انتقاد یک اصلاح طلب از رسانه های فارسی زبان خارج کشور

تسنیم نوشت: جمیله کدیور نویسنده و فعال سیاسی اصلاح‌طلب ساکن خارج کشور، در یادداشتی در روزنامه اطلاعات نوشت که شاهد تغییر جدی و قابل‌توجهی در رویکرد و عملکرد رسانه‌های جریان رسمی فارسی‌زبان خارج کشور و فاصله گرفتن از چارچوب‌های مرسوم رسانه‌ای و تبدیل شدن آنها به ستادهای جنگ روانی هستیم.

او همچنین در بخش دیگری از این یادداشت نوشت: «هر رسانه‌ای، تلاش تبلیغاتی رسانه‌های فارسی وابسته به کشورهای غربی و عربی برای شکل دادن به ادراکات، دستکاری شناخت‌ها و هدایت رفتارهای مخاطبین و مدیریت افکار عمومی برای دستیابی به پاسخ‌های مطلوب خود بوده است.

مدت‌هاست جمهوری اسلامی ایران هدف حملات و هجمه همه‌جانبه‌ای از سوی رسانه‌های فوق‌الذکر قرار گرفته، به عنوان تهدیدی برای جهان و منطقه و حامی تروریسم و گروه‌های تروریستی اعلام شده و هر اتفاق سوئی در منطقه عمدتا به ایران و گروه‌های نیابتی آن منتسب شده است. ضمن آنکه متأثر از تبلیغات رسانه‌های فوق، در داخل کشور نیز با فضاسازی‌های تبلیغاتی منفی و زشت‌سازی توسط افراد آگاه یا ناآگاه، انتساب اتفاقاتی همچون آتش‌سوزی سینما رکس آبادان در سال ۱۳۵۷ به انقلابیون یا بمب‌گذاری در حرم امام رضا (ع) در سال ۱۳۷۳ به منظور اعتبارزدایی از مسئولین کشور به عمل آمده است.

این فضاسازی‌ها برای ایجاد زمینه ذهنی مورد نظر برای جلب و جذب مخاطب بدون هرگونه مقاومت احتمالی برای روز مبادا برنامه‌ریزی شد. طی چند هفته گذشته، هدف اصلی رسانه‌های فارسی‌زبان وابسته، دامن زدن به شکاف‌های موجود در جامعه، به‌طور خاص شکاف نسل جوان با نظام حاکم در بستر ضعف کارکرد و بی‌توجهی دست‌اندرکاران داخلی به نارضایتی‌های موجود، به‌ویژه خواسته‌های اساسی نسل جوان بوده است. به موازات فشارهای اقتصادی و سیاسی بین‌المللی به ایران، سیاست‌های این رسانه‌ها در جهت تشدید نارضایی داخلی قابل‌توجه است.»

این نویسنده و فعال سیاسی اصلاح‌طلب همچنین نوشته است: «زمانی که محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ اظهار کرد که ما نبرد را به داخل ایران می‌کشانیم، در حقیقت مبتنی بر مشورت و همکاری بخشی از اپوزیسیون ایرانی در جریان راه‌اندازی رسانه‌ای به زبان فارسی با بودجه سعودی برای مدیریت خشم و نفرت در ایران بود. سیاستی که رسانه‌های دیگر فارسی‌زبان نیز برای نباختن قافیه از رسانه وابسته به سعودی و فاصله گرفتن از اصول مدون رسانه‌ای خود، کمابیش در پیش گرفته‌اند.»

کدیور در بخش دیگری از یادداشت خود آورده است: «سیاست‌های اعمال شده رسانه‌های فارسی‌زبان خارج کشور در انتخاب گزینشی اخبار و ارائه تحلیل‌های خبری، به روشنی جهتگیرانه و خارج از چارچوب عملکرد رسانه‌ای، یا در قالب فعالیت حزبی سیاسی یا اتاق فرماندهی جنگ روانی قابل تعریف است. این سیاست‌های رسانه‌ای در جهت دامن زدن به اختلافات داخلی، ترویج خشونت، تهییج احساسات، تشویق درگیری بین گروه‌های اجتماعی و در یک کلام دوقطبی کردن جامعه تدوین شده است. از تکنیک‌های متنوع مورد استفاده این رسانه‌ها در قالب تکرار اخبار جهت‌دار و تحلیل‌های تأمل‌برانگیز در مورد اعتراضاتی که مکرراً اعلام می‌کنند با اعتراضات گذشته متفاوت است، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

گسترده‌نمایی اعتراضات در کشور، بزرگنمایی نقاط ضعف در جهت تشدید نارضایتی عمومی، استفاده از فرصت‌های مناسب در جهت تخریب هنجارهای عرفی مورد قبول جامعه، القای حس غم و یأس و ناامیدی از شرایط موجود، دامن زدن به بدبینی و بی‌اعتمادی مردم نسبت به نهادهای مرجع، استفاده از تکنیک‌های نفرت‌پراکنی و زشت‌سازی در جهت ایجاد دشمنی، تشدید شکاف‌های اجتماعی و میان‌نسلی، تمرکز صرف بر خشونت و سرکوب حکومت، بی‌اعتبار کردن نمادهای قدرت، تضعیف روحیه طیف ساکت، القای تردید نسبت به نهادهای حافظ نظم و امنیت، انعکاس مواضع افراد و گروه‌های معاند و تجزیه‌طلب در بستر اعتراضات، … این رسانه‌ها در مواقعی در کنار انتشار خبر و تحلیل، خود به یک طرف دعوا تبدیل شده، آموزش نحوه ساخت سلاح‌های مقابله با پلیس و نیروهای حافظ نظم می‌دهند یا اعلام فراخوان برای گردهمایی معترضین می‌کنند.»

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تاکید کرده است که «بدون شک نمی‌توان بین سیاست‌های تبلیغاتی رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور، فشارهای سیاسی و جنگ اقتصادی علیه ایران و اقداماتی که در داخل برای ناراضی‌سازی عمدی مردم صورت می‌گیرد، تفکیک قائل شد. هدف مشترک موارد پیش‌گفته، خشمگین کردن فزاینده مردم خسته و ناراضی است که روزبه‌روز فاصله خود را با استانداردهای جهانی در زمینه معیشت و زندگی معمولی بیشتر می‌بیند. هر چند اعتراضاتی که به‌حق در جریان بود، با سیاست‌های اتاق‌های جنگ رسانه‌ای با شدت و شتابی که در جهت اعمال خشونت و تخریب و تنش و اختلاف داخلی در پیش گرفت، در حال خروج از ریل، به رادیکالیزه شدن فضای اعتراضات انجامیده و در بسیاری از مواقع با مقاومت یا مخالفت طیف ساکت جامعه مواجه شده است، ولی گسترش خشم و نفرت و خشونت متقابل که مورد تشویق رسانه‌های فارسی‌زبان خارج کشور قرار می‌گیرد، نگران‌کننده است.»