی در پنج سالگی هم تومور مغزی عمل کرده و مبتلا به بیماری صرع و دیابت نوع یک بوده است.»

مهسا عصر روز جمعه ایست قلبی می‌کند و نهایتاً پس از ۴۵ دقیقه عملیات احیای قلبی cpr، به علت ایست قلبی فوت می‌کند. با این حال مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران گفت که علت نهایی فوت در دست بررسی است. بر این اساس معاینات تخصصی قبل و پس از فوت مهسا انجام شده است.

مهدی فروزش توضیح داد: همزمان با انتقال پیکر به سالن تشریح، معاینه ظاهری و کالبدگشایی پیکر انجام شد. تیم پزشکی قانونی بررسی دقیق و کامل معاینه و کالبدگشایی را برای تعیین علت فوت انجام داد. فروزش عنوان کرد: نمونه‌های لازم از بافت‌ها و اعضای داخلی بدن متوفی برداشته و به آزمایشگاه‌های تخصصی ارسال شده که به محض دریافت نتایج علت فوت به مقام قضایی اعلام خواهد شد.

مرگ غم‌انگیز مهسا، تأثر مردم و مسئولان از وقوع حادثه را به همراه داشته است، از همین‌روست که اهتمام قانونی برای رسیدگی به چرایی ماجرا شکل گرفته است. رسیدگی به ماجرا هم تنها از مسیر قانون میسر است و توجه به روند‌های آسیب‌زا و هزینه‌زا مثل مطالبات مطرح شده بی‌اساس در رسانه‌های معاند یا برخی شبکه‌های اجتماعی که هدایت آن در دست افرادی معلوم‌الحال است، می‌تواند آسیب‌های بیشتری را متوجه جامعه کند؛ بنابراین تصمیم‌گیری نسبت به رویدادی که رقم خورده و امکان بازگشت آن وجود ندارد، تنها از مجرای قانون و تمکین از آن ممکن است و باید قانون درباره شایعه‌پراکنان هم به وظیفه خود عمل کند.