چه کسانی با حکم اعدام مواجه هستند؟ + اسامی

حکم اعدام در پرونده‌های اعتراضات اخیر برای «محسن شکاری» و «مجیدرضا رهنورد» به جرم «محاربه» اجرا شد. 

لازم به ذکر است، اسامی ذکرشده در این گزارش، مربوط به قبل از اجرای حکم اعدام «مجیدرضا رهنورد» است.

اعتمادآنلاین نوشت: نخستین حکم اعدام در پرونده‌های اعتراضات اخیر برای «محسن شکاری» به جرم «محاربه» اجرا شد. اسامی جدول این گزارش با اتهام «افساد فی‌الارض» و «محاربه» مواجه هستند که ممکن است منجر به «اعدام» آنها شود اما ای کاش ستون پایانی این جدول یعنی «تاریخ اجرای حکم» هرگز پر نشود.

اعدام «محسن شکاری» که در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ دستگیر شده بود در صبحگاه ۱۷ آذر، توجه‌های عمومی را به سمت زندانیان با اتهامات «محاربه» و «افساد فی الارض» جلب کرد. حکم بخشی از این زندانیان به صورت غیرقطعی اعلام شده است. اخیراً نیز سخنگوی قوه قضاییه توضیحاتی درباره احکام پرونده‌های مختلف به صورت کلی داد و از تعداد احکام اعدام و حبس درباره آنها سخن گفت اما بعضاً اسامی در پرونده‌ها تفکیک نشده و مشخص نیست کدام‌یک از متهمین با حکم اعدام یا حبس مواجه هستند.

به طور مثال، در پرونده «شهید عجمیان» ۱۶ متهم وجود دارد که بر اساس اعلام سخنگوی دستگاه قضا در روز ۱۵ آذر برای پنج نفر از آنها حکم اعدام صادر شده و ۱۱ نفر دیگر، از جمله سه کودک زیر ۱۸ سال، به حبس‌های طولانی‌مدت تا ۲۵ سال محکوم شدند. اگر چه اسامی متهمان این پرونده در روزهای نخست برگزاری دادگاه‌هایشان از سوی خبرگزاری میزان منتشر شده بود اما در رأی نهایی از سوی قوه قضاییه، مشخص نیست کدام‌یک از متهمان به اعدام محکوم شده‌ و کدام‌ احکامی به جز اعدام گرفته‌اند.

سعید شیرازی، محسن رضازاده قراقلو، ماهان صدرات مرنی، سهند نورمحمدزاده، محمد قبادلو، محمد بروغنی، سامان صیدی، محسن شکاری، توماج صالحی، مجید رهنورد، محمدمهدی کرمی، سیدمحمد حسینی، آرین فرزام‌نیا، امین مهدی شکراللهی، رضا آریا، مهدی محمدی، محمدامین اخلاقی، بهزاد علی کناری، جواد زرگران، شایان چارانی، حمید قره حسنلو، فرزانه قره حسنلو، امیرمحمد جعفری، رضا شاکر و علی معظمی گودرزی اسامی منتشر شده در این باره از سوی قوه قضاییه است.

جدول زیر به صورت کامل از موارد منتشرشده در خبرگزاری رسمی قوه قضاییه یعنی «میزان» تهیه شده است. اسامی جدول این گزارش، با اتهامات «افساد فی‌الارض» و «محاربه»- در سنگین‌ترین موارد اتهامی- مواجه هستند که می‌تواند منجر به حکم اعدام آنها شود اما ای کاش ستون پایانی این جدول یعنی «تاریخ اجرای حکم» هرگز پر نشود. این درخواستی عمومی از قوه قضاییه در شرایط کنونی است.

در برخی از این پرونده‌ها همچون پرونده محسن شکاری اتهام «محاربه» لزوماً بر اساس «وجود یک مقتول در پرونده و حضور ولی‌دم در آن» طرح نشده و ظرفیت قانونی برای اجتناب از صدور حکم اعدام وجود دارد؛ به طور مثال، قاضی بر مبنای قانون مجازات اسلامی می‌تواند حکم تبعید صادر کند.

علاوه بر این، تلاش برای جلب رضایت در پرونده‌هایی که «مقتول در آن است» فارغ از اهمیت حق هر متهم برای دادرسی عادلانه بر اساس قانون اساسی، باید در راستای تلاش برای جلب رضایت اولیای دم در شرایط فعلی باشد، همان‌طور که اصغر فرهادی در نامه‌ای معروف برای عفو ریحانه جباری خطاب به اولیای دم آن پرونده نوشته بود که این اقدام «عملی اخلاقی و انسانی» برای «آینده» است، با درک شرایط موجود و نگاهی به این که هر یک از این افراد چه شرایطی را پشت سرگذاشتند که «آینده‌ای این‌چنین غمبار و حزن‌انگیز» برایشان رقم خورده است. جملات پایانی این مطلب درباره پرونده متهمانی که دارای «مقتول و اولیای دم است صاحبان حق بخشش یا قصاص محسوب می‌شوند» همان جملات نامه فرهادی است:

«در روزگاری که بخشندگی حتی در جزئی‌ترین امور زندگی روزمره‌مان گم و ناپیداست، او را ببخشایید. در تقویمم روزی را که این انسان را به زندگی بازگردانید، روز بخشایش نام خواهم داد... این گذشت تنها نجات یک فرد نیست. عملی است نمادین، ماندگار و آموزنده. دعوتی است از همگان به گذشت و بخشش. تشویق به گذشت کردن کسانی است که در موقعیتی چون شما، بر سر دوراهی ایستاده‌اند. شما با این گذشت انسان‌های زیادی را از مرگ نجات خواهید داد».