تحلیل عجیب کیهان از «چشم‌چرانی» مردان در روان‌شناسی جنسی

روزنامه کیهان با انتشار مطلبی با عنوان «چرا پوشش برای زن واجب است» به قلم فرشته محیطی نوشته است: این پرسش همواره مطرح می‌شود که چرا باید مو‌های زنان پوشیده باشد در حالی که مو‌های مردان از این حکم مستثناست و اصولا چه ضرورتی برای پوشش زن وجود دارد؟

یکی از نکات مهمی که در این مسئله پوشش موی زنان یا پوشش همه تن زن به جز صورت و رخسار و نظایر آن باید توجه داشت، تفاوت‌های جسمی و روحی زن و مرد و واکنش به محرک‌های مختلف جنسی در میان زن و مرد است.

این مسئله را پروفسور «ریک» روان شناس مشهور آمریکائی بیان می‌کند که دنیای مرد با دنیای زن به کلی متفاوت است. (نگاه کنید مطهری، مرتضی؛ نظام حقوق زن در اسلام، قم: انتشارات صدرا، چاپ ۲۷، ۱۳۷۸، ص ۱۶۶)

تحقیقات علمی در فیزیولوژی و روانشناسی در باب تفاوت‌های جسمی و روحی زن و مرد ثابت کرده است که مردان نسبت به محرک‌های چشمی شهوت‌انگیز، حساس‌تر از زنانند و بر عکس، زنان در مقابل محرک‌های لمسی حساسیت بیشتری دارند. یکی از محققین در این خصوص می‌نویسد: آستانه حس لمس و درد در زنان از زمان تولد پایین‌تر از مردان است یعنی زنان به درد و لمس حساس ترند... در عوض مردان بینایی بهتری دارند. این مزیت‌های جنسی در استعداد حسی، آموخته یا اکتسابی نیست، بلکه از زمان کودکی آشکار است... مردان بالغ، به محرک‌های بینایی شهوانی حساسیت بیشتر دارند. این نقطه ضعف مرد در زندگی روزمره‌اش همواره به چشم می‌خورد و به صورت‌های گوناگون از جمله تهیه عکس‌ها، مجلات و فیلم‌های سکسی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. زنان به محرک‌های لمسی حساسیت بیشتر دارند. این تفاوت حساسیت از همان اوایل و تحت تأثیر «اندروژن‌ها» شکل می‌گیرد. اصطلاح «چشم چرانی» که برای این ویژگی مردان به کار می‌رود، زاییده حساسیت مردان نسبت به محرک‌های بینایی شهوانی است. چون برد حس بینایی زیاد است یعنی چشم می‌تواند از فاصله نسبتا دور تحت تأثیر محرک‌ها قرار گیرد و از این گذشته وسعت زیادی از محیط در آن واحد دیده می‌شود، از سوی دیگر ترشح‌اندروژنها، صورتی یکنواخت دارد و هیچ عامل طبیعی آن را قطع نمی‌کند، مردان به صورتی گسترده‌تر تحت تأثیر محرک‌های شهوانی قرار می‌گیرند و از این نظر فعال ترند.

از سوی دیگر، چون حس لامسه، برد زیاد ندارد و فعالیتش محدود به تماس از نزدیک است و از این گذشته هورمون‌های جنسی زن به صورت دوره‌ای ترشح می‌شوند و به طور متناوب عمل می‌کنند، تأثیر محرک‌های شهوانی بر زن، صورتی بسیار محدود دارد و از این نظر فعالیت زنان بسیار کم است. (دکتر بهزاد محمود؛ تفاوت‌های زن و مرد از نظر فیزیولوژی و روانشناسی؛ مجله نگین، شماره ۱۳۴، تیرماه ۱۳۵۵، ص ۲۴ به نقل از غلامعلی حداد عادل؛ فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، تهران: سروش، چاپ پنجم، ۱۳۷۲، صص ۶۳ – ۶۴)

بنابراین همان‌طور که تحقیقات و تجربه‌های علمی نشان می‌دهد آن‌اندازه که مرد از نگاه کردن به‌اندام و تن زن تحریک می‌شود، زن از مشاهده اندام مرد تحریک نمی‌شود. (حداد عادل، همان، ص ۶۴) در همین زمینه در روانشناسی جنسی نیز ثابت شده است که در حالی که تمامی سطح بدن زن برای مرد محرک است، در مرد چنین نیست. این گونه تفاوت‌ها هم نگاه مرد را محدود می‌کند و هم پوشش زن را. (کتاب sehtolc fo ygolohcusP ehT، ص ۱۰۷)

بر اساس این تفاوت‌هاست که اسلام در حوزه احکام، نگاهی متفاوت به زن و مرد دارد. از آنجا که احکام در اسلام بر اساس مصالح و مفاسد می‌باشد که برخی را به شکل علت و یا فلسفه احکام از آن آگاهیم و برخی دیگر همچنان بر ما پوشیده مانده است نمی‌توان به صرف عدم آگاهی از علت و فلسفه حکمی، آن را نادیده گرفت و به کناری نهاد. بر این اساس تا زمانی که از علت و حکمت حکمی آگاهی نیافتیم باید به شکل تعبدی بدان عمل کنیمِ، زیرا به این باور رسیده‌ایم که احکام و آموزه‌های قرآن و عترت بیرون از دایره مصالح و مفاسد نیست و هر امر و نهی ریشه در مصلحت یا مصالح و یا مفسده و یا مفاسدی دارد.

شیخ صدوق در علل‌الشرایع روایتی را از امام رضا (ع) نقل می‌کند که آن حضرت در ضمن پاسخ به مسئله‌ای فرمودند: علت جعل حرمت برای نگاه مردان به مو‌های زنان، تحریک کنندگی و تهییج خانمان برانداز و نامشروع مردان به این واسطه است. (الشیخ الصدوق، علل الشرایع؛ ج ۲، قم: مکتبه الداوری، صص ۵۶۴ – ۵۶۵) البته طبق دستور خداوند متعال در قرآن، هم زن و هم مرد باید از نامحرم چشم فرو بندند و این امر به مصلحت آنهاست. خداوند می‌فرماید: به مؤمنان بگو: چشم‌های خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند و عفاف خود را حفظ کنند؛ این برای آنان پاکیزه‌تر است...؛ و به زنان با ایمان بگو: چشم‌های خود را (از نگاه هوس‌آلود) فروگیرند و دامان خویش را حفظ کنند. (سوره نور، آیات ۳۰ – ۳۱)

با این همه پوشش زن به عنوان بسترسازی برای پاکی محیط با توجه به ویژگی‌های گفته شده لازم‌تر است.